In het najaar van 2004 waren we allebei vier maanden stagiair bij de Tweede Kamerfractie van D66. Sander volgde voor toenmalig Kamerlid Boris van der Ham de onderwerpen verkeer, openbaar vervoer en infrastructuur, spitte verschillende nota’s en begrotingen door en probeerde “waarom-vragen” te bedenken bij wat hij las. Chris hield zich bezig met duurzame energie en “innovatie in de foodsector”, zoals Boris dat noemde. Vorige maand kregen we bericht dat er een reünie werd georganiseerd. We gingen er afgelopen donderdag heen.
In de hal staan al direct andere ex-stagiairs. Ze zijn vrijwel allemaal tien jaar jonger dan wij. Op de burelen van D66 krijgen we een sticker met een naam en het jaartal van onze stage. Wat we precies komen doen, is niet helemaal duidelijk. We herkennen niemand, behalve de secretaresse van Boris, die er nog steeds werkt. De aanwezige Kamerleden kennen we alleen van de televisie, met uitzondering van Fatma Koser Kaya, die tijdens onze stage voor het eerst benoemd werd en sinds kort na een jarenlange pauze weer terug is. Ze laat zich vandaag echter niet zien.
In 2004 had D66 allerlei stagiairs die we later terugzagen in politieke functies: Lucas Vokurka (inmiddels oud-locoburgemeester van Delft), Pauljan Kuiper (inmiddels oud-raadslid van Delft) en Simone Kukenheim (nu wethouder in Amsterdam). Niet alle stagiairs werden bekend: van Pim, Linda, Peter, Chiel, Maartje en Mark vernamen we nooit meer iets. Op de borrel ontbreken ze. Alleen van Pim weten we waarom: hij kwam om in de MH17.
Op de borrel zien we mooie jonge vrouwen en mannen die zo kunnen plaatsnemen in een reclame van Dior of Davidoff. Dat kan geen toeval zijn. De aanwezigen hebben zich allemaal netjes aangekleed; mannen in pak, vrouwen in chique jurkjes met hakken of laarzen. Je vraagt je af of stagiairs (impliciet) geselecteerd worden op hun uiterlijk, of dat er bij D66 alleen mooie jongeren op een stageplek solliciteren. Denkt D66 wellicht dat mooie stagiairs automatisch ook goed werk leveren?
De jongste generatie stagiairs kent elkaar door en door. We spreken een stagiair uit de lichting 2005 die nu beleidsmedewerker is op een ministerie. Ervaring in de Tweede Kamer is waardevol voor dat soort functies. Later spreken we Peter. Hij was stagiair in 2006 en is nu fractievoorzitter in Tilburg. Niet alleen bij onze lichting was de stage het voorportaal voor politiek of ambtelijk succes.
Kamerlid Kees Verhoeven spreekt ons toe. Hij meldt dat we wellicht denken dat we maar een kleine bijdrage hebben geleverd aan D66. Dat is volgens hem een misverstand. Verhoeven weet te melden dat sommige stagiairs goed terecht zijn gekomen. Twee oud-stagiairs zijn namelijk in dienst van de fractie. “Sommigen zijn journalist geworden en schrijven kritische stukjes”, voegt Verhoeven toe. Er kijken wat mensen Chris’ kant op.
De sfeer van oude jongens krentenbrood verhult een lastige vraag: wat deden de stagiairs nu precies en hoe belangrijk waren ze? Verhoeven heeft gelijk: hoewel sommigen slechts koffie zetten, waren stagiairs soms echt essentieel voor D66. Bijvoorbeeld in de tijd dat wij er zaten: meerdere begrotingen werden in die tijd door stagiairs bekeken. De inhoudelijke voorbereiding van meerdere debatten en beleidsinitiatieven lag helemaal bij hen. Of zij in staat waren dat te doen, daar had en heeft niemand het over.
Dit is in de tussentijd vast verbeterd: D66 heeft nu meer middelen dan toen. Maar 141 aanmeldingen voor deze borrel die vrijwel uitsluitend uit recente jaren komen, suggereren dat stagiairs nog steeds erg belangrijk zijn. Wat ze precies doen weet niemand, behalve dat ze proberen voor zichzelf een goed CV op te bouwen. Ze zijn verder nergens verantwoordelijk voor, net als die stagiairs die zich in 2004 over de begroting Verkeer en Waterstaat bogen en jaren later zagen dat er over projecten als de Fyra destijds onvoldoende vragen zijn gesteld. Stagiairs kun je makkelijker op uiterlijk selecteren dan op de vraag of ze een begroting goed kunnen lezen.
Als stagiairs zo belangrijk zijn, waarom verhogen we dan niet gewoon het budget van Tweede Kamerfracties om meer normaal personeel aan te nemen, vragen we ons af.
Sander Geel en Chris Aalberts zijn vrienden sinds hun stage bij Boris van der Ham in het najaar van 2004. Na deze stage heeft Chris zijn lidmaatschap opgezegd. Sander is nog steeds lid.
