Na het zien van de (ingelaste) documentaire Roman Polanski: Wanted And Desired (9 okt, Ned. 2) over de rechtszaak tegen Roman Polanski, ben ik er nog meer van overtuigd dat de regisseur moet worden vrijgelaten. Zelfs de officier van justitie van destijds geeft toe dat de rechter onbetrouwbaar was en Polanski geen eerlijk proces zou hebben gekregen. De documentaire toont het behaagzieke gedrag van de rechter ten aanzien van de media en zijn huichelarij jegens de officier en Polanski’s advocaat. Behalve dat hij het niet zo nauw nam met de aanklacht had hij evenmin aandacht voor de rol van het slachtoffer (Samantha Geimer).
De uitkomst van een psychiatrisch onderzoek dat gunstig uitpakte voor Polanski (hij bleek allerminst een psychisch gestoorde zedendelinquent), legde de rechter eveneens naast zich neer. Sterker, hij was van plan om tegen de eerder gemaakte deal in, Polanski een gevangenisstraf op te leggen van twintig jaar of langer. Geen wonder dat Polanski toen dacht: wegwezen. Overigens werd de rechter jaren later van de zaak gehaald.
Pedofilie
Nogal wat tegenstanders van Polanski’s vrijlating zijn geneigd om bij gebrek aan goede argumenten een eigen waarheid te fabriceren. Het begrip pedofilie valt om de haverklap terwijl het nu juist gaat om een incident en niet om een chronisch gedragspatroon. Ook zijn de tegenstanders erg happig op het woord verkrachting. De aanklacht was echter niet ‘verkrachting’ maar ‘seks met een minderjarige’. Maar seks met een minderjarige is altijd verkrachting hoor ik de tegenstanders roepen. Dat is het moeilijke van deze zaak. Aan seks met een minderjarig meisje hangt een sfeer van ongemak en onbehagen. Het is een onderwerp waarbij emotie en een pasklaar oordeel snel de overhand nemen. Een bekende filmregisseur fotografeert in opdracht van een modeblad een aantrekkelijk ogend meisje van 13 dat graag model wil worden (zegt Geimer in de documentaire).
Ach, de man en het meisje. Het kan niet, het mag niet, maar het gebeurt. Mannen met ruime levenservaring, eventueel opgedaan in de jaren zeventig, gebruiken misschien wat makkelijker de nuance in plaats van de stoere opinie. Mannen die beseffen dat het vlees zwak is en de ratio op zulke momenten ver te zoeken. ‘Mannen zijn zo dom’, vertelde Jan Mulder op dezelfde avond tegen Ivo Niehe. Maar moet je iemand dertig jaar na dato straffen voor zo’n stommiteit, zeker wanneer vast is komen te staan dat de rechter toen grof in de fout ging?
Vergeven
Polanski’s tegenstanders gaan voorbij aan de rol van Samantha Geimer. Waar de meeste vrouwen die iets soortgelijks is overkomen hun dader alsnog berecht willen zien, of op latere leeftijd aangifte doen, zegt Geimer iets wat we niet gewend zijn. Zij wil van de zaak af, heeft Polanski vergeven en zelfs aan het gerechtshof gevraagd de klacht in te trekken. Frits Abrahams beticht in zijn NRC-column Polanski van het afkopen van Geimers trauma. Typisch geval van eigen waarheidsvorming. Volgens Geimer werd haar enige trauma veroorzaakt door de media-aandacht tijdens en na de rechtszaak. Tot de tegenstanders van Polanski’s vrijlating zou ik willen zeggen: informeer je door onderscheid te maken tussen interviews of artikelen en de hapklare mediabrokjes. Geniet intussen gerust van de dvd Chinatown, Polanski’s meesterwerk uit 1974. Maar pas op. Er komt seksueel misbruik ter sprake in de vorm van incest.
‘Zie je nou wel!’
