Beste Chris,
Je kunt momenteel de radio of televisie niet aanzetten of je hoort politici praten over illegalen. De PvdA en VVD hebben afgesproken dat illegaliteit strafbaar wordt. Bij de PvdA is hier veel verzet tegen, maar de leiding wil het voorstel toch uitvoeren. Je zou denken dat deze discussie dan op een gegeven moment wel stopt, maar in alle programma’s komt deze terug. Waarom is dat? Kunnen die journalisten hun tijd niet besteden aan andere onderwerpen?
Boos over illegalen
Beste Boos over illegalen,
De meeste onderwerpen uit het regeerakkoord worden gewoon door het kabinet uitgevoerd. Er was bij het sluiten van het akkoord overeenstemming over. De PvdA en de VVD voeren daarom dus uit wat ze hebben afgesproken. Van die thema’s krijgen de meeste niet of nauwelijks aandacht in de media. De reden daarvoor ligt voor de hand: journalisten moeten bij nieuwsonderwerpen, discussiethema’s en reportages kiezen uit een lange lijst van mogelijke thema’s. Niet alles wat er gebeurt komt ook in de media.
Er bestaan vuistregels voor wat journalisten belangrijk vinden. Belangrijk is bijvoorbeeld dat een onderwerp grote gevolgen heeft voor veel mensen. Als de spanningen in de PvdA tot een kabinetscrisis leiden zijn de gevolgen groot. Ook moet er een zekere mate van onvoorspelbaarheid, uniekheid, emotie en drama zijn om onderwerpen nieuwswaardig te maken. Het komt niet vaak voor dat partijleden zich zo massaal uitspreken tegen een voorgenomen maatregel. De afloop ervan is bovendien onvoorspelbaar.
Als een onderwerp eenmaal in het nieuws is, is de kans groot dat het nieuws blijft. Zo hopen sommige mensen dat de PvdA gaat heronderhandelen met de VVD. Deze speculaties zijn voer voor actualiteitenrubrieken en praatprogramma’s, waar men niet alleen de verschillende standpunten kan bespreken, maar ook alle mogelijke scenario’s. Alle betrokkenen willen gelijk krijgen en werken dus mee aan de publiciteit. Sander Terphuis kan zijn zaak alleen winnen als hij veel op televisie komt. Diederik Samsom moet een tegengeluid laten horen, en zo kunnen journalisten programma’s vullen met onderlinge reacties.
Of burgers op al deze informatie zitten te wachten is onbekend. Journalisten denken in ieder geval dat de meeste burgers dit nieuws wel interessant vinden. Alle media zijn bovendien bang om nieuwtjes te missen en dus kijken ze naar elkaars werk om erachter te komen of ze nog extra berichten moeten toevoegen. Iedereen neemt de laatste ontwikkelingen van elkaar over, en zo ontstaat een fenomeen met de naam mediahype.
Een mediahype zou je kunnen omschrijven als een onevenredige aandacht voor een bepaald onderwerp die in geen relatie staat tot de relevantie ervan. Aangezien het kabinetsvoorstel over illegalen niet of nauwelijks iets aan de bestaande omgang met illegalen verandert, is het logisch te zeggen dat de journalistiek in dit geval op hol is geslagen. Er is dus maar een advies mogelijk: zet de televisie of radio uit, sla de krant een paar dagen over en wacht tot de hype weer is overgewaaid.
Chris Aalberts beantwoordt wekelijks een vraag over politiek. Heeft u ook een vraag? Mail hem naar [email protected] en u krijgt antwoord.
