De spanningen tussen Noord en Zuid Korea zijn in de laatste maanden flink toegenomen. Er is bezorgdheid voor een mogelijke escalatie, al lijkt dat politieke zelfmoord voor de leider Kim Jung Un, met de VS als militaire bondgenoot van Japan en Zuid-Korea. Voor veel Nederlanders is het iets van ver weg, een geopolitieke strijd. Maar dat geldt niet voor iedereen. In een lunchroom in een buitenwijk van Amsterdam spreken we met Joo Tae Neelissen (27) en zijn Zuid Koreaanse vriendin Yon (27, gefingeerde naam). Zij studeert in Amsterdam op het conservatorium. Hij is geadopteerd en is druk bezig zijn emigratie te regelen naar Zuid Korea. Daar wonen zijn biologische ouders.
Volg je het nieuws dagelijks?
Yon: ‘Ja, zoveel mogelijk. Niet elke dag. Ik hoorde dat de fabriek in Kaesong is gesloten en er een nieuwe langeafstandsraket is opgesteld. Ik heb ook mijn werk en ik moet studeren en oefenen voor mijn studie. Ik ben opgeleid als jazzpianist in Korea en doe hier een masterstudie. Over twee jaar ben ik klaar.’
Waar woonden jullie in Zuid-Korea?
Yon: ‘In Seoul. Een stad met meer dan tien miljoen inwoners. Mijn ouders wonen daar nog, het zijn zakenmensen. Het is wel een hele andere stad dan Amsterdam. Hier is het internationaler met meer mensen vanuit de hele wereld.’
Joon: ‘Ik ben geboren op het eiland Jeju in Zuid-Korea, maar in Nederland opgegroeid, omdat ik geadopteerd ben. In 2010 ben ik voor het eerst teruggegaan en heb mijn biologische ouders ontmoet. En daarna nog twee keer. Sinds die tijd ben ik me in de geschiedenis van Korea gaan verdiepen. Daarvoor deed ik niets met het onderwerp Korea.’
De Chinese president Mr. Xi Jinping zei vorige week: ‘Het zou niemand toegestaan moeten zijn een regio of zelfs de hele wereld in chaos te storten voor zelfzuchtige redenen. Bij het nastreven van eigen belangen zou het tegemoet moeten komen aan de legitieme belangen van anderen.’
Er lijkt een opvallend verschil in perceptie van deze uitspraak in Oost en West. In de VS werd het opgevat als uitsluitend tegen Noord-Korea gericht, terwijl de uitspraak een oproep aan alle landen is. Hoe zien jullie dat?
Joon: ‘Dat heb ik je gezegd. In feite hangt alles af van China. Als die het willen kunnen ze alles domineren, inclusief Japan. Zij denken nog in de ouderwetse stempel. Deze geschiedenis gaat veel verder terug. Dat loopt al vanaf de Three Kingdoms (van Korea, niet te verwarren met die van China, red.) en de Silla dynastie. Als Korea ooit herenigd wordt Pyongyang weer de enige rechtmatige hoofdstad.’
Joon is van plan te emigreren naar Zuid-Korea. Kan dat nog doorgaan? Is jullie discussie daarover veranderd sinds de spanningen in de Korea’s zijn toegenomen?
Yon: ‘Nog niet. Voor mij is het belangrijk mijn studie af te maken.’
Joon: ‘Mijn vertrek is pas in juli. Zelfs de experts en de media weten ook niet hoe het verder gaat lopen. Ik irriteer me wel dat er van alles wordt geroepen. Daar reageert iedereen dan weer op en zo wordt het alleen maar erger. De economische situatie is hier gewoon slecht. Voor iemand van buitenlandse afkomst is het moeilijker om werk te krijgen. Daar ligt het geld. Ik wil niet zeggen dat het daar superieur is, maar heb ik meer kansen. En de mensen zijn ondernemender. Seoul heeft wel iets van Barcelona, het ligt ingesloten tussen de bergen. Maar Seoul is veel groter.’
Yon: ‘De mensen in de buitenwereld zijn meer bezig met het conflict dan in het land zelf. Als het niet uit de hand loopt ga ik een week later dan hem voor mijn zomervakantie.’
Ken je de regio goed, of vooral vanuit je eigen land?
