Op de eerste dag van het parlementair debat over het homohuwelijk en homo-ouderschap in Frankrijk kwam het nog niet tot echt vuurwerk. De minister van justitie hield uit haar hoofd een toespraak van zo’n drie kwartier zoals je ze in veel Europese parlementen niet meer ziet, maar de conservatieve oppositie leek haar kruit nog even droog te houden. Voor het debat in de Franse Tweede Kamer is twee weken ingepland, avond en weekend inbegrepen.
Dat betekent kans genoeg voor de oppositie om te schieten op de plannen van de regering van François Hollande, die in zouden gaan tegen het idee van het huwelijk als heilige unie tussen man en vrouw en het recht van een kind met zowel een vader als een moeder op te groeien.
Ook zouden de plannen ingaan tegen de lichamelijke waardigheid. Volgens veel leden van de Franse oppositie zouden het homohuwelijk en adoptie door homoparen, de weg openen naar draagmoederschap en medisch geassisteerde voortplanting. En dit is zelfs voor voorstanders van het homohuwelijk, waaronder parlementariërs van François Hollande’s eigen Parti Socialiste een stap te ver. Zo zei een vooraanstaand socialistisch lid van de Assemblée Nationale, Jean-Christophe Cambadélis, onlangs: “Als socialist en feminist ben ik er op tegen dat vrouwen hun lichaam verkopen.”
De Franse minister van justitie Christiane Taubira heeft de afgelopen maanden volgehouden dat medisch geassisteerde voortplanting (waaronder in vitro fertilisatie) en draagmoederschap met dit wetsproject niet worden gelegaliseerd. De opwinding was dan ook groot toen Jean-François Copé, leider van oppositiepartij UMP, op de tweede dag van het debat (pdf) een circulaire boven water toverde waarin dezelfde Taubira opdracht geeft de Franse nationaliteit van in het buitenland uit draagmoederschap geboren kinderen te erkennen.
“De maskers vallen af”, sprak Copé met luide stem. “De minister omzeilt het debat over het homohuwelijk en vraagt de erkenning van buitenlands draagmoederschap. Dit is illegaal en gaat in tegen de lichamelijke waardigheid – door kansarme vrouwen hun lichaam te laten verkopen. Dit is moderne slavernij.”
Volgens de minister van justitie verandert er echter niets aan de wet en erkent de circulaire de nationaliteit die een kind, dat door haar Franse biologische ouder erkend wordt, van rechtswege al heeft. De Code Civil bepaalt namelijk dat een kind met minstens één Franse ouder de Franse nationaliteit heeft – of daar nou een draagmoeder tussen zit, of niet.
Minister van Cultuur Aurélie Filipetti zei woensdagochtend dat de circulaire van Taubira een veertigtal Franse kinderen bevrijdt uit een kafkaëske situatie. Want, zonder erkenning van de Franse nationaliteit zouden zij verstoten zijn van veel verblijfs- en sociale zekerheidsrechten. “Het zijn de spoken van de Republiek.” Voegde haar partijgenoot Erwann Binet daaraan toe.
Begrijpt de UMP de Franse wet dan niet? Of wil ze het biologische feit niet erkennen dat spermadonors en eidonors via draagmoederschap de biologische ouders van een kind kunnen zijn? Wie weet ligt er de angst voor een immigratiegolf aan ten grondslag.
Zo diende UMP’er Henri Guaino een amendement in dat moet zorgen dat homoparen waarvan één van de partners uit een land komt waar het homohuwelijk niet is erkend, ook niet in Frankrijk mogen trouwen. Een noodzakelijk argument volgens Guaino, omdat de wetscommissie nog onvoldoende de impact heeft onderzocht van een mogelijke immigratiegolf als gevolg van het homohuwelijk.
Hoe dan ook, de omvangrijke demonstraties van de afgelopen maanden tonen aan dat de Fransen, naast koopkracht en werkgelegenheid, nog steeds gepassioneerd zijn door onderwerpen van geweten, menselijkheid en familiewaarden – aldus journalist Guillaume Tabard in dagblad Les Echos (30 januari). En aan de vooravond van een emotioneel parlementair debat is het niet slim de oppositie te provoceren door opdracht te geven de nationaliteit van kinderen uit buitenlandse draagmoederschappen te erkennen.
“Hoe kan Taubira de oppositie nu nog overtuigen dat het homohuwelijk niet als domino-effect heeft dat draagmoederschap en medisch geassisteerde voortplanting mogelijk worden?”, zei dezelfde Guillaume Tabard een dag later in zijn column in Les Echos (31 januari).
Vandaag houden de parlementariërs even rust, om vanaf morgen nog elf dagen onafgebroken door te debatteren.
Willem van Ewijk is correspondent in Parijs voor ThePostOnline. Twitter: @WillemVanEwijk
