DEN HAAG (ANP) – VVD en PvdA waren het na de verkiezingen van vorig jaar september in een mum van tijd eens over een regeerakkoord. Maar veel is er niet over van die oorspronkelijke tekst.
Al snel na de presentatie bleek dat de onderhandelaars zich in hun enthousiasme hadden bezondigd aan een flinke dosis 'tunnelvisie'. De inkomensafhankelijke zorgpremie hadden ze totaal onderschat en die sneuvelde als eerste.
In de week na de presentatie van het regeerakkoord was het protest ertegen in de VVD enorm aangezwollen. Rutte verdedigde de nivellering – een wens van de PvdA – nog manmoedig in een zaaltje met boze VVD'ers, maar werd uiteindelijk door PvdA-leider Diederik Samsom uit zijn lijden verlost. De plannen gingen van tafel, maar de VVD moest daar wel voor betalen: 250 miljoen euro ging van infrastructuur naar WW en ontslagrecht.
De woonplannen van minister Stef Blok waren het volgende dossier dat op grote problemen stuitte, ditmaal niet in eigen kring, maar bij de oppositie in de Eerste Kamer. Tot de coalitie drong op dat moment pas goed door dat de steun van oppositiepartijen nodig is om plannen door de Senaat te krijgen. VVD en PvdA hebben daar samen geen meerderheid.
Blok probeerde het eerst met het CDA eens te worden, maar dat strandde. Met D66, ChristenUnie en SGP lukte het wel. De partijen pasten Bloks plannen aan en sloten een nieuw woonakkoord. Paars met de Bijbel (de paarse combinatie van VVD, PvdA en D66 uit de jaren negentig, aangevuld met de christelijke partijen ChristenUnie en de SGP) was geboren.
In de weken erna volgden kleinere wijzigingen ten opzichte van de uitgangspunten van het regeerakkoord. Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) paste zijn plannen voor gemeentelijke fusies aan en staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) toonde zich bereid plannen voor de eigen bijdrage in de AWBZ te verzachten.
Het sociaal akkoord dat het kabinet donderdag sloot met werkgevers en werknemers schrapt nog veel duidelijker in het regeerakkoord. Maatregelen in de WW, in het ontslagrecht en op de arbeidsmarkt worden versoepeld of voorlopig niet ingevoerd.
En daarmee is het scheuren in het regeerakkoord waarschijnlijk nog niet afgelopen. Zo is het hoogst onzeker of het sociaal leenstelsel voldoende steun krijgt in de Senaat. En dan is er nog de strafbaarstelling van illegaliteit, waar Samsom weliswaar voor getekend heeft, maar waartegen het protest in zijn partij groeit. Dat zou zomaar een dossier kunnen zijn waarop Rutte zijn schuld aan Samsom van de inkomensafhankelijke zorgpremie moet inlossen.