Yon: ‘Ik heb veel landen wel bezocht. Zoals China, Japan, Hong Kong, Thailand, Singapore. En er zitten familieleden van mij in het buitenland, die werken heel hard om mijn studie te betalen. Maar ik was daar vooral als toerist, ik heb niet echt veel met de mensen van het land gesproken.’
In 2010 was er ook sprake van spanning en liep het af met een kleine aanval op een eiland voor de kust. Als je nu kijkt naar de situatie, hoe verschillend is het dan met 2010?
Yon: ‘Om eerlijk te zijn ben ik nu veel meer en echt bezorgd. Zodra ik opsta is het eerste wat ik doe het nieuws kijken voor de laatste ontwikkelingen. Een Zuid Koreaanse internetsite waar de koppen van alle nieuwsmedia op staan.’
Wat werd je op school verteld over de geschiedenis?
Yon: ‘We krijgen er wel les over. Maar toen waren wij helemaal niet bezig met politiek, wij waren studenten. Ik was jong. Dat is nu heel anders.’’
Ken je zelf Noord-Koreanen?
Ze tikt even op een vertaalprogramma op haar mobiel wat van Koreaans naar Engels vertaalt.
Yon: ‘Daar niet. Hier heb ik wel een vrouw ontmoet die het bewind ontvlucht is. Ze werkte voor een groot restaurant van een provinciale overheid speciaal voor hoge functionarissen’.
De wapenstilstand werd getekend in 1953. Wat kan je je herinneren hoe je grootouders er over spraken?
Yon: ‘Mijn opa was advocaat en had een goede positie. Hij kon heel veel mensen helpen. Met ons spraken ze er niet over.’
Ben je ooit aan de grens geweest bij de gedemilitairiseerde zone?
Yon: ‘Ik was er toen ik heel klein was. Ik heb er daarom niet veel herinneringen van. Ik weet dat veel mensen uit ons land er als toerist naar toe gaan. En dat toen ik er was heel veel mensen met verrekijkers een glimp van de andere kant wilden zien.’
Sommige mensen denken dat het als het escaleert beperkt blijft tot een klein conflict. Als het erger wordt hebben jullie ouders dan de mogelijkheid om zich in veiligheid te brengen?
Joon: ‘Het eerste wat ze (Noord-Korea) dan zullen gaan doen is het vliegveld bombarderen. Dus dan kan er helemaal niemand weg. Mijn biologische moeder woont ver in het zuiden. Daar is het veiliger.’
Je speelt piano. Je bent musicus. Een vak met emotie. Heb je speciale muziek die je graag speelt waar je graag naar luistert als de situatie je raakt?
Joon: ‘Ze is met haar muziek professioneel bezig. Op het podium zal je niks merken. Als ik naar mijn vader kijk zie ik het zelfde. Aziatische mensen zullen hun emoties veel minder tonen. Ze zijn heel precies en heel perfect. Hij is leidinggevende bij een grote autofabriek. Als ik hem vraag hoe het gaat krijg ik een heel kort antwoord.’
Yon: ‘Nederlanders zijn veel directer dan wij gewend zijn. Als je een Zuid Koreaan vraagt of hij nog een kopje koffie wil zal hij het eerst vriendelijk afslaan. Je moet het nog een keer vragen. Wij tonen onze emoties wel, maar op een andere manier.’
Kort geleden heeft Zuid Korea een nieuwe president gekregen, mevrouw Park. Ze benadrukt dat de beide Korea’s verenigd zouden moeten worden. Als je haar iets zou kunnen vragen, wat zou dat zijn?
Yon: ‘Het is moeilijk voor iedereen. Niemand weet hoe het verder gaat lopen.’
Joon: ‘Ik roep ook wel heel vaak op zijn Westers, we kunnen beter zo doen, we kunnen het in twee stappen doen, maar jullie nemen er tien stappen voor. Waarom is dat? Die tunnelvisie, die dwarsheid, die wil, die botheid, die krijg je niet zomaar weg. Je kan een Aziaat niet zo maar veranderen. Dat zal alleen kunnen als zij dat in zien van uit het egoïstische belang van hun zelf. Als hereniging gemakkelijk was, was het allang gebeurd.’
‘Yon’ wilde wel haar verhaal vertellen, maar koos er voor met een gefingeerde naam aan het interview mee te werken.
Reacties: mail naar [email protected]
Foto’s: Marloes Rendering.
