David Vogel probeert een sprekersplek te bemachtigen op de TEDx conferentie in Amsterdam op 20 november. Hij doet mee aan een wedstrijd die is uitgeschreven door NRC Handelsblad voor de beste ideeën uit het publiek. Kandidaten moeten een filmpje van drie minuten op YouTube zetten en uit de meest bekeken inzendingen kiest NRC drie winnaars. Hieronder zet hij zijn idee uiteen, gevolgd door zijn YouTube-filmpje.
Hoe redden we de krant? Met micropayments? Walled gardens? Technologische snufjes of toch ouderwetse (overheids)steun? De ondergang van de krant en de rol van het internet was duidelijk één van de zogenaamde ‘trending topics’ van het afgelopen jaar. Natuurlijk speelt dit probleem al veel langer, maar de laatste tijd zijn we ons er met zijn allen plotseling heel veel zorgen over gaan maken, nu de ene na de andere krant omvalt en de rest met de handen in het haar zit. Rupert Murdoch besluit een dezer dagen of de New York Times na een eerder mislukt experiment toch weer terugkeert naar een betaald model terwijl Arianna Huffington van de Huffington Post er simpelweg voor kiest om gebruik te maken van onbetaalde bloggers en samenvattingen van externe nieuwsbronnen. Ze ‘crowdsourcete‘ haar verplicht vijf woorden tellende Webby Award speech en koos uiteindelijk voor het legendarische ‘I didn’t kill newspapers, ok?’
Lezersparticipatie
Hoe vertalen de manier waarop internet werkt zich naar een nieuw businessmodel voor de krantenindustrie? Eigenlijk is het iets heel simpels en voor de hand liggend wat tijdens alle verhitte debatten over betaalmodellen, advertentievormen en abonnementsstructuren volledig over het hoofd is gezien: kranten zouden hun lezers in staat moeten stellen om iets te doen.
Een voorbeeld hiervan kan zijn dat als een politicus zijn opinie ventileert krantenlezers directe feedback kunnen geven in plaats van alleen hoofdschuddend kennis te nemen van zijn uitspraken. En niet op de onhandige manier waarop dat nu al kan hier en daar, waarbij een enkeling met genoeg vrije tijd zijn ongenuanceerde commentaar kan spuien via de comments. Of een simpele poll waarbij mensen over de meest platte onderwerpen mogen kiezen uit voor de hand liggend antwoord a, b of c. Nee, feedback 2.0 is intelligent, kan via semantische filters verschillende meningen interpreteren en rangschikken. Mensen kunnen dan bepaalde standpunten hoger waarderen (zoals nu soms ook al kan) of zich erbij aansluiten. Zo ontstaat er een intelligenter en genuanceerder publieke reactie die direct teruggekoppeld kan worden naar de politicus.
Een nog potenter voorbeeld van lezersparticipatie is een scenario waarbij je bij het lezen van een bericht over een aardbeving of burgeroorlog in een ver land niet alleen leest over de ellende, maar ook meteen kan lezen over wat er op lokaal niveau gedaan wordt om de problemen te lijf te gaan, en hieraan via een druk op de knop met een micropayment een bijdrage kunt leveren. Dus niet, zoals Murdoch wil, betalen om te mogen lezen over de ramp, maar betalen om de slachtoffers van de ramp direct te helpen. Een PayPal-button waarmee je een donatie kunt maken is niet nieuw. Maar wat zou de impact zijn als de donatiebutton op dezelfde plek stond als het verhaal? Als je, net als bij iTunes waar je betalingsgegevens beschermd zijn opgeslagen, met een druk op de knop en het invullen van je wachtwoord gemakkelijk een euro of twee kon overmaken om iemand te helpen? Wat een verschil zouden die duizenden kleine bijdragen kunnen maken voor een weeshuis midden in een oorlogsgebied, of een gymzaal waar aardbevingsslachtoffers worden opgevangen, of individu die aangeklaagd wordt door een machtige multinational en wel het gelijk aan zijn zijde maar simpelweg het geld niet heeft om zich te verdedigen?
Inkomstenmodel
En wat is de implicatie voor het inkomstenmodel voor de krant? Door niet van het verhaal, maar van de oplossing de kern van het businessmodel te maken wordt plotseling het feit dat het verhaal te pas en te onpas wordt gedeeld juist een voordeel in plaats van een nadeel. De signalering van het probleem kan niet ver genoeg verspreid worden. Maar de oplossing met één druk op de knop bieden, dat kan alleen bij de bron, en door een klein percentage van de donatie als betaling voor deze financiële dienst te innen kan de krant veel efficiënter geld bij slachtoffers brengen dan een goed doel dat kan. De overhead en de kosten voor het betalingsmechanisme zijn lager (want gedeeld over vele goede doelen) en er hoeft geen geld uitgetrokken te worden voor marketing en PR, nu de grootste externe kostenpost voor de meeste goede doelen wegvalt. Net als Apple met iTunes geld ging verdienen aan de distributie van muziek en niet in de creatie ervan, kan de krant geld gaan verdienen met een financiële dienst die aansluit op de reportage, in plaats van op de reportage zelf.
Willekeur en bedrog
Dit zal niet zonder slag of stoot verlopen. Dingen zullen misgaan, goede doelen blijken niet zo goed te zijn, objectieve reportages niet zo effectief. Er zal machtsmisbruik en willekeur ontstaan op sommige momenten. Maar deze uitdagingen zijn een intrinsiek onderdeel van macht en diegenen die het uitoefenen. Op zijn minst zullen we als participanten in het proces dichter bij het vuur komen te staan, en het machtsmisbruik en de willekeur zullen zich voor onze ogen afspelen en ons daardoor in staat stellen er iets aan te doen, in tegenstelling tot cynisch berusten in de wetenschap dat in Den Haag van alles wordt bekokstoofd achter gesloten deuren wat niet in ons aller belang is. De macht hebben om dingen te veranderen is eng, en zowel de kranten als de lezers zullen vaak terugschrikken van de implicaties van deze macht. Toch zullen we moeten leren met die verantwoordelijkheid om te gaan als we in een wereld van toenemende complexiteit en toenemende internationale afhankelijkheid als burgers de baas willen blijven. De krant, die nu met de ziel onder de arm ronddwaalt op zoek naar een maatschappelijk relevant en financieel realistisch betaalmodel, kan het slechter treffen dan haar geld te verdienen in het oog van deze storm.
