Terwijl anderen het debat aangaan of iets als integratie wel kan, welke groep moet immers waarin integreren, houdt men bij het SCP nog gewoon vast aan de term voor hun jaarrapport. Ongetwijfeld vanuit redenen van continuïteit en een idee dat iedereen wel lijkt te weten waar dit rapport dan over gaat. Allochtonen, nieuwe Nederlanders of medelanders; hoe je ze ook noemt, het lijkt geen vraag te behoeven of deze groep apart bestudeerd moeten worden ten dienste van de overheid. Nog niet zo heel lang geleden pleitte een partij in de Tweede Kamer er zelfs voor om de kosten van allochtonen eens inzichtelijk te maken.
De vraag komt op wat de waarde van een mens nu eigenlijk precies is en hoeveel iemand de samenleving nu precies kan kosten. Kun je mensen wel in kosten en baten indelen? Een vervreemdende gedachte die helaas door zowel de PVV als Marcel van Dam gedeeld lijkt te worden. Wanneer we mensen als puur economische eenheden gaan zien gaan we als samenleving wellicht pas écht de verkeerde kant op. Aan de andere kant van dit spectrum staan de mensen die beweren dat inzicht verkrijgen in het wel en wee van allochtonen onnodig is omdat de gedragingen van hen toch “best mee vallen”. Generaliseren is echter wél een goede manier om iets over een groep mensen te kunnen zeggen. We daarbij alleen niet vergeten dat dit veel minder zegt over een individu of dat er zelfs onvoorziene factoren kunnen zijn die ervoor zorgen dat de generalisatie op individueel niet op een dergelijke manier is terug te vinden.
Afhankelijk van je verwachtingen komt inderdaad ook al tijden naar voren dat het de soep niet zo heet wordt gedronken als ie wordt opgediend wanneer we de sociale situatie van allochtonen bezien. Dit betekent echter níet dat er zich geen duidelijke lijnen afgetekend hebben. Zo is er wel degelijk een steeds verdere concentratie van niet-westerse groepen waarneembaar, door bevolkingsaanwas en een uitstroom van autochtone bewoners. Ook Surinamers verlieten steeds vaker deze “zwarte wijken”, beide uittochten nemen overigens wel af, maar netwerk en winkels weten juist veel niet-westerse groepen aan een wijk te binden. Dit heeft tevens tot gevolg dat deze bevolkingsgroepen steeds vaker met elkaar en minder met de autochtone bevolking omgaan. Als we dan toch spreken over integratie dan lijkt dit een duidelijke indicator dat het hier nog niet heel goed mee gesteld is.
Een nog actueler punt is de veiligheid. Beweringen van het tegendeel ten spijt is het aandeel van verdachten per bevolkingsgroep onder niet-westerse allochtonen niet een beetje, maar fors hoger te noemen dan onder autochtone groepen, ondanks een lichte afname. Een positieve ontwikkeling is wellicht dat ondanks dat de niet-westerse groepen ook vaker slachtoffer van een misdrijf zijn, zij wel positiever staan ten opzichte van de politie dan autochtonen.
Het meest verontrustend zijn echter de opvattingen van de verschillende groepen over elkaar. Er is wel een daling te zien in de wederzijdse negatieve opvattingen over elkaar, toch blijft een aanzienlijke groep van de autochtone Nederlanders ontevreden over de multiculturele samenleving. Er lijkt vooral een kloof tussen moslims en niet-moslims te bestaan. De tijd van weinig acht slaan op de sociale ontwikkelingen in “de wijk”, lijkt gelukkig voorbij. Wil men zorgen dat wederzijds begrip en “integratie” weer terugkomt dan zullen we niet alleen samen moeten werken aan die toekomst. Men zal ook onder ogen moeten zien dat de bestaande negatieve situaties wellicht veel uitvergroot worden, maar wel degelijk aanwezig zijn. De grootste fout van voorstanders of welwillenden ten opzichte van de multi-etnische samenleving lijkt de verwarring tussen “het is zo erg niet” en “het bestaat niet”. Een verwarring die ze duur is komen te staan in de peilingen.
Het “SCP Jaarrapport integratie 2009” is te downloaden of op papier te bestellen via deze pagina.
CC-Foto: Ruud Zwart
