Natuurlijk, we zullen nooit weten wat er nu precies gezegd is. Joris en Jeremain die samen op de grond liggen; misschien maakte Joris wel een seksueel intimiderend grapje over het nieuwe kapsel van Jeremain of vroeg hij hoeveel hij nu eigenlijk precies verdiende bij PSV.
Dat de reactie van Jeremain naderhand niet de meest handige was is wellicht een understatement. Hij had ook het nummer van Joris kunnen achterhalen en hem via Whatsapp van repliek kunnen dienen. Jeremain koos voor een andere route. Een jongen van de straat laat kennelijk niet met zich sollen en spreekt een ander met een beschuldigend vingertje aan op zijn gedrag. Misschien een beetje laat, hij had er op het veld immers alle kans voor gehad.
Toch valt zijn stoïcijnse gedrag op het veld ook te prijzen. Jeremain liet zich niet afleiden door het moment, maar koos er voor om op een rustiger moment te reageren, ver weg van alle heisa op het veld. Ook dit zegt iets over de persoonlijkheid van een voetballer. Niet altijd maar heetgebakerd in de strijd voor jezelf opkomen, gewoon omdat je iets niet pikt. Ik zie het Kevin Strootman niet doen. Waar Kevin zich keer op keer laat verleiden om zich op een verbaal agressieve manier te uiten, zie je dit bij Lens zelden tot nooit gebeuren.
Juist dit tekent óók een topsporter. Het doet mij denken aan Roger Federer, die in zijn jeugd bekend stond om zijn emotionele erupties als iets niet ging zoals hij het in zijn hoofd had. Telkens worden afgeleid bij de minste rimpeling in een onverwacht spelverloop; nou niet bepaald een kenmerk van een mentaal weerbare sporter.
Maar ook Jeremain Lens is door schade en schande wijs geworden. In de jeugd van Ajax werd hij weggestuurd, destijds met de mededeling dat hij een “mentaliteitsprobleem” zou hebben. In ProProf Magazine van mei 2010 zegt Lens hier zelf over dat hij zich als 14-jarige moeite had om zich aan de discipline te houden: “Als ik nu terugkijk denk ik dat de club ook weinig rekening hield met de leeftijd van de spelers. Goede spelers hebben vaak ook een bepaalde persoonlijkheid, ook al op jonge leeftijd. Daar moet je ook mee om kunnen gaan als club, je kunt daar ook rekening mee houden. Je zou de spelers daarin ook kunnen begeleiden. Op dat moment had ik juist begeleiding nodig.”
De waarheid zal in het midden liggen: bij Ajax wordt van jeugdspelers een hoge mate van acceptatie verwacht. Jonge voetballers horen instructies op te volgen en zich te richten op hun basistechniek. Als je als jonge speler er een eigenstandige voetbalvisie op nahoudt krijg je al snel het stempel van een oproerkraaier die moeilijk te coachen is.
Via de jeugd AZ, een uitleenperiode aan NEC en een succesvolle terugkeer bij AZ belandde Lens uiteindelijk bij PSV. Toen hij daar net begonnen was, onthulde Lens wat hem stapsgewijs een betere voetballer had gemaakt. In samenspraak met zijn zaakwaarnemer stelde hij voor zichzelf elk seizoen doelen vast, waar hij zich op kon focussen. Tegelijkertijd had hij zichzelf voorgenomen om zich volledig te richten op zijn eigen ontwikkeling als profvoetballer.
Lens in hetzelfde interview: “Spelers geven altijd zo makkelijk de schuld aan een ander. Ik zat ook vier jaar in het betaald voetbal zonder dat ik een lange reeks wedstrijden achter elkaar had gespeeld. Aan wie ligt dat dan? Het is dan heel makkelijk om te zeggen: de trainer heeft me niet opgesteld. Maar die instelling brengt je niet verder. Er is ook een reden waarom die trainer je niet opstelde. Je moet wel zorgen dat die trainer wel vertrouwen in je krijgt. Uiteindelijk moet je het antwoord altijd bij jezelf zoeken. Dat heb ik in al die jaren wel geleerd.”
Hoewel Lens er binnenskamers nog wel degelijk een eigen visie op nahoudt als het aankomt op ‘het spelletje’, is hij veel genuanceerder geworden in het ventileren van deze mening. Zelden laat Lens zich nog verleiden tot het tegenspreken van zijn trainer, medespelers of tegenstanders. Zeker in zijn tijd bij PSV is hij elk seizoen vooruit gegaan en uitgegroeid tot een multifunctionele aanvaller, die inmiddels zelfs een vaste plaats bij het Nederlands elftal heeft verworven.
Precies deze zelfde voetballer wordt nu onder het vergrootglas van de media gelegd. Hij zou respect niet hoog in het vaandel hebben staan en het voetbal in diskrediet brengen. Als Lens daadwerkelijk een moeilijke jongen was geweest, had hij zich echter in het veld laten gaan en zich voor de ogen van 50.000 mensen misdragen. Misschien heeft hij het imago van zijn club tijdelijk ietwat bezoedeld door een opstootje in de catacomben in te leiden, maar een begeesterde voetballer als Lens is precies wat zijn opleider en concurrent Ajax momenteel ontbeert: een stille aanjager op wiens kwaliteiten de rest van het team –de trainer incluis– te allen tijde kan vertrouwen.
Matthijs Kruk is sportpsycholoog VSPN® bij Sportgeest. Hij is mentaal trainer en begeleider in de sportwereld en het bedrijfsleven. Daarnaast schrijft hij columns, in een poging gebeurtenissen in de sport te duiden en te verklaren.
