Zoiets doen ze graag een beetje stiekem, daar bij de VU. Stiekem schoppen tegen de evolutietheorie. Stilletjes zeggen dat er misschien toch niks van klopt. Lekker opschrijven dat héél misschien, je weet het maar nooit, God iets in de melk te brokkelen heeft. Dat vinden ze lekker, daar bij de VU. Alleen hoeft de buitenwereld dat niet echt te weten. Ze hangen het niet aan de grote klok.
Misschien komt die schuchterheid wel door die affaire na de inaugurele rede van wiskundige Ronald Meester, dertien jaar geleden. Die beweerde daarin heel parmantig dat je wiskundig kon aantonen dat het leven nooit vanzelf kon zijn ontstaan. De kans daarop was véél te klein, zo rekende Meester. Darwin had ongelijk. Evolutie, daar zat een ‘Iets’ achter. Prompt viel heel het vaderland over Ronald Meester. Biologen uiteraard, maar ook wiskundigen.
Maar al die heisa heeft hoogleraar Meester niet echt op andere gedachten gebracht. Of het heeft hem hooguit geleerd dat je zoiets beter niet al te hard kunt roepen in dit land.
En nu gaan ze bij de VU stiekem te werk. Afgelopen december was Meester een van de twee promotoren van filosoof Joris van Rossum. Da’s alweer een tijdje geleden, maar nu is er ineens gedonder over die promotie ontstaan. Pas onlangs ontdekten een aantal biologen, van buiten de VU, wat deze Van Rossum in zijn proefschrift beweert. Namelijk dat Darwin ongelijk heeft. Of niet het hele verhaal heeft verteld. Er is méér aan de hand dan louter selectie. God, perhaps? Nee, dat zegt Van Rossum niet. Maar op de achtergrond zie je Meester driftig ‘ja’ knikken.
Waarop baseert Van Rossum zijn schokkende conclusie, waaraan de VU helaas zo min mogelijk ruchtbaarheid gaf? Welnu, volgens hem is de evolutietheorie niet in staat om het ontstaan (en het hardnekkig blijven bestaan) van seksuele voortplanting te verklaren. Ik citeer het artikel hierover in de recente uitgave van VU-huisorgaan Ad Valvas:
‘Volgens Van Rossum liggen de problemen om seks te verklaren veel dieper dan tot nu toe aangenomen. Voor hem is seksuele reproductie de zwarte zwaan die bewijst dat niet alle zwanen wit zijn, zoals we dachten. Met andere woorden: de theorie van natuurlijke selectie als verklaring voor soortvorming en -ontwikkeling klopt niet. De promovendus houdt de deur op een kier dat er misschien in de toekomst nog een verklaring wordt gevonden, met een nieuwe versie van de evolutietheorie. Maar eigenlijk concludeert hij: we moeten onderzoeken of andere theorieën wél een verklaring kunnen bieden.’
Dat evolutiebiologen moeite hebben met het verklaren van het ontstaan van seks, staat buiten kijf. Maar dat zegt niks. Ze waren er niet bij. Ze waren er ook niet bij toen besloten werd dat elk hoger gewerveld wezen voortaan twee voor- en twee achterpoten zou krijgen. Geen idee waarom dat zo moest zijn. Van Rossum poneert op basis daarvan een redenering van lik-me-vestje.
Je kunt een theorie (ik neem even Popper) slechts onderuit halen als deze een overduidelijk foutieve observationele voorspelling oplevert. Het feit dat een theorie iets niet kan verklaren, zegt helemaal niets over de waarde van die theorie (die andere zaken waarschijnlijk wél uitstekend kan verklaren). Op die manier kan de relativiteitstheorie ook in de prullenbak.
En nu we toch bezig zijn: met de redenering van Van Rossum is ook aan te tonen dat God niet bestaat, want het lijkt mij volstrekt uitgesloten dat we ooit een almachtige, goede God zouden kunnen bedenken die moordenaars, verkrachters, sadisten, kortom het Kwaad schept.
Maar bij de VU zijn ze dol op dat soort kromme redeneringen. Op dat soort gefoezel waaruit zou moeten blijken dat er toch misschien méér is dan natuurlijke variatie en selectie. Stiekem schoppen tegen Darwin. Bij ‘filosofie’. En dan weer snel uit elkaar. Mondje dicht. Dat vinden ze lekker. Geen echte universiteit, daar in Amstelveen.
