Kunst

Muziekdocumentaires voor als je ziek bent

28-06-2013 12:45

Stel, je ligt ziek op de bank en het enige dat je kan doen is thee drinken en tv kijken. Ongetwijfeld komen Tell Sell, Eurosport, herhaling nummer 20,000 van Friends en Myth Busters voorbij. Maar wat nou als je dat allemaal wel gezien hebt en je geen woord meer wil horen over dat prachtige mes dat meloenen en bakstenen door kan snijden? Dan zou ik je aan willen raden om dit lijstje bij de hand te houden, want vandaag zet ik mijn favoriete muziekdocumentaires voor je op een rijtje!

Laten we beginnen bij een docu die recent uitgekomen is. Marley is een van de highlights van vorig jaar waarin het leven van Bob Marley onder de loep wordt genomen. Naast beelden die we nog niet eerder gezien hebben maken we kennis met de Bob Marley die we kennen van T-shirts en zijn muziek, maar zien we ook de donkere, sterke en politieke kant van Marley. Zo leren we over zijn verbintenis met Trenchtown waar hij opgroeide en over zijn relatie met The Wailers. Het muzikale gedeelte van de documentaire zit prima in elkaar, al zijn successen komen langs maar de echte kracht zit in het achterliggende verhaal.

Politieke rol

De interviews met personen die zich in zijn buurt bewogen zijn erg sterk en vooral zijn politieke rol wordt prachtig in beeld gebracht. Zo “vluchtte” Bob een aantal jaar naar Engeland (waar hij onder andere Exodus schreef), nadat hij werd neergeschoten voor zijn huis. Marley zou namelijk gaan optreden op het gratis concert van premier Michael Manley en zijn politieke tegenstanders zagen dat als een steunbetuiging van Marley richting Manley. Later keerde hij terug naar Jamaica om een belangrijke rol te  spelen op het One Love Peace Concert waar hij beide oppositie partijen de hand liet schudden. Het venijn zit hem echter in de staart, als verteld wordt over de zieke Bob. Langzaam maar zeker werd Marley opgegeten door kanker, maar hij weigerde zich te laten opereren. Uiteindelijk resulteerde dit in het afknippen van zijn dreadlocks. Iedere Rasta zal weten hoe erg dit is en het word schitterend pijnlijk in beeld gebracht.

Onaangekondigd concert

Na dit treurige einde is het tijd voor wat vrolijkheid in onze documentaire marathon. Daarom gooien we als tweede Dave Chapelle’s Blockparty in de dvd speler. In 2004 besloot Chapelle iets terug te doen voor de gemeenschap. Dat kon ook, want Dave was op dat moment op de top van zijn roem en wist een bonte verzameling aan muzikanten te verleiden om mee te doen aan zijn concert. In Brooklyn werd een podium neergezet en zonder iets aan te kondigen was er opeens een concert. Dave nodigde een aantal mensen uit zijn geboorte plaats uit en voor de rest was iedereen welkom. De lijst van artiesten die meewerkten is echter indrukwekkend! Zo was Questlove de band leider en kwamen onder andere Common, Mos Def, Erykah Badu en Kanye West langs, en als klap op de vuurpijl kwamen The Fugees voor het eerst in jaren weer samen het podium op als slot act. Aangevuld met de comedy van Chapelle is het een mooi document geworden.

Boston blijft

Goed na gelachen en genoten te hebben om Block Party is het weer tijd voor het serieuze werk. De volgende in de lijst is The Night James Brown Saved Boston. Op 4 april 1968 kwam er een einde aan het leven van Martin Luther King. Op 39 jarige leeftijd werd hij op een balkon van een motel in Menphis neergeschoten. Het waren al roerige tijden in Amerika want de zwarte bevolking wilde erkenning en gelijke rechten. Het zal altijd een pijnlijk feit blijven dat dit in 1968 (!) nog steeds niet het geval was in de States en na een vreedzame campagne van King ontplofte het geweld in de grote steden na zijn dood.

Heel Amerika werd gesloopt, behalve een stad. In Boston bleef het namelijk relatief rustig en James Brown was daar verantwoordelijk voor. Sowieso is het vooraf handig om te weten dat Brown een van de eerste zwarte muzikanten was die succes in de witte hitlijsten had met zijn stijl muziek zonder daarin echte concessies te doen. Ook was hij een voorvechter van gelijkheid en wilde dat in tegenstelling tot Martin Luther King desnoods ook wel met geweld voor elkaar zien te krijgen. Al deze feiten gaven Brown veel aanzien in de zwarte gemeenschap.

