Opportunisme, nepotisme en baantjesjagerij vieren hoogtij in de hedendaagse Nederlandse politiek. En niet alleen in Den Haag maar ook op lokaal niveau doet dit fenomeen zich voor.
Het is mooi dat Ronald Plasterk ervoor heeft gezorgd dat Gemeenteraadsleden en Provinciale Statenleden geen aanspraak meer kunnen maken op wachtgeld. Misschien dat dit alvast een klein stapje is in de goede richting.
Ten tijde van de landelijke verkiezingen zijn zeker 25 procent van de personen die op een kieslijst staan baantjesjagers of vriendjes van bestuurders. Mensen met een totaal gebrek aan politiek ervaring, competenties of idealen en toch komen deze namen voor op een voor de democratie belangrijke lijst, de Tweede Kamer.
Bij de Provinciale Statenverkiezingen in Groningen werd in 2011 de Partij voor het Noorden gekozen met 1 zetel (2977 stemmen). Deze zetel werd gevuld door de toen 63-jarige fractievoorzitter Johannes Veerenhuis-Lens die toen pas twee jaar in de provincie Groningen woonde en lijsttrekker werd voor de Partij van het Noorden. Na twee maanden brak hij met de partij.
Ongeacht wat de werkelijke reden mag zijn voor zijn vertrek bij de Partij voor het Noorden, het mag geen reden zijn om verder te gaan als zelfstandig Statenlid. Men zou haast gaan denken dat dit een makkelijke en veilige manier is voor ouderen om de pensioengerechtigde leeftijd mee te halen. De wetgeving die dit toelaat is wat mij betreft pervers en werkt opportunisme alleen maar in de hand.
Uiteraard heb ik de heer Veerenhuis-Lens gevraagd om een interview. Hoor en wederhoor toepassen, zoals het hoort, want drs. J.W.M. Veerenhuis-Lens stapt zo naar de Raad voor de Journalistiek. Als antwoord kreeg ik via twitter: “Dat is een onderwerp waar ik geen kaas van heb gegeten”.
Ferry van Wijnen, van de tweekoppige fractie van TROTS ( voorheen: Trots op Nederland), is samen met zijn partijgenoot van TROTS vorig jaar november overgestapt naar de VVD in Zuidplas. Van Wijnen geeft op de site van de lokale VVD het volgende aan:
“Ik ben de uitdaging bij de VVD aangegaan, omdat dit dé partij is die de juiste plaats biedt aan burgers die echt iets willen doen aan de huidige politieke stromingen. Duidelijkheid naar de burger, duidelijkheid in beleid, alleen (belasting)geld uitgeven aan (meetbare) doelen, duidelijke keuzes maken en individuele burgers aanspreken op hun gedrag zijn huisregels die voor de politiek gewoontes zouden moeten zijn.”
Voor een geluidsfragment van zijn kant van het verhaal, klik hier
Nochtans werden hij en zijn fractiegenoot voor TROTS gekozen door de kiezers in de gemeente Zuidplas die de voormalige partij van Rita Verdonk nog steeds een warm hart toedragen. Maar in tegenstelling tot mee te helpen de partij sterker te maken vluchten deze heren naar een partij die zij zelf in het verleden verafschuwden. De VVD kan in deze zijn handen ook niet wassen in onschuld. Macht met zetels om partijpolitiek blijft bestaan.
Tussentijds wordt er dus met alle gemak van de wereld schaamteloos geswitcht van partij, en de kiezer heeft daar helemaal geen invloed op, sterker nog, dit wordt ook nog eens door de wet beschermd. Voorbeelden te over, ook bij andere partijen.
Het zou eigenlijk niet mogelijk moeten zijn voor zittende politici om tussen de verkiezingen door over te stappen van de ene politieke partij naar de andere. Als een politicus zich niet meer kan vinden in de standpunten van zijn partij hoort hij die zetel terug te geven aan die desbetreffende partij.
Uiteraard zijn er uitzonderingen. De voorzitter van TROTS, Ton Lammertink, kwam tijdens een telefonisch interview met de interessante stelling dat iemand die tijdens de verkiezingen is gekozen met voorkeursstemmen, wél het recht heeft om zijn zetel te behouden en op persoonlijke titel verder te gaan. De kiezers hebben namelijk voor de individu gekozen en niet zo zeer voor de partij achter de persoon. Een andere invalshoek, maar wel veel duidelijker voor de kiezers.
De van corruptie verdachte Jos van Rey geeft wel het goede voorbeeld door niet op eigen titel verder te gaan in de gemeente Roermond, maar gewoon bij zijn partij, de VVD, te blijven. In Groningen stapte het Statenlid Klara Wolthof op en gaf haar zetel netjes terug aan de PVV. Ook wilde ze geen beroep doen op het wachtgeld. Dus blijkbaar kan het wel.
Dit soort opportunistische mensen, die het zogenaamd goed voor hebben met Nederland en zijn volk, zijn onder andere de reden van ons gebrek aan vertrouwen in de politiek. Dit opportunistisch handelen zorgt er voor dat onze democratie keer op keer een knauw krijgt.
Zodra iemand, ongeacht of het een politicus is, zich financieel bedreigt voelt door een conflict, situatie of welke reden dan ook, zijn het loslaten van principes en idealen middelen om te overleven. Opportunisme pur sang. Het zit in de aard van de mens. De uitvluchten en excuses die gebruikt worden om dit gedrag te rechtvaardigen zijn drogredeneringen. Resultaat van niet rationeel denken en het zich niet (willen) verplaatsen in de denkpositie van anderen (kiezers).
Ik heb wel eens vaker geschreven over het zelfhelend vermogen van een bepaalde groep. Als dat er niet is, dan is het einde zoek. Dat geldt ook voor de Nederlandse (lokale) politiek. Zolang wij, de kiezers, dit opportunisme blijven tolereren zal het alleen maar erger worden.
De vraag blijft of de kiezers het met mij eens zijn. Dit zal moeten blijken bij de eerstkomende verkiezingen van Gemeente en Provincie.
