Redactie, TPO, 8 oktober 2024 – Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Judith Uitermark (NSC) introduceert dinsdag het Conceptwetsvoorstel voor de bestemming van lichamen van overledenen, ter vervanging van de huidige wet. Dit gebeurt in samenwerking met de minister van Justitie en Veiligheid, David van Weel (VVD) en de staatssecretaris van Jeugd, Preventie en Sport, Vincent Karremans (VVD).
De bescherming van de menselijke waardigheid van overledenen, de belangen van nabestaanden en de volksgezondheid zijn belangrijke redenen om regels te stellen over de bestemming van een lichaam na overlijden. In de huidige Wet op de lijkbezorging is vastgelegd dat er bij overlijden een schouw plaatsvindt, mogelijk gevolgd door aanvullend onderzoek.
Dit onderzoek heeft als doel om de doodsoorzaak, de identiteit van de overledene vast te stellen en het lichaam vervolgens te begraven, te cremeren of te doneren voor wetenschappelijk onderzoek.
De noodzakelijke modernisering van de wet heeft als doel om meer ruimte te bieden voor de wensen van de overledene met betrekking tot de bestemming van hun lichaam. Het nieuwe wetsvoorstel breidt de keuzemogelijkheden uit en introduceert alkalische hydrolyse, ook bekend als resomeren.
Dit proces zorgt ervoor dat het lichaam van een overledene oplost in een vloeistof. Er is in Nederland al enige jaren belangstelling voor deze optie. Onderzoek van I&O Research uit 2017 toonde aan dat toen een kwart van de Nederlanders deze mogelijkheid overwoog voor hun lichaam na overlijden.
Na een positief advies van de Gezondheidsraad over alkalische hydrolyse is besloten deze optie op te nemen in het wetsvoorstel.
Daarnaast wordt de naam van de wet gemoderniseerd om beter aan te sluiten bij de huidige tijd. Het wetsvoorstel biedt ook nieuwe keuzemogelijkheden binnen bestaande bestemmingen, zoals het vergemakkelijken van begrafenissen binnen 24 uur en de mogelijkheid van gezamenlijk begraven of cremeren in één kist.
Verder worden er wijzigingen voorgesteld om de procedures voor het vaststellen van de doodsoorzaak en de identiteit van de overledene te verbeteren. De integriteit van het lichaam van overledenen moet beter gewaarborgd worden.
De politie krijgt nieuwe bevoegdheden om onderzoek te doen aan het lichaam en in de omgeving waar het lichaam is aangetroffen bij aanwijzingen van een mogelijk niet-natuurlijk overlijden. Bovendien kan de gemeentelijk schouwarts nader onderzoek verrichten als hij twijfelt aan de natuurlijke oorzaak van het overlijden, om te voorkomen dat misdrijven onopgemerkt blijven.
Het wetsvoorstel is tot stand gekomen na overleg met verschillende belanghebbenden, waaronder de uitvaartsector, religieuze organisaties, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de justitieketen. Het Conceptwetsvoorstel voor de bestemming van lichamen van overledenen staat nu open voor consultatie op internetconsultatie.nl.
Belanghebbenden kunnen tot en met 16 december 2024 reageren op de consultatie. Na afloop van de consultatie wordt het wetsvoorstel, waar nodig, aangepast en aangeboden aan de Raad van State. Hierna kan het wetsvoorstel worden ingediend bij de Tweede Kamer voor verdere behandeling.
Bronnen: ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, -Volksgezondheid, Welzijn en Sport en –Justitie en Veiligheid.
