Buitenland

Terreurdaad Mannheim: aanslag met grote politieke impact

03-06-2024 15:54

Duitse politieagenten herdenken hun collega Rouven L. in Mannheim, Duitsland, 2 juni 2024. Foto Michael Probst/AP

Met de terreurdaad afgelopen vrijdag in het Duitse Mannheim staan de thema’s migratie, integratie en islamisme kort voor de Europese Parlementsverkiezing (6-9 juni) weer volop in de schijnwerpers. Agent Rouven L. (29) raakte na een brute aanval met een mes door de 25-jarige Afghaan Sulaiman A. zó ernstig gewond, dat hij zondag kort na 17.00 uur aan zijn verwondingen bezweek.

 

Redactie, TPO, 3 juni 2024Islamcriticus Michael Stürzenberger (59), waar de Afghaan het op gemunt had, werd ook neergestoken en onderging een spoedoperatie. De politieke discussie is sinds de aanval en door het overlijden van de agent inmiddels in volle gang. Conservatieve partijen in Duitsland roepen op tot hard optreden van de regering tegen islamisten. In extreemrechtse kringen wordt de aanslag uitgebuit, terwijl anderen juist proberen een debat over islamisme te vermijden.

“Hoe meer problemen in verband met migratie zichtbaar worden, hoe sterker de toestroom naar partijen die oplossingen beloven. Ik betwijfel of de middenpartijen begrijpen wat zich hier aan het ontwikkelen is”,  zegt historicus en politiek expert Andreas Rödder tegen de Duitse krant Bild.

Volgens CDU-secretaris-generaal Carsten Linnemann (46) heeft Duitsland een “massief” islamismeprobleem: “Tot nu toe kenden we dergelijke aanslagen vooral uit Frankrijk, waar de politieke islam al hele wijken beheerst.”

De Groene-politica Lamya Kaddor (46) uitte na de terreurdaad eerst felle kritiek op het slachtoffer, Stürzenberger. Ze beschreef hem als “een bekende ‘islamcriticus die denigrerende en haatdragende uitspraken over de islam doet.” Pas daarna veroordeelde ze het “gebruik van geweld”.

Chaotische situatie misbruikt

Nietsontziende videobeelden en foto’s van de aanslag, waarop de aanval op de politieman te zien is, wordt online een politiek punt. Op de foto knielt de agent, Rouven L., op een andere man die later bleek te behoren tot Stürzenbergers groep. Rechtsextremisten gebruiken deze foto voor hun eigen agenda, aldus Bild.

In extreemrechtse kringen wordt de opname gezien als een symbool van de Duitse en westerse samenlevingen. Het motto luidt: in plaats van de aanvaller te bestrijden, stort de Duitse agent zich op een Duitse islamcriticus en wordt uiteindelijk zelf slachtoffer van de mes-aanvaller.

Wat echter verzwegen wordt, is dat de agent in de chaotische situatie niet kon weten wie de werkelijke aanvaller was. Hij stortte zich op een man die op een ander had ingeslagen. Geen van beiden was de aanvaller. De Afghaanse terrorist maakte gebruik van de chaos en stak de agent van achteren neer, waaronder meermaals in zijn hoofd.

Roep om uitzetting vanuit politiek

De terreurdaad met dodelijk slachtoffer heeft politiek Duitsland niet onberoerd gelaten. Zo roepen politici om maatregelen, waarbij zwaar criminele buitenlanders, zoals Sulaiman A., naar hun thuisland moeten worden uitgezet. Zélfs als hun land niet als veilig wordt beschouwd, meldt Bild. Dit betekent dat uitzettingen naar Afghanistan of Syrië dan ook mogelijk moeten zijn.

Zo zou de Hamburgse senator van Binnenlandse Zaken Andy Grote (SPD) een overeenkomstig voorstel hebben ingediend bij de conferentie van ministers van Binnenlandse Zaken (IMK), die over twee weken plaatsvindt. “Wie hier zware misdaden pleegt, moet het land verlaten, ook als hij uit Afghanistan komt. Hier weegt het veiligheidsbelang van Duitsland zwaarder dan het beschermingsbelang van de dader”, stelt Grote.

Het voorstel zou gesteund worden door het ministerie van Binnenlandse Zaken van Nancy Faeser (SPD), evenals de SPD-fractie in de Bondsdag. Fractievicevoorzitter Dirk Wiese verklaart aan Bild: “De dood van de jonge politieman in Mannheim maakt ons boos en sprakeloos. Als iemand, zoals de waarschijnlijke dader, hier de zwaarste misdaden pleegt, dan heeft hij zijn verblijfsrecht hier verloren en moet hij naar Afghanistan kunnen worden uitgezet.”

Ook de FDP steunt het voorstel: “Ook een uitzetting naar Afghanistan mag in dit geval geen taboe mag zijn. Bij criminelen en gevaarlijke personen moeten uitzettingen prioriteit krijgen, zij moeten Duitsland onmiddellijk verlaten. Nu moet worden onderzocht hoe een uitzetting in dergelijke gevallen praktisch kan worden uitgevoerd’, zegt Stephan Thomae, parlementair directeur van de fractie.

‘Mogelijkheden onderzocht voor uitzetting’

Het voorstel uit Hamburg vraagt het ministerie van Binnenlandse Zaken “erop aan te dringen dat het ministerie van Buitenlandse Zaken een actuele beoordeling van de veiligheidssituatie voor Afghanistan en Syrië, specifiek voor de regio rond Damascus, uitvoert.” Het doel is om “de bestaande internationale vliegverbindingen ook voor terugvoeringen te kunnen gebruiken”.

Daarnaast moet Faesers ministerie streven naar een overeenkomst met de Pakistaanse regering om de terugvoering van Afghaanse staatsburgers gedeeltelijk over land door Pakistan tot aan de Afghaanse grens mogelijk te maken.

Dit houdt in dat Syriërs naar Damascus moeten worden gevlogen (Turkse en Iraakse luchtvaartmaatschappijen landen regelmatig in de Syrische hoofdstad) en Afghanen via Pakistan moeten worden teruggebracht.

Of dit alles haalbaar is, blijft onzeker. Duitsland heeft de uitzettingen naar Afghanistan sinds augustus 2021 opgeschort. Sindsdien beheersen de Taliban het land, en volgens het katholieke hulpwerk “Misereor” is meer dan 90 procent van de bevolking afhankelijk van humanitaire hulp. De opschorting van de uitzettingen was ingevoerd vanwege de hoge gevaarsituatie ter plaatse.

Voor criminelen en gevaarlijke personen zal deze uitzondering in de toekomst echter niet meer gelden. Een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken had vorig jaar al aangekondigd dat er “mogelijkheden worden onderzocht om de uitzettingen van criminelen en gevaarlijke personen naar Afghanistan weer te laten plaatsvinden, ondanks de grote moeilijkheden hierbij.”

Lees ook: Mannheim: man die islamcriticus en agent neerstak blijkt 25-jarige Afghaan