Redactie, TPO, 14 maart 2024 – PVV-leider Geert Wilders heeft zijn ongenoegen geuit over wat hij beschouwt als staatsrechtelijke onjuistheid en ondemocratisch gedrag, nadat hij niet de kans kreeg om premier te worden ondanks het feit dat zijn partij de grootste was, meldt BNR. Hij benadrukte zijn teleurstelling voorafgaand aan zijn ontmoeting met informateur Kim Putters.
Hoewel hij een stap opzij heeft gezet vanwege de blokkade van NSC en VVD, laat Wilders weten dat dit niet zijn eigen keuze was en dat hij zich niet zonder strijd heeft teruggetrokken uit zijn ambities als premier.
Wilders: “Wij zijn de grootste partij geworden, dus ik vind dat ik premier had moeten worden, dat het niet van je afgepakt kan worden. Maar daar heb je wel steun voor nodig van alle partijen. Ik ga geen namen noemen, maar er was een partij, die van mevrouw Van der Plas, die volmondig zei: ‘Prima! Wat mij betreft ga je het worden’. Er was een partij die zei: ‘Liever niet, maar we gaan er niet voor liggen’, en er was een partij die zei: ‘In de extraparlementaire vorm: geen sprake van!”
Het laat zich door eerdere uitspraken van Omtzigt raden, dat het NSC is geweest die de hakken in het zand heeft gezet om Wilders de nieuwe premier van Nederland te maken.
“Uiteindelijk moet je dan een afweging maken, as het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. En dat is dan of doorgaan in een rechts kabinet, waar je veel voor Nederland en je kiezers voor elkaar krijgt, of breken, met de kans dat Frans Timmermans of een ander kabinet er komt”, stelt Wilders.
Ik kan alleen premier worden als ALLE partijen in de coalitie dat steunen. Dat was niet zo.
Ik wil graag een rechts kabinet. Minder asiel en immigratie. Nederlanders op 1.
De liefde voor mijn land en kiezer is groot en belangrijker dan mijn eigen positie.
Ik hou van NL ❤️
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) March 13, 2024
Uri Rosenthal, een prominente figuur binnen de VVD, weerlegt echter het argument van Wilders en wijst op historische precedenten waarbij de leider van de grootste partij niet automatisch premier werd.
Hij verwijst naar situaties uit de parlementaire geschiedenis, zoals die in 1977 met de PvdA onder Joop den Uyl, om te illustreren dat het niet ongebruikelijk is dat de grootste partij niet de premier levert. Rosenthal suggereert dat Wilders’ uitspraken wellicht deel uitmaken van een bredere onderhandelingstactiek tijdens de formatie.
“Bovendien staat nergens geschreven dat de leider van de leider van de grootste partij de premier moet worden of dat die partij de premier levert. Misschien worden we een beetje op een verkeerd been gezet door het feit dat bijvoorbeeld in de tijd van Mark Rutte, die nu aan het aflopen is, we meer dan tien jaar die situatie wel hebben gekend”, aldus Rosenthal.
Ondanks zijn protesten heeft Wilders ervoor gekozen om zijn ambities als premier opzij te zetten ten gunste van een rechtse coalitie. Hij ziet dit als een bittere pil om te slikken, omdat hij gelooft dat het staatsrechtelijk onjuist is.
Desondanks acht hij een rechtse coalitie van groter belang voor het land en zijn kiezers. Deze beslissing vereist echter aanzienlijke offers van zijn kant, zoals politiek verslaggever van BNR, Mats Akkerman, opmerkt.
@geertwilderspvv licht zijn besluit om afstand te doen van premierschap toe 👇🏻 pic.twitter.com/REwJTZ9g59
— Mats Akkerman (@MatsAkkermanBNR) March 14, 2024
Nu de fase van inhoudelijke gesprekken nadert, zal Wilders zich moeten concentreren op het behalen van substantiële concessies binnen zijn favoriete beleidsterreinen, met name asiel en immigratie, evenals de afschaffing van het eigen risico in de gezondheidszorg.
Het is duidelijk dat Wilders veel heeft ingeleverd om een rechtse coalitie mogelijk te maken, maar zijn ware uitdaging begint nu pas, namelijk het verwezenlijken van zijn politieke doelstellingen in de komende onderhandelingen.
