Google CEO Erik Schmidt begrijpt de verontwaardiging over de belastingontwijking van zijn bedrijf niet, zo meldde hij onlangs aan de BBC. Volgens Schmidt is het de verantwoordelijkheid van de wetgever om het belastingsysteem aan te passen als ze dat niet zint. Heeft de topman boter op het hoofd of voert Google inderdaad slechts uit wat de wetten voorschrijven?
Net als Apple maakte Google gretig gebruik van een systeem waarmee winsten via Ierland en Nederland op Caribische bankrekeningen belanden, via het Double Irish with a Dutch Sandwich-systeem dat we onlangs nader beschreven. Mede dankzij deze strategie ontliep Google in 2012 meer dan 2 miljard aan belastingheffingen.
Google schaamt zich niet voor de ontwijking van belasting. Volgens Schmidt heeft zijn bedrijf de verantwoordelijkheid zich aan de wet te houden:
I view that you should pay the taxes that are legally required. It’s not a debate. You pay the taxes.
Hij wijst erop dat Google gewoon de belasting betaalt die het moet betalen, ook als de wet verandert:
If the British system changes the tax laws, then we will comply. If the taxes go up, we will pay more, if they go down, we will pay less. That is a political decision for the democracy that is the United Kingdom.
Of Google inderdaad ‘gewoon’ belasting betaalt als deze omhoog gaan is nog maar de vraag, de kans is groot dat het bedrijf een andere route vindt waarbij minder belasting hoeft te worden afgedragen.
Volgens Quote-redacteur Henk Willem Smits heeft Schmidt een punt met de stelling dat overheden de verantwoordelijkheid dragen voor een fair belastingsysteem. Wel stelt hij dat multinationals als Google, Apple en Amazon wel erg agressief methodes gebruiken om zo min mogelijk belasting te betalen: “Een voorbeeld zijn de licentiegelden die de verschillende entiteiten van Google aan elkaar betalen. Intellectuele eigendommen worden via Bermuda en vervolgens Ierland in licentie geven aan bijvoorbeeld Google Nederland of Google Duitsland. Het geld gaat naar Ierland en Bermuda, waar zeer weinig belasting hoeft te worden betaald. Deze licenties moeten volgens de wet dan voor een marktconforme prijs worden verkocht, maar het is ongelooflijk moeilijk om de waarde van die licenties in te schatten. Dat is dus een uitstekende manier om geld naar fiscaal aantrekkelijke landen te sluizen zonder de wet te overtreden.”
Hoewel dit soort praktijken op het randje van illegaliteit balanceren, hebben fiscussen wereldwijd te weinig capaciteit om dit soort praktijken te controleren op wetmatigheid. Bovendien werken bij de KPMG’s van deze wereld intelligentere mensen dan bij de fiscus, zo stelt Smits. Bovendien zijn er wel internationale regels voor deugdelijke accountancy, maar zijn er geen internationale fiscale regels.
Waar vijf jaar lang geen haan kraaide naar de grootschalige belastingontwijking door multinationals, is het inmiddels een hot topic op de journalistieke en politieke agenda. Dat betekent dat voor de multinationals het gevaar dreigt behoorlijke imagoschade op te lopen bij illegaal gedrag, maar ook bij immoreel gedrag. Het informele bedrijfsmotto van Google luidt immers niet voor niets: ‘don’t be evil’. Schmidt lijkt op het gevaar van imagoschade te anticiperen door op te roepen tot een breed gevoerde discussie over het onderwerp:
Our hope is to move the debate forward, with everyone engaged constructively in developing a clearer, simpler system – one in which companies that abide by the law know that the politicians who devised the rules are willing to defend and commend them.
