Dat banken en lidstaten in woord en daad voor Nederlandse politici belangrijker zijn dan het welzijn van Europeanen is ook in 2013 niet veranderd. Vrijdag presenteerde minister Frans Timmermans aan de Tweede Kamer zijn ‘Staat van de Europese Unie 2013’. Onderstaande grafiek is dan ook niet afkomstig uit dat document, maar van het Europees statistisch bureau Eurostat.
Afbeelding: werkloosheidspercentage EU-27, Eurozone-17, VS en Japan januari 2000-december 2012. De cijfers zijn aangepast voor seizoensinvloeden. Bron: Eurostat, statistisch bureau van de Europese Unie.
Terwijl de werkloosheidscijfers in de VS en Japan dalen, ontploffen ze in Europa na vijf jaar vergaderen over de crisis van de nationale regeringsleiders. Het grafiekje zou vanaf nu boven het bed van elke politicus in de Europese Unie moeten hangen om zich te realiseren dat er aanleiding voor de Europese burger is zich vervreemd te voelen van hun invulling van het ‘project’ Europa. Wordt het niet eens tijd dat in de kern van Europese samenwerking het belang van Europese burgers absolute prioriteit krijgt boven dat van de lidstaten?
Met de statistieken in de hand kan ik de Britse premier Cameron niet ongelijk geven dat hij voorlopig niet van plan is de Britse mensen met de Euro op te zadelen. Waarom zou zijn bevolking de munt willen nu duidelijk is dat de schandelijke werkloosheid in de Eurozone al bijna tien jaar hoger ligt? De blijdschap van president Rutte dat hij op de laatste Eurotop zijn bezuinigingsdoelstelling heeft gehaald kan ik nog niet delen. Van het ogenschijnlijk kolossale totaalbedrag van de begroting van een slordige duizend miljard is iets afgegaan.
En natuurlijk is iedereen blij dat van het landbouwbudget van koeien met gouden horens iets is weggeschrapt. Maar levert het totaalplaatje ook op wat het moet bieden? Is het wel mogelijk met het lagere budget een begin te maken met waar de Europese Unie om moet draaien? Meer welvaart voor de Europeanen. Omgerekend betaalt u voor de Unie per Nederlander jaarlijks nog geen 240 Euro. Dat is minder dan een Amsterdammer aan afvalstoffenheffing betaald. Overigens is die prijs niet inclusief de ‘servicekosten’ van het redden van banken.
Een probleem oplossen begint met het kwalitatief juist identificeren dat het bestaat. Voor veel Spanjaarden en Italianen is Europa een Orwelliaanse nachtmerrie geworden. George Orwell begint zijn boek 1984 met de onheil voorspellende zin ‘het was een heldere, koude dag in april, en de klokken sloegen dertien’. In ‘Bruggen slaan in Europa’ zoals ministers Timmermans zijn document heeft getiteld komt in geen van de 28 pagina’s het woord Spanje of Italië voor. Dat heeft iets merkwaardigs in een tijd waarin veel van deze mede Europeanen moeite hebben te overleven.
De schrijvers van minister Timmermans zijn zich iets meer bewust geworden dat Supermarkt Europa niet kan overleven zonder de burgers er bij te betrekken. In de vorige ‘Staat van de Unie’ onder zijn voorganger minister Rosenthal kwam het woord Europeanen precies één keer voor, nu is dat negen maal. Dat lijkt op vooruitgang. Ook erkent minister Timmermans ‘De teleurstelling en de zorgen over dit tekortschietende Europa worden nog versterkt doordat in de ogen van vele Europeanen, (….), middel doel geworden lijkt te zijn. Dat de Europese samenwerking een speeltje van en voor Eurocraten is’.
Dat mag een positief begin zijn, voor de rest gaat het verhaal ijskoud over in tientallen pagina’s technische voorstellen. Het gaat over de Europese Unie, maar is niet werkelijk voor de burger bedoeld. De voorzichtige constatering dat het democratisch tekort een achilleshiel van de EU is klopt. Maar dat wist de ‘gewone’ Nederlander voor het referendum van 2005 al. Niets nieuws onder de zon. Maar in de tussentijd zijn de problemen alleen maar groter geworden. Ga je er met een stofdoek doorheen dan blijkt uit een paar zoektermen waar de echte prioriteiten voor dit kabinet in beklijven:
De brief van Timmermans telt 65 keer het woord ‘lidstaten’, 29 keer ‘markt’, 21 keer ‘bank’, 9 keer ‘Europeanen’ en 7 keer ‘Nederlander’. Van die zeven keer ‘Nederlander’ gaat het twee keer over een enkele diplomaat die in het buitenland werkt, blijft over vijf. Achter aan in de rij komt het woord ‘banen’ drie maal voor, waarvan eenmaal in de context ‘in goede banen leiden’. Dat laatste ontbreekt er nu juist aan in de Europese Unie. Nou weet ik ook wel dat management by speech zijn beperkingen heeft. Alleen door wat woorden te vervangen krijg je de mensen niet aan het werk en de Europese economieën niet aan de praat.
De andere kant: de bevlogenheid van de president van de Europese Commissie Barroso in zijn State of The Union 2012 spreekt mij meer aan dan het magere polsstokspringen van Timmermans. De Chinese leider Xi Jinping lukte het in zijn eerste toespraak na het congres in 1068 woorden 21 keer ‘people’ te gebruiken, zoals in ‘It’s the people who create history’. Lidstaten hebben Nationale Rekeningen en macro-economische verkenningen. Het kan zijn dat de voorspellingen van het IMF uitkomen dat het met de ‘lidstaten’ van de Europese Unie in de tweede helft van het jaar iets beter gaat. Maar accepteert Albert Heijn, de Lidl, de C1000, Carrefour of waar u dan ook boodschappen doet dat als betaalmiddel? In een democratie kan je wonen, je kan er niet van leven.
Reacties: mail naar [email protected]
