De discussie omtrent het verbieden van illegaal aangeboden content schiet een beetje alle kanten op. Er wordt her en der gesproken over inbreuk op privacy, maar hoe dat het geval is ontgaat mij volledig. Pas als er sprake is van meer opsporingsbevoegdheid kan het zijn dat onze privacy geschaad wordt. Soms maakt een beetje overdrijven zaken helder: kinderporno is verboden. Zowel het vervaardigen als het bezitten er van is verboden. Om een bezitter van kinderporno te kunnen bestraffen moet het eerst gevonden worden. Daarvoor is meestal een handeling nodig die inbreuk doet op de privacy van die persoon.
Toch is er niemand die het verbod op kinderporno zal verwarren met de inbreuk op privacy. De vraag is dus wat de politie mag doen om overtreders op te sporen. In het stuk hierboven wordt aangenomen dat de nieuwe downloadwet zal leiden tot meer intensieve controle en inbreuk op privacy. Waarom denken jullie dat er voor het opsporen van illegale content plots regels bedacht zullen worden die er niet zijn voor het opsporen van kinderporno?
Verwijtbare activiteit
Of downloaden van illegale content een verwijtbare activiteit is, is een interessante vraag. Iemand die bijvoorbeeld een film via Pirate Bay downloadt hoort te weten dat hij hiermee de rechten schaadt van de auteurs, vind ik. Hoe vaak men ook komt met statistieken die laten zien dat het bioscoopbezoek niet daalt of hoe goed het wel niet is voor de economie (wat er op neer komt dat het niet uitgegeven geld elders beland; zo lust ik er nog wel een paar…): Als Pietje iets maakt, vind ik dat Pietje mag bepalen of hij het gratis weggeeft of niet. Het bevreemdt mij dan ook dat mensen hun privacyrecht verwarren met hun recht op downloaden. Ik zou niet weten waarom iemand het recht heeft om voor nop de nieuwe plaat van Bløf te downloaden, als de rechthebbenden daar geen toestemming voor gegeven hebben. Zelfs als ze idioot veel geld vragen voor hun nieuwe plaat, geeft dat niemand het recht om hem dan maar gratis toe te eigenen.
Waar je wel recht op hebt is dat niemand zomaar in jouw computer komt rondneuzen om te kijken of je de nieuwe Bløf-plaat illegaal gedownload hebt. Kortom, er is principieel niets tegen een wet die downloaden van illegale content verbiedt, maar de vraag is hoe men denkt dit te kunnen handhaven. Ik ben principieel geen voorstander van wetten die niet te handhaven zijn, maar om te stellen dat de overheid hiermee onze privacy aantast is lariekoek. Ook lees ik soms dat de overheid hiermee nieuwe technieken de nek omdraait. Argumenten als ‘De CD betekende immers ook het einde van de LP’ zijn apekool, daar er immers geen sprake is van een verbod op de techniek an sich. Sterker nog, zou er een bevredigende manier gevonden worden om illegale verspreiding van films en muziek tegen te gaan, denk ik dat dit de opmars van legale verspreiding via internet zou versnellen.
Hollywoodsterren
Ik snap best dat er kritiek is op grote platenmaatschappijen die hun artiesten te weinig lieten meeprofiteren van de verkochte platen of filmmaatschappijen die bereid zijn torenhoge salarissen te betalen voor Hollywoodsterren. Maar dit alles is voor mij nog steeds geen valide argument waarom dit iemand het recht geeft zich muziek en films gratis toe te eigenen. Die redenatie is volslagen scheef, zoals heel veel scheef zit in deze discussie. Neem het stuk van Arnoud Engelfriet waarin hij stelt dat we de piraten maar zouden moeten laten beslissen over auteursrecht. Hij schrijft ‘De enigen die tot nu toe hebben laten zien hoe je geld kunt verdienen met films en muziek online zijn die vermaledijde internetpiraten’. Aangezien meneer de piraat nauwelijks meer onkosten heeft dan het maken van die site, zou je hieruit kunnen concluderen dat het verdomd lastig is om een rendabel legal verdienmodel te bedenken.
Maar Engelfriet ziet iets anders. “Het wordt tijd om deze partijen meer ruimte te geven: laat zien hoe het kan, en deel (vrijwillig of verplicht) de inkomsten met de industrie.” Dat is nogal wat doms in één zin. Laat zien hoe het kan? Hoe wat kan? Hoe je winst kunt maken met gratis verspreiden van gestolen materiaal? Moet de HEMA ook maar eens gaan luisteren naar de mensen die hun spullen jatten? En is het nu een serieus voorstel dat deze sites vrijwillig een deel van hun opbrengst afstaan aan de industrie? En indien de optie ‘verplicht’ toch een serieuzere blijkt, betekent dat dan niet automatisch een verbod op verspreiding zonder overheveling van de winst…?
Lage drempel
Ik snap best dat mensen films en muziek downloaden. De drempel is te laag om het niet te doen. Het is heerlijk om een stampvolle iTunes te hebben (Nee, het argument dat niet alles geluisterd of bekeken wordt, is óók niet een valide billijking van het downloaden van illegale content!) en nog voor nop ook. En ik zal wat verklappen, ik heb niet voor alles in mijn laptop betaald. Zoals ik ook wel eens door rood rijd, maar wel degelijk besef dat ik iets verkeerds doe.
Steeds meer hoor ik echter mensen doen alsof het een recht is om gratis muziek en films te downloaden. Sommige hebben zelfs het lef om te spreken over het delen van informatie. Dat is natuurlijk een gotspe.
Martin Koolhoven is filmmaker.
