“Als ik had willen entertainen, was ik wel quizmaster geworden”, verduidelijkte Pink Floyd-bassist Roger Waters zijn bedoelingen met The Wall in een interview. Waters is in de eerste plaats muzikant, maar naarmate zijn leeftijd toenam, ontwikkelde de idealist in hem zich steeds verder. Dat zal zijn besluit om magnum opus The Wall nog eens van de plank te halen ongetwijfeld gestimuleerd hebben, want achter dat album uit 1979 gaan grootse ideeën over de wereld schuil. Over propaganda door (Westerse) overheden en multinationals, over de slaafsheid van de massa en over hoe makkelijk zo weinigen zo velen kunnen sturen, besturen en controleren. Orwell meets Kafka in een album dat ontstond vanuit persoonlijke strubbelingen en depressies bij Waters, maar dat uitgroeide tot een politiek statement en een icoon in de muziekgeschiedenis.
Afgestompt consumptievee
In 2010 begon Waters zijn muur weer op te bouwen, deze keer niet beperkt tot de drie landen waar in 1980 en 1981 in totaal slechts 31 shows van The Wall werden uitgevoerd. Tussen september 2010 en juli 2011 staat hij in een twintigtal landen in Noord-Amerika en Europa in totaal zo’n 120 keer op de planken met de monsterproductie, een bijzonder indrukwekkend spektakel dat visuele en muzikale overdondering garandeert, maar ook talloze lagen, motieven en (subliminale) verwijzingen kent die zowel het publiek op individueel niveau, als de (Westerse) wereldbevolking als geheel een spiegel voor wil houden. Gelukkig is Waters in zijn Spiel geen drammende wereldverbeteraar, daar zijn de ideeën in The Wall te cynisch voor. Het is vooral verfrissend om anno nu nog een artiest te kunnen aanschouwen die niet met een moeilijke bril op ‘kleine’ folkliedjes zo intiem mogelijk wil laten klinken, maar die met grof geweld en groots opgezet spektakel vol op het orgel gaat tegen het afgestompte consumptievee en hun politieke en religieuze leiders in de ontwikkelde wereld.
Getuige de quote uit de film Spartacus waarmee het eerste concert van een serie van drie in GelreDome vrijdagavond opende, maakt Waters zich overigens geen illusies over zijn rol als ‘klokkenluider van de consumptiemaatschappij’: “Slaves you were, and slaves you remain.” Dat is ook de bottom line van The Wall: voor elke muur die afgebroken wordt, wordt er elders weer eentje opgetrokken. Wat overblijft is idealistisch cynisme.
Een recensie van de eerste avond in het GelreDome is te lezen op Muziek.nl.