Hoe kwam het dan dat Boston er zonder kleerscheuren vanaf kwam? Voor het eerst werd er namelijk besloten om een concert live uit te zenden. Zoiets was nog nooit gedaan maar de burgermeester hoopte op die manier dat iedereen thuis zou blijven. En die hoop bleek waarheid te worden. Het concert werd zelfs vier keer herhaald. De documentaire laat de technische moeilijkheden, de samenwerking tussen Brown en Boston en de grote ego’s zien. Maar wel ego’s die tot elkaar konden komen op het moment dat het echt telde. Mede door zijn acties in de nacht van 4 april wordt James Brown nog steeds gezien als een voorvechter in de Civil Rights strijdt en maar aangezien Brown een van mijn all-time favorieten artiesten is zal er vast nog wel een column over hem verschijnen! Oh en als deze documentaire in de smaak valt raad ik je aan om Soul Power (over het concert rond The Rumble In The Jungle) er meteen achteraan te kijken!

Gaye in de haven

Remember Marvin Gaye is de volgende op onze lijst. In 1981 moest Marvin weg uit L.A. Hij zat in een neerwaartse (drugs) spiraal en was net gescheiden van de dochter van Berry Gordy. Het was tijd voor rust, en daar koos Marvin natuurlijk Oostende in Belgie voor uit. Nog steeds is niet duidelijk waarom het Oostende werd maar hij heeft er twee jaar gewoond. De docu verteld over het leven van Gaye in het kleine plaatsje en zijn zoek naar rust. Zo zie je hem gezellig keuvelen in de lokale kroeg, alleen spreekt hij geen Frans en de Belgen geen Engels. Het mooiste zijn de beelden van hem in de haven en de mensen die hem vaak zagen.

Nog steeds spreken ze met veel warmte over Gaye en bewaren ze zelfs zijn kleding om de herinnering aan hem levend te houden. In Oostende schreef hij Midnight Love waar een van zijn absolute hits opstond: Sexual Healing. Helaas zit het niet in de film maar aan Sexual Healing zit een mooi verhaal vast, volgens velen is het waar maar ik vrees dat we de waarheid nooit echt zullen weten. Het verhaal gaat dat Marvin verliefd werd op de dochter van de baas van zijn favoriete kroeg. Er was alleen een probleem, ze sprak geen engels en dus besloot Marvin een lied voor haat te schrijven om te proberen om zijn gevoelens over te brengen. De gedachte dat we Sexual Healing te danken hebben aan een Belgische dochter van een Kroegbaas maakt de track eigenlijk nog mooier dan het al is.

Terug naar Tell Sell

Goed om de marathon af te maken duiken we toch nog even in de hiphop. Als je klassiekers als Big Fun In The Big Town, Scratch en Wild Style al gezien hebt raad ik je aan om Beats Rhymes And Life te checken. Niet het album van A Tribe Called Quest maar de gelijknamige documentaire uit 2011. Een absolute must see voor hiphop liefhebbers. De hoofdrolspelers Q-Tip, Phife en Ali Shaheed Muhammad vertellen over hun hoogtepunten maar vooral ook de diepte dalen waar ze in hebben gezeten. Zo Spraken Q-Tip en Phife jaren lag niet met elkaar en was de niertransplantatie van Phife een belangrijke schakel in het hernieuwde contact tussen de twee. A Tribe zette een nieuwe stijl van HipHop neer, en dat wordt weergaloos neergezet in deze docu. Bereid je voor op 97 minuten kippenvel van mijn favoriete HipHop groep (ok met Gang Starr samen dan) ooit!

Als je na al dit doch geweld nog steeds ziek bent vrees ik dat je toch echt weer terug naar Tell Sell zal moeten. Misschien is dat prachtige mes nu nog goedkoper dan eerst..

DJ D-Rok (Daan Koekelkoren) draait onder andere op Wicked Jazz Sounds, Lovebirds en Zwarte Koffie, schrijft en produceert eigen tracks, maar is ook niet te beroerd om ons te onderwijzen in zwarte muziek.