De Russische president Vladimir Poetin wordt door veel commentatoren in Nederland als een ondemocratische geslepen linkmiegel beschouwd en extra gevaarlijk sinds hij voor zijn derde termijn ging. Het eeuwige dictatorschap was aanstaande. De Columbiaanse president Hugo Chavez werd met hoon overladen bij het referendum over de grondwetswijziging om zijn 3e herverkiezingen mogelijk te maken. Toch is de situatie in de Europese Unie niet beter. In principe kan de Voorzitter van de Europese Commissie Barroso zich oneindig laten herkiezen. Zijn Commissies falen economisch in alle opzichten, maar een echt Europese krant die hem verantwoordelijk houdt ontbreekt. Maar voor hoe lang nog?
Ik erken eerlijk dat ik ook bij de club hoor die de Europese TV zender Euronews als het sufferdje beschouwde tussen de formats van internationale concurrenten als CNN, Al Jazeera, BBC World. Het format van Euronews waarbij de filmpjes worden voorzien van een onzichtbare voice over commentaarstem maakt het weinig aantrekkelijk om naar te kijken. Zelfs was ik er daarom niet van overtuigd dat Euronews het beter deed dan het Chinese CCTV en het Russisch georiënteerde RT. Wat blijkt? Euronews wordt het best bekeken van dit hele rijtje. Met 3,4 miljoen kijkers per dag laat het CNN (1,6 miljoen) en BBC World (1,2 miljoen) ver achter zich. Dat las ik in een artikel op de geaggregeerde Europese nieuwswebsite PressEurop . Biedt dat perspectieven voor een Europese krant?
Tenenkrommend mediamoment in de Cypruscrisis was toen de Cypriotische president afreisde naar Moskou om steun te zoeken en Commissievoorzitter Barroso daar een best belangrijke conferentie bleek bij te wonen met Medvedev. Hier kreeg minister Dijsselbloem volop aandacht, Barroso had iets van een figurant in de coulissen die er niet zo veel toe deed. Volgend jaar loopt zijn tweede termijn af, totaal tien jaar. Terwijl de EU aan de financiële en politieke afgrond kwam te staan, eindigend met massawerkloosheid in Griekenland, Spanje, zijn geboorteland Portugal etc. lijkt hij het talent te hebben onzichtbaar voor Europese media zijn machtspositie te behouden. Iemand van wie elke crisis af lijkt te glijden als overlever.
De internationale blik die Nederlandse media graag pretenderen te hebben bereikt de burger in de meeste gevallen net als in andere lidstaten van de EU vooral vanuit het nationale perspectief. Met enkele kengetallen van de EU over de ambtsperiode van Barroso in de hand is dat toch een beetje gek. Weer zijn afgelopen maand de werkloosheidscijfers opgelopen, de tekorten op de begroting zijn gemiddeld in de EU groter dan 2004. De staatsschulden zijn met tientallen procenten opgelopen tot een slordige 90 % in de EU en 95 % in de Eurozone.
Er zijn nog een flink aantal Eurocommissarissen die ook al in de vorige termijn voor 2009 meeregeerden. Wie? De Spanjaard Joaquín Almunia, de Britse Catherine Ashton, de Belg Karel de Gucht, de Est Simm Kallas, ‘onze’ Neelie Kroes, de Fin Ohli Rehn, de Cypriotische Androulla Vassiliou en de Italiaan Antonio Tajani, van de helft zal de Europeaan geen idee hebben of ze iets nuttigs gedaan hebben om de puinhopen van nu te voorkomen. Topper is de Luxemburgse Viviane Reeding, zij heeft er straks vijftien jaar op zitten.
Ze zijn in de eerste plaats geselecteerd op nationaliteit, daarna pas op kwaliteit. Dat zou het eerste moeten zijn wat na 2014 niet meer vanzelfsprekend is. Gewone werknemers krijgen tegenwoordig op reguliere basis functioneringsgesprekken en je hoeft niet veel misdaan te hebben om er uit te vliegen. Voor CEO’s van multinationals geldt feitelijk hetzelfde. Wie niet presteert en alleen mooie speeches levert heeft geen toekomst.
Politici worden betaald het volk te regeren met een aansprekend resultaat. Met de trackrecord van deze club lijkt mij duidelijk dat zij geen van allen terug hoeven te keren. Het verdrag van Lissabon stelt toch al dat het aantal Eurocommissarissen na de verkiezingen van 2014 teruggebracht gaat worden van de huidige 27 naar een getal van tweederde van het aantal lidstaten. Dat wordt dan met de toetreding van Kroatië er bij nog steeds afgerond 18.
Als bij de EU verkiezingen 2014 een partij ‘Trots op Amerika’ zou meedoen, kent iedereen wel invloedrijke Nederlandse opinieschrijvers die liever daar voor zouden kiezen dan op een pro-Europese partij te stemmen. Gerenommeerde kranten als Washington Post en New York Times zijn hier invloedrijker dan elke krant uit Europa, misschien met uitzondering van het Britse dagblad The Guardian. Voor Euronews werken vierhonderd journalisten uit dertig landen en het station zendt uit in dertien talen.
Er zijn kranten met een langere historie, zoals het Spaanse El Pais die nu een Engelstalig deel hebben ingeruimd al gaat dat minder ver dan de omvangrijke ambitie van Chinese kranten als China Daily. Maar die zijn weer minder onafhankelijk door enige staatsinmenging. Zou deze Europese Commissie met evenveel krediet hebben kunnen door regeren als er een hoofdredacteur was geweest met een omvangrijkteam als Euronews? Met intellectueel gewicht en dagelijks, los van het nationale verhaal had gezocht om zaken op niveau ter discussie te stellen? Er bestaat nu European Voice, die verschijnt op papier maar eens per week. PressEurop is een goed initiatief, maar in de lay-out een knipselkrant, zonder entertainment. Daarin bedient The Guardian een breder publiek en is succesvoller.
In de Gouden Eeuw had Nederland volgens het archief van de Koninklijke Bibliotheek kranten met een internationale statuur. Amsterdam fungeerde als het perscentrum van Europa, edities van de uitgevers Van Hilten en Jansz verschenen ook in het Frans en Engels. Dat was vroeger. Om succesvol een nieuw initiatief te nemen is een momentum nodig zoals Al Jazeera het Arabisch perspectief tijdens oorlogen in het Midden Oosten beter verwoordde dan CNN.
Of er ooit een Europese variant van dagblad Telegraaf komt in de Federatie van Europese Staten (FES) om de vox populi op Europees niveau te vertegenwoordigen is koffiedik kijken. Zowel vanuit commercieel als politiek oogpunt is het geen slecht idee.
Mail reacties : [email protected]
