Mensen die mij aardig vinden noemen me vaak ‘te kritisch’. Mensen die mij niet aardig vinden noemen me soms ‘te cynisch’. Na het bezoeken van de anti-Poetin demonstratie deze week begin ik zomaar te twijfelen wie er gelijk heeft.
Het begon al met de voorbereiding. Oud-burgemeester Job Cohen zou als protest tegen de anti-homowet van President Vladimir Poetin de regenboogvlag halfstok hijsen bij homocafé Het Mandje. Dit was algemeen bekend omdat de hele Zeedijk volhing met affiches met pontificaal in het midden zijn hoofd erop. De dappere oud-burgemeester had daarvoor ook al de regenboogvlag aan zijn eigen woning gehangen. Dit was algemeen bekend omdat diverse media er aandacht aan hadden besteed.
Voor de camera’s van stadszender AT5 zette Cohen tijdens het ritueel uiteen waarom hij de situatie in Rusland zo verschrikkelijk vond. Om een shot later met een biertje in de zon zijn protest kracht bij te zetten. Gelukkig was wethouder Carolien Gehrels – glaasje witte wijn erbij- ook opgetrommeld om het één en ander te zeggen. En er was ook nog muziek. Het moet tenslotte wel gezellig blijven.
Waarom Cohen er was laat zich met gemak raden. Hij heeft alle tijd van de wereld, is lekker aan het YOLO-en van zijn 35.000 euro Haren-salaris en kan er nu – nu hij geen functie van enig formaat meer bekleed- lekker met een gestrekt been, én een koud biertje, in.
De burgemeester die nog wél iets in de pap te brokkelen heeft, Eberhard van der Laan, die was er niet. Geen tijd, was het excuus. Een burgemeester van de hoofdstad van het ontvangende land die geen tijd heeft om bij de aankomst te zijn van de bezoekende president van een wereldmacht. Gevalletje iets te makkelijk de confrontatie (en de oproep van je electoraat) uit de weg gaan? Had Poetin dan op z’n minst uitgenodigd voor een kopje thee. Sommigen prijzen zijn last-minute stille protest (“chic!”), maar in werkelijkheid lijkt het eerder vintage PvdA.
Na de laatste dagen de media te hebben gevolgd, zou je bijna denken dat Vladimir Poetin louter een bezoek bracht aan Nederland zodat homo’s konden demonstreren. Niets is minder waar. Nederland en Rusland zijn al 400 jaar beste vrienden en dat mag gevierd worden. Want ook al is de Russische Federatie niet zo aardig voor homo’s, dissidenten, andersdenkenden, non-profit organisaties, journalisten, politieke tegenstanders en zingende meisjes, het (cultureel) rijke Rusland heeft zich een betrouwbaar land getoond om de handelsband met ons land te rechtvaardigen.
Voorbeelden te over daarvan vinden we in de prachtige Hermitage aan de Amstel. En het feit dat de handel tussen beide landen nog steeds floreert. Maandag heeft Poetin bijna 1 miljard euro aan cadeautjes meegenomen uit Rusland. En voor een land groot geworden door de VOC mentaliteit is dat helemaal niet gek. De Oranjes hosselen met dit soort tripjes jaarlijks miljarden euro’s bij elkaar, dus het minste wat onze lieve koningin kan doen, is de man even rondleiden.
De dag van de demonstratie gonsde het in de LGBTQ-gemeenschap van de opwinding. Hoeveel mensen zouden er komen? En gaan we rellen? Van dat laatste is in ieder geval niets terecht gekomen. Het demonstratieterrein was keurig aangeharkt en bij aankomst draaiden ze Kylie Minogue met Wow. Kylie Minogue met Wow…Brood met spelen.
Nu levert schamen voor het feit dat jij in vrijheid leeft en een ander niet, niets op. Maar vrolijk meezingen met Kylie Minogue en Aretha Franklin om de bedreigde Russische LGBTQ een hart onder de riem te steken, zet voor hen geen zoden aan de dijk en lijkt niet echt op demonstreren. Eerder op feesten.
