Ongelofelijk! Het eerste filmpje van de Obama-2012 campagne: zónder Obama! Wát een delicatesse als je het vergelijkt met de boerse gelijkhebberstoon waarmee een gemiddelde Nederlandse partij het electoraat bestookt. Het kan aan mij liggen: maar ik krijg er – help! – bijna acuut een brok van in de keel. Reden? Of ik nu échte mensen zie of echte mensen die verschrikkelijk goed op echte mensen lijken: dit filmpje omzeilt in één klap het stupide gevit over standpunten, zoals je dat hier te lande wekenlang over je heen krijgt gestort (en dat doorgaat voor “betrokkenheid” en “inhoud hebben”).
Dit filmpje is zoveel dieper en oppervlakkiger, en daarmee zoveel effectiever, dan het egale opdreunen van meningen of visies. Zoveel dieper, want het walst geen boodschap over je heen maar doet, heel onnadrukkelijk maar daarom niet minder dringend, een beroep op je mogelijke inbreng en intelligentie. Hier wordt geen aftrap gegeven voor een politiek ‘over de hoofden van’, maar voor een politiek ‘samen met’. Een ongelofelijk slimme – depolitiserende – aftrap, die elke Republikein al bijna op voorhand tot een snauwende betweter degradeert. Aanvallen door te verdedigen: laat Cruijff het maar niet horen.
Politiek als bedrijfstak
Hoewel Obama door de professionele watchers en politieke analytici al zowat is afgedankt, en ieder van hen mij een lange waslijst van paradoxen en niet nagekomen beloften kan overhandigen, ben ikzelf, mede door zo’n fantastisch filmpje, nog steeds een ‘Obama-believer‘ tot in mijn tenen. Niet omdat ik zijn beleid zo briljant vind (integendeel) of hem uitzonderlijke eigenschappen toedicht (geenszins), maar omdat hij tamelijk methodisch bezig is de politiek als bedrijfstak, in zijn totaliteit, een heel ander gezicht te geven. Bij hem geen recepten, geen grootse visies, geen verboden of duivelse banvloeken – Obama, voormalig community worker, appelleert aan iets dat veel fundamenteler is dan alle meningen bij elkaar: het herstellen van verloren gegaan contact, van uit elkaar gegroeid nabuurschap, van geschonden vertrouwen. En dat overgoten met het milde aura van Obama zelf: geen schoonmaakmiddel dat in één keer alles laat blinken, maar wel eentje die je graag in de vensterbank hebt staan.
Je vraagt je af wat er in Nederland zou gebeuren als links één vleugje van Obama’s marketingfilosofie tot zijn campagnemethodiek zou toelaten. En het doolhof van partijprogramma’s, beleidsvoorstellen, CPB-geneuzel en andere frontaalkwabgerichte vergeefsheid zou durven laten varen. Het écht bijzondere en vernieuwende aan Obama is namelijk de eenvoud van zijn keuze voor “mensen”, “samenwerking” en niet-religieus gedetermineerde “harmonie”. (Daar zit de wérkelijke schaarste.) Voor het gros der progressieven hier te lande is zijn eenvoud en optimisme bedreigend, wordt het in de hoek gedrukt van “simplistisch” en “hosannasfeer”. Het zijn deze losers ter linkerzijde, de modernisten die bang zijn voor hun eigen gevoelens, die zorgen dat we voor slim en progressief campagne voeren nog jarenlang naar het land over De Grote Plas moeten koekeloeren.
