Redactie, TPO, 25 september 2024 – De president van Iran trok meer aandacht met zijn dubbele boodschap van dreiging en samenwerking dan andere prominente sprekers van de dag, waaronder Joe Biden. Hij betrad voor de laatste keer als president van de VS het Zamire-podium, met een oproep tot collectieve actie om de huidige en opkomende mondiale uitdagingen aan te pakken.
De belofte van Israël om door te gaan met zijn militaire campagne in Libanon hing als een donkere wolk over de dag, wat de bezorgdheid vergrootte dat een totale oorlog in het Midden-Oosten nabij zou kunnen zijn, aldus Bloomberg.
Pezeshkian, een relatief gematigde figuur binnen het beperkte politieke spectrum van Iran, probeert een evenwicht te vinden tussen twee verschillende opdrachten: het verminderen van de economische isolatie van de Islamitische Republiek en het reageren op de escalerende oorlog van Israël met door Iran gesteunde Hezbollah in het noorden en Hamas in het zuiden.
“We zijn klaar om te onderhandelen met de partijen van de nucleaire overeenkomst als de verplichtingen uit de overeenkomst volledig en te goeder trouw worden nagekomen,” zegt Pezeshkian, verwijzend naar een overeenkomst uit 2015 die grenzen stelde aan het nucleaire programma van Iran.
Voormalig president Donald Trump verliet dit akkoord in 2018 en herstelde een verlammend sanctieregime.
Pezeshkian roept de VS en hun partners op om de sancties tegen Iran op te heffen om “de basis te leggen voor verdere overeenstemming.” De inhoud van Pezeshkian’s toespraak voor de Algemene Vergadering van de VN verschilde niet veel van die van zijn voorgangers, maar zijn toon was veel gematigder.
“We must not allow for Lebanon to become another Gaza at the hands of Israel,” Iranian president Masoud Pezeshkian tells @FareedZakaria.
Their full discussion airs Sunday at 10am and 9pm ET on @cnni pic.twitter.com/PoMONyYhUE
— CNN International PR (@cnnipr) September 24, 2024
De kans op succesvolle nucleaire onderhandelingen lijkt klein, vooral gezien de steun van Iran aan de terreurorganisaties die oorlog voeren met Israël. Maar hij heeft één potentiële gesprekspartner: Pezeshkian zegt Bloomberg dat er plannen zijn om te praten over een heropleving van de nucleaire deal na een “positieve” ontmoeting met de Franse president Emmanuel Macron.
Het kantoor van Macron verklaart dat zijn land bereid is om de verschillen met Iran op te lossen onder duidelijke voorwaarden, aldus Bloomberg.
Toch maakte Pezeshkian in zijn opmerkingen bij de VN duidelijk dat Iran zijn steun aan geallieerde strijdkrachten niet zal verminderen in het licht van de verscherpte aanvallen van Israël, waarbij hij de bombardementen op Gaza “wanhopige barbaarsheid” noemt.
Meer dan 500 mensen, waaronder 50 kinderen, zijn tot nu toe omgekomen door de bombardementen van Israël op Hezbollah-doelen in Libanon. De escalatie door de belangrijkste bondgenoot van de VS vergroot de kans op een totale oorlog met de islamitische groepering, de machtigste van de militante troepen die door Iran in het Midden-Oosten worden gesteund.
“Een diplomatieke oplossing is altijd beter dan een confrontatie,” schrijft de Israëlische VN-ambassadeur Danny Danon op X. Toch zegt hij: “Maar na een jaar waarin onze gijzelaars worden vermoord in terreurtunnels en de inwoners van het noorden niet naar hun huizen kunnen terugkeren, zijn we vastbesloten om op elke mogelijke manier de veiligheid van onze burgers te herstellen.”
We appreciate the US support for Israel at this time when we are fighting against the forces of evil.
