Redactie, TPO, 16 augustus 2024 – Dit tekort ligt niet alleen “aanzienlijk hoger” dan gewenst, maar komt ook “dicht tegen de afgesproken vangrail” van 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp), aldus het Centraal Planbureau (CPB). Het tekort groeit in 2024 al naar 2,2 procent, beoordeelt het CPB.
De oplopende tekorten hebben directe gevolgen voor het kabinet, die woensdag beginnen met de begrotingsonderhandelingen.
Minister van Financiën Eelco Heinen noemt de situatie een “zure boodschap”. Volgens Europese regels mag het tekort niet boven de 3 procent van het bbp komen. Het kabinet heeft zelf ook afgesproken in te grijpen bij een tekort dat richting deze grens gaat.
Als eerste zal er gekeken worden naar bezuinigingen.
De lastenverlichting zoals voorgesteld door PVV, VVD, NSC en BBB in het coalitieakkoord draagt bij aan de groei van het tekort. Andere factoren zoals uitgaven van eerdere kabinetten, vergrijzing en hogere rente spelen ook een rol.
Ministeries zijn inmiddels beter in staat om geplande uitgaven daadwerkelijk te realiseren, wat aanvankelijk vertraagd was door onder meer een tekort aan arbeidskrachten.
Hoewel de staatsschuld momenteel laag is, zal deze naar verwachting stijgen. Dat stijgende pad zal “op enig moment moeten worden bijgebogen”, aldus het CPB in de zogenoemde Concept Macro Economische Verkenning. De schuld kan in 2038 zelfs oplopen tot 70 procent van het bbp, aanzienlijk hoger dan de afgesproken Europese grens van 60 procent.
Deze voorspelling neemt enkele zorg- en klimaatkosten niet eens mee, benadrukt het planbureau. “Hoewel de staatsschuld niet snel op een zorgwekkend niveau belandt, laat dit wel zien dat met het huidige beleid financiële lasten naar toekomstige generaties worden geschoven.”
Voor de VVD, de partij van minister Heinen, zijn de cijfers reden tot bezorgdheid en actie.
De partij hecht veel waarde aan gezonde overheidsfinanciën en vreest dat toekomstige kabinetten forse maatregelen zullen moeten nemen om de overheidsfinanciën weer op orde te krijgen als het tekort verder toeneemt.
