Afgelopen zaterdag werd de eerste aflevering van het Ramadanjournaal uitgezonden. Gelukkig is alles terug te zien via Uitzending Gemist, want het is de moeite waard om te bekijken. Als je tenminste geïnteresseerd bent in uitsluitend juichverhalen over hoe fantastisch het is om te vasten tussen zonsopgang en zonsondergang en je gedurende die periode compleet te onthouden van drinken, eten en seks.
Vrolijkheid alom. Over hoe Catherine Keyl een dagje meedoet met vasten, terwijl ze niet eens wist dat ze niet mocht drinken. Lachen man. Blijkbaar was haar dat ook niet verteld door de programmamakers. Over de vreugde en saamhorigheid die het vasten en de iftar met zich meebrengen. De spirituele verdieping.
En dan was er ook nog een hyperactieve niet-islamitische kok genaamd Pierre Wind die zijn eigengemaakte harira-soep liet keuren. Zelfs de dieptreurige illegale levens in de Vluchtflat werden nog enigszins opgefleurd door de ramadan. Ramadan als de oplossing voor alle problemen, zou je bijna gaan denken.
Geen woord over hoe moeilijk het is om te werken, hoe vervelend het is om op het werk een maand lang op halve kracht te draaien, zodat je collega’s ongevraagd bij jouw religieuze verplichtingen worden betrokken. Zij moeten het namelijk gewoon maar even opvangen. Zou het niet handig zijn als het ramadanjournaal tips zou geven over welke afspraken daarover te maken zijn, hoe conflicten daarover op te lossen?
Geen woord ook over de sociale dwang die wordt uitgeoefend op kinderen, pubers (zie mijn column van vorige week) en volwassenen om mee te doen aan ramadan, ook al kunnen en hoeven ze dat niet omdat ze ziek, zwak, zwanger, zogend, te jong, te oud of reiziger zijn.
Laat staan als (vermeende) moslims niet mee wìllen doen, zoals Janny Groen berichtte in haar artikel in de Volkskrant, een jaar geleden. Hoe wildvreemden anderen toebijten: “Je bent moslim en mag niet eten, het is de heilige maand.”
Het blijft onbesproken.
Evenmin wordt het zelfs maar benoemd dat vrouwen en meisjes die menstrueren niet mee mògen doen met vasten, omdat ze anders de ramadan ontheiligen met hun onreinheid. Daarom is deelname aan het belangrijke gebed taraweeh ook uitgesloten. Vrouwen moeten het vasten later wèl inhalen, zonder die saamhorigheid en gezelligheid.
Als alle anderen aan hun ramadanverplichtingen hebben voldaan, moet een vrouw of meisje het klusje helemaal alleen zien te klaren. En elke menstruerende krijgt daar normaal gesproken mee te maken, aangezien een cyclus rond de vier weken duurt, net als de ramadan. Geen ontkomen aan dus. En daarmee voer voor een interessante discussie, zeker gezien de veelgehoorde claim van moslims dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zouden zijn in de islam.
Afgezien van het feit dat het een bijzonder vreemde zaak blijft dat de NTR programma’s voor moslims (en voor geen enkele andere religieuze gemeenschap) verzorgt, kun je je ook afvragen wie nou eigenlijk de doelgroep vormt voor een programma als het Ramadanjournaal.
Zouden er veel van de 850.000 moslims in Nederland naar kijken? Of is het meer gericht op mensen die eigenlijk niet zoveel van de ramadan afweten? Voor de kaaskoppen, zoals Catherine Keyl zichzelf noemde. Of is het een middel dat ervoor moet zorgen dat ramadan alom geaccepteerd wordt als een vanzelfsprekend onderdeel van onze samenleving?
Hoe dan ook: het lijkt me verstandig om het programma zoals het nu is om te dopen tot de Ramadan Goed Nieuws Show, aangezien er geen spoortje van kritische berichtgeving te bespeuren is.
Maar veel en veel liever nog heb ik dat het concept van het programma wordt bijgesteld. En dat moslims laten zien dat het in de maand ramadan juist gaat om spirituele verdieping en zelfreflectie waarbij het ook mogelijk is om kritische vragen te stellen over de islam in al zijn uitingen.
Zonder dat je meteen uitgemaakt wordt voor afvallige, moslimbasher of islamofoob.