En ook de vele foto’s op Facebook bevestigden dat. Een vriend postte een foto van zichzelf voor de spiegel terwijl hij aan het make-uppen was met daarbij het onderschrift “Klaarmaken voor Poetin”. Ook de foto’s met vrienden al duckfacend en peace-tekenend tijdens het protest waren ruim vertegenwoordigd. Eén Facebookvriend vatte de sfeer bij de demonstratie prachtig samen in de statusupdate “Demonstratie is een feestje!!! Kom als je niet kan wachten op koninginnedag!!! Het is net de gaypride!”
Gevolgd door foto’s van bierdrinkende mensen. En -zo heb ik uit betrouwbare bron vernomen- ook Grindr maakte overuren.
Het enige echt indrukwekkende (naast de massale opkomst natuurlijk) was de voordracht van de twee meiden uit Sint-Petersburg die dagelijks de hinder van de anti-homowet ondervinden. De inhoudelijke woorden van de swingende zangeres (“Dit is toch fucking niet normaal!”) ten spijt. Ook de innemende gebarentolk bleek jarig te zijn en men begon spontaan Happy Birthday te zingen. Mijn buurvrouw: “Wat goed dat ze hier dan toch maar mooi staat. Op haar verjaardag.”
Toen de demonstratie bijna afgelopen was (“We hebben tot 20:00 uur, jongens!”) kwam er een dankwoord. Terecht voor Joost Mallo, die de demo helemaal in zijn eentje is begonnen. Maar, zo verzekerde de presentatrice, er was een groep die natuurlijk niet vergeten mocht worden… “Bedankt aan jezelf. Omdat je de ballen..” -ze zei het echt- “…hebt gehad om hier te komen durven demonstreren”.
Mensen keken om zich heen en zagen dat het goed was.
Nu is 400 jaar Russische geschiedenis wat veel om door te nemen, maar ook de afgelopen tien jaar is Rusland allesbehalve oncontroversieel geweest. Toen Job Cohen in 2005 als burgemeester van Amsterdam Vladimir Poetin ontving, was allang bekend dat dissidenten verdwenen in werkkampen of erger. Toen Job Cohen met hem door Amsterdam liep, was allang bekend dat Rusland wapens leverde aan oorlogvoerende landen (zoals nu Syrie).
En toen Job Cohen hem uitzwaaide, was ook al bekend dat journalisten hun leven in de Russische Federatie niet zeker waren. Maar waarom dan nu, als de homorechten in het geding zijn, ineens wel vooraanstaan? Hillary Clinton zei al eens “Gay rights are human rights“. Maar het is eerder: “Gay Rights are the new black.”
Natuurlijk zwelt óók mijn hart van trots door de duizenden geëngageerde LGBTQ’s en bondgenoten. Maar de stelligheid -als ware het een religie- waarmee het homoseksuele punt gemaakt wordt, ontgaat mij niet. Daarnaast: elke vorm van LGBTQ-protest lijkt wel overgoten te moeten worden met een swingend Gay Pride-sausje. Voor iets dat zo normaal is, wordt er wel iets heel speciaals van gemaakt. Tijdens één van de speeches werd natuurlijk ‘levende heilige’ Obama geroemd en toen door een demonstrant ook Wilders in de mond werd genomen, was het echt tijd om te gaan.
Op weg naar huis passeerde ik mensen – vol in de make-up en met blikjes bier- die richting het festivalterrein togen. Bij een appje van een vriend waarom ik niet nog even terugkwam “want het is tenslotte ons feestje”, twijfelde ik even. Ben ik toch niet te cynisch? En is het echt zo erg dat elke kans op een serieuze homoseksuele dialoog uiteindelijk uitdraait op een mini-Gaypride?
Ik draaide me om, zag de dansende regenboogkleuren en hoorde de dubstepversie van Put Your Hands Up For Detroit uit de speakers komen.
Ons feestje ja.
Iris van Lunenburg houdt van jongens én van meisjes.
