De PvdA zakt deze week weer twee zetels terug naar 18, een evenaring van de laagste score sinds de verkiezingen, die al eerder in maart werd gehaald. De VVD gaat een zetel omhoog (25) en staat nu nog maar twee zetels achter op de PVV. Bij de andere partijen zien we dat het CDA op 15 staat (+1) en Groen Links weer terug op vier (voor het eerst sinds het aftreden van Sap). 50PLUS staat weer op 11 (-1).
In het verslag van vandaag (pdf) staat een tweede tabel met de kanspercentages per partij (geeft aan nu te stemmen of een kans geeft aan die partij). Deze tabel laat zien dat de oppositiepartijen qua potentie meer dan 90 procent van hun kiezers van ruim zeven maanden geleden nog aan zich hebben gebonden. Maar de VVD en in nog grotere mate de PvdA zijn daar niet meer toe in staat. Bij de VVD geeft nog maar 72 procent van de VVD-kiezers uit 2012 de VVD nog een kans op een stem. En bij de PvdA is dat zelfs nog 65 procent.
Per saldo scoort D66 het hoogst (31 procent) omdat het zowel door kiezers van VVD en PvdA relatief veel genoemd wordt. PVV en SP staan gelijk op 26 procent (en vrijwel gelijk met de VVD). En geef een symmetrisch beeld te zien. De PVV in relatie met de VVD en de SP in relatie met de PvdA. Van de PVV kiezers zijn er wel meer die de SP een kans geven (29 procent) dan andersom (15 procent).
Vervolgens komt het CDA dat naast de eigen kiezers ook ongeveer een kwart van de VVD kiezers trekt. Daarna komt de PvdA pas. Bij de andere partijen zien we dat 50PLUS met 17 procent maar 4 procent achter staat op de PvdA. Die wordt door 15 a 20 procent van de kiezers van andere partijen genoemd, behoudens die van D66. Gezien de score van Groen Links kan gesteld worden dat deze partij ook nog niet volledig afgeschreven is.
Als we verder inzoomen op PvdA en VVD dan is goed te zien hoe problematisch in feite de positie is van deze twee regeringspartijen en hoe instabiel eigenlijk de hele electorale kaart is.
Van de twee partijen is de positie van de PvdA het zwakst. Niet alleen stemt dus nog minder dan de helft van de kiezers uit september 2012 nu weer PvdA, maar ook zien we dat een derde van de PvdA-kiezers van ruim 7 maanden geleden nu de PvdA niet eens meer een kans geeft op een stem.
De kiezers die in 2010 niet PvdA hadden gestemd en in 2012 wel, hebben inmiddels weer massaal afscheid van de PvdA genomen. Nog maar 22 procent geeft aan de PvdA te stemmen en 45 procent geeft nog maar de partij een kans. (Bij degenen die zowel in 2010 als 2012 PvdA hebben gestemd zijn die percentages resp. 60 procent en 81 procent).
Bij de VVD zien we dat de “nieuwe” kiezers uit 2012 nog maar voor 32 procent VVD zeggen te stemmen en 57 procent geeft de partij nog een kans. Bij de kiezers die zowel in 2010 als 2012 VVD hebben gestemd geeft bijna 60 procent aan nu weer VVD te stemmen en bijna 80 procent geeft de VVD een kans op een stem.
De drie partijen (PvdA, CDA en VVD), die samen al heel lang het overgrote deel der kiezers in Nederland achter zich kregen staan nu samen op maar 58 zetels. Het lijkt erop dat bij volgende verkiezingen, zoals de verkiezingen voor het Europese Parlement (2014), de Gemeenteraad (2014) en de Provinciale Staten/Eerste Kamer (2015) deze fragmentatie alleen nog maar verder zal gaan met zelfs ook weer kansen bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen (2017 of eerder) voor een nieuwe groepering met een aansprekende leider.
Titelfoto: Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken, partijleider Diederik Samsom en partijvoorzitter Hans Spekman zingen het partijlied. (ANP)