A diplomatic move is always better than a confrontation, but after a year in which our hostages are being murdered in terror tunnels and the residents of the north cannot… pic.twitter.com/ywZHwcD3Bf
— Danny Danon 🇮🇱 דני דנון (@dannydanon) September 24, 2024
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zal later deze week in New York aankomen om vrijdag de Algemene Vergadering toe te spreken. Dinsdag zei hij dat de luchtaanvallen doorgaan, en een topgeneraal van Israël verklaarde dat het land bezig is met de vernietiging van militaire infrastructuur die Hezbollah in de afgelopen 20 jaar heeft opgebouwd.
Het conflict hing als een schaduw over de eerste dag van het debat van de Algemene Vergadering in New York, waarbij verschillende leiders die het podium betraden kritiek uitten op de aanvallen van Israël. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan riep op tot “dwingende maatregelen” tegen Israël, terwijl anderen hun eis voor een staakt-het-vuren herhaalden.
In een eerdere toespraak van de dag richtte VN-secretaris-generaal Antonio Guterres een nauwelijks verhulde beschuldiging aan Israël — evenals aan anderen zoals Rusland vanwege de acties in Oekraïne — door te zeggen dat “het niveau van straffeloosheid in de wereld politiek onverdedigbaar en moreel onverdraaglijk is.”
Anderen, zoals Biden, waren milder. Hij riep op tot de-escalatie in het Midden-Oosten en zei dat een totale oorlog “in niemands belang is.”
Het gevaar van escalatie zal ook woensdag een belangrijk thema zijn. De VN-Veiligheidsraad houdt dan een spoedvergadering over de situatie in Libanon in een poging om beide partijen te dwingen terug te treden.
Het geweld laaide vorige week op met een reeks explosies die gericht waren op piepers en walkietalkies die door Hezbollah werden gebruikt. Israël claimde niet de verantwoordelijkheid voor het saboteren van de apparaten.
Functionarissen, waaronder Pezeshkian, veroordelen de aanval, die meer dan 25 mensen doodde en honderden verwondde. De ambassadeur van Iran in Libanon behoorde tot de gewonden.
Pezeshkian’s oproep om terug te keren naar de onderhandelingen stuitte op een koude ontvangst van de VS, die zeggen dat de financiering van Hamas, Hezbollah en andere proxy’s door Iran gesprekken over een toenadering onmogelijk maakt. Hij zal ook aandacht moeten besteden aan de prioriteiten van de hardline-instellingen in eigen land.
Die instellingen omvatten de Islamitische Revolutionaire Garde en het kantoor van de Opperste Leider Ayatollah Ali Khamenei, die beiden zullen moeten bepalen hoe te reageren op de verergerende aanvallen van Israël op een cruciale bondgenoot.
“Sommige van de concurrerende doelstellingen van Iran zijn nu duidelijk in conflict,” zegt Ali Vaez, directeur van het Iran-project bij de International Crisis Group. “Het is moeilijk om economische verlichting van het Westen te krijgen, wanneer Iran aan de tegenovergestelde kant staat van twee conflicten waar het Westen om geeft: Oekraïne en Gaza-Libanon.”
Vaez verwijst naar een andere alliantie die de VS en zijn bondgenoten heeft boos gemaakt — de versterking van militaire banden tussen Iran en Rusland. Amerikaanse en Britse functionarissen hebben Iran beschuldigd van het leveren van ballistische raketten aan Rusland, een aanklacht die Pezeshkian ontkende tijdens een bijeenkomst met verslaggevers in New York maandag. Hij zegt dat hij de oorlog van Rusland tegen Oekraïne niet goedkeurt.
Volgens de in Teheran gevestigde econoom Saeed Laylaz heeft Iran niet met geweld op Israël gereageerd, deels vanwege zijn wens om verlichting van de sancties te verkrijgen. Dat is een cruciale stap om de broodnodige buitenlandse investeringen aan te trekken. En de tijd begint te dringen nu Trump probeert terug te keren naar het Witte Huis.
“Ik geloof niet dat Iran een grote stap zal zetten die het rechtstreeks bij dit conflict zal betrekken,” zegt Laylaz. Dat “zal in het voordeel van Netanyahu en Trump werken, en dat is wat de Islamitische Republiek zal vermijden.”
