Het is een droevig detail in een nog droeviger verhaal. De tweet waarin Reeva Steenkamp aangaf uit te kijken naar Valentijnsdag. De dag waarop ze doodgeschoten werd door haar geliefde Oscar ‘blade runner’ Pistorius. Ondanks dat Reeva niet meer onder ons is, leeft ze vooralsnog voort op Twitter. Net zoals internetactivist Aaron Swartz die op 11 januari zelfmoord pleegde.
Opmerkelijk is dat beide beroemdheden na hun dood gestaag het aantal volgers toe zagen nemen. Zo kreeg het Zuid-Afrikaanse model alleen al tijdens het schrijven van deze column, bijna een week na haar dood, 148 volgers erbij. Verwachten deze mensen serieus dat Reeva vanuit het hiernamaals gaat tweeten over haar Valentijnsdag? Of is het een publiekelijke rouwfetish? Ik volg, dus ik leef mee.
Waarom laat Twitter profielen van overleden personen bestaan? Bij zowel Facebook als Twitter hebben nabestaanden de mogelijkheid om het account op te heffen (of bij Facebook om een pagina ter nagedachtenis te creëren).
Hiervoor moet wel aan diverse voorwaarden voldaan worden. Middels een certificaat moet de dood bewezen worden, alsmede een notarisverklaring die de relatie tussen jou en de overledene aantoont. Geen onoverkomelijkheden, maar niet het eerste waar door verdriet verscheurde nabestaanden aan zullen denken.
Dergelijke voorzorgsmaatregelen zijn uiteraard nodig om te voorkomen dat grappenmakers accounts van anderen kunnen opheffen.
Zou dit proces niet simpeler gemaakt kunnen worden? Bijvoorbeeld dat een Facebooker of Twitteraar één of meerdere mensen op dat netwerk kan machtigen om zijn account op te heffen. Natuurlijk wordt hier een deur opengezet voor jaloerse exen en dronken vrienden, maar dit kan nog te ondervangen zijn met een e-mailconfirmatie.
Gezien de intensiteit waarmee de meesten op social media zitten zou een week reactietijd misschien al afdoende zijn. Mochten vrienden nou net deze grap uithalen als jij twee weken door de Himalaya trekt kunnen Facebook en Twitter misschien voor een tweede vangnet zorgen. Het onzichtbaar aanhouden van een profiel, zodat deze geactiveerd kan worden als het om grappenmakers gaat.
Misschien is er nog wel een makkelijkere manier om dit te regelen. Wie weet wordt de social media later een vast onderdeel van het afscheidnemen van het aardse. “Vanavond om 21.00 komt de dokter #euthanasie #hetgaatjulliegoed”, kan zomaar een tweet uit de toekomst kunnen zijn.
Zover is het echter (nog) niet. Het feit dat het enige moeite kost om een Twitter- of Facebookaccount te verwijderen zal voor nabestaanden van onbekenden een kleinere impact hebben dan voor nabestaanden van bekende personen.
Op Facebook zijn de contacten vrijwel altijd bekende personen en op Twitter zal er in de regel weinig aandacht worden geschonken aan het overlijden van onbekende personen. Wanneer dit wel gebeurt zal dit door de nauwe band in alle beschaafdheid en terughoudendheid gebeuren.
Voor bekende personen is dit echter anders. Zij hebben vaak duizenden volgers, waarvan de meerderheid volstrekt onbekend voor hen. Dat niet iedereen even veel goeds in de zin heeft blijkt uit de reacties op de Valentijnstweet van Reeva.
Ondanks dat verreweg de meeste reacties medeleven of geschoktheid uitspreken, zijn er een paar grappenmakers die persoonlijk aan de overledene adresseren dat “zij haar een kogeldichte badkamer voor Valentijnsdag cadeau hadden gedaan”, terwijl een ander zegt “i’ll take a shot in the dark”. Dit lijkt mij pijnlijk om terug te lezen voor nabestaanden.
In het geval van dit soort treurige zaken die veel media-aandacht genereren zou het Twitter dan ook sieren om het account (tijdelijk) te sluiten.
