Redactie, TPO, 2 juli 2024 – Volgens de brief werd de TIB vaak te laat geïnformeerd over deze operaties, zoals bijvoorbeeld het afluisteren van personen. Hierdoor konden zij hun toezichttaken niet goed uitvoeren, meldt het ANP.
In het normale proces heeft de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) goedkeuring nodig van zowel de minister als de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) vóórdat ze bepaalde bevoegdheden kunnen inzetten.
De TIB moet beoordelen of de privacy van een persoon of organisatie niet onterecht wordt geschonden. Bij spoedgevallen mag de geheime dienst direct beginnen na mondelinge toestemming van de minister, mits de toezichthouder meteen schriftelijk wordt ingelicht voor formele toestemming.
Uit een inventarisatie van de TIB en de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) over de spoedoperaties van de afgelopen zes maanden blijkt dat deze schriftelijke toestemming vaak niet tijdig werd aangevraagd.
In 58 procent van de gevallen duurde het tien dagen voordat de AIVD de minister formeel verzocht om de mondelinge toestemming schriftelijk te bevestigen. Daarna duurde het nog enkele dagen voordat dit verzoek bij de TIB terechtkwam, die moest beoordelen of de verleende toestemming rechtmatig was en of er daadwerkelijk sprake was van spoed.
Deze vertragingen in het beoordelen van spoedklussen zorgen voor risico’s, aldus de toezichthouders. Hoe langer het duurt om een verzoek te evalueren, hoe moeilijker het wordt om een operatie eventueel terug te draaien.
In de tussentijd kan de verkregen informatie zich al verspreiden binnen en buiten de AIVD, wat ongewenste gevolgen kan hebben.
De kritische brief onderstreept de noodzaak van snelle en zorgvuldige communicatie tussen de AIVD, de minister, en de toezichthouders. Minister Uitermark staat voor de uitdaging om deze processen te verbeteren en ervoor te zorgen dat de TIB tijdig wordt ingelicht, zodat zij hun toezichthoudende rol effectief kunnen vervullen en de privacy van burgers gewaarborgd blijft.
De zorgen van de TIB en CTIVD benadrukken het belang van transparantie en verantwoording binnen de inlichtingendiensten. Het is nu aan minister Uitermark om de nodige maatregelen te nemen om herhaling van deze problemen te voorkomen en het vertrouwen in de veiligheidsdiensten te herstellen.
