Buitenland

Rutte verzekerd van NAVO-topfunctie na terugtrekking Roemeense rivaal

20-06-2024 14:22

Zelensky, Rutte, F-16, Eindhoven
Commandant der luchtstrijdkrachten luitenant-generaal André Steur (l), Oekraïense president Volodymyr Zelensky (m) en voormalig premier Mark Rutte (r) poseren voor een F-16 gevechtsvliegtuig in Eindhoven, Nederland, zondag 20 aug. 2023. Foto: @Peter Dejong/AP

De weg is vrij voor demissionair premier Mark Rutte (57) om de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO te worden. De Roemeense president Klaus Iohannis, de enige andere kandidaat, heeft zich teruggetrokken en het land steunt nu Rutte. Eerder sprak ook Hongarije zijn steun uit.

 

Redactie, TPO, 20 juni 2024 – Als Rutte officieel wordt aangesteld, treedt hij op 1 oktober aan als opvolger van Jens Stoltenberg. Rutte zal de vierde Nederlander zijn die de westerse militaire alliantie leidt, na Jaap de Hoop Scheffer, die in 2009 aftrad.

De langstzittende Nederlandse premier ooit kondigde vorige zomer zijn vertrek uit de Haagse politiek aan, na de val van zijn vierde kabinet. Op 2 juli neemt een nieuw kabinet onder leiding van Dick Schoof het over. Vrees voor een machtsvacuüm of een tijdelijke leider blijkt ongegrond.

Brede Internationale Steun

Hoewel Rutte lang beweerde dat internationale politiek hem niet trok, veranderde dit eind vorig jaar. Met de oorlog in Oekraïne en de hernieuwde spanningen tussen Rusland en het Westen, kreeg de NAVO weer een centrale rol. Rutte sprak toen zijn interesse uit om Stoltenberg op te volgen.

De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland spraken al snel hun steun uit voor Rutte. Andere NAVO-bondgenoten volgden, hoewel Turkije eerst nog om een beleefdheidsbezoek van Rutte aan president Recep Tayyip Erdogan vroeg, voordat ook dat land zich aansloot bij de brede, internationale steun.

Klaus Iohannis probeerde zich op te werpen als kandidaat namens de oostelijke NAVO-landen, die sinds de Russische invasie in Oekraïne aan invloed hebben gewonnen. Door deze dynamiek konden de VS niet meteen een consensus over Rutte bereiken, wat essentieel is voor de eenheid tijdens de NAVO-top in Washington in juli.

Oost-Europese Steun

Rutte wist uiteindelijk ook de steun van Oost-Europese landen te verkrijgen. Zelfs de Hongaarse premier Viktor Orbán, voorheen gezien als het grootste obstakel, gaf zijn goedkeuring. Na Hongarije verklaarde ook Slowakije zijn steun.

De Roemeense ambassadeur bij het NAVO-hoofdkwartier in Brussel zal begin volgende week aan zijn 31 collega’s laten weten, dat ook Roemenië nu Rutte steunt. De ambassadeurs zullen naar verwachting kort daarna de benoeming officieel maken.