Op woensdag 7 augustus was Arnoud van Doorn te gast in het programma Knevel & van den Brink, die avond voorgezeten door de onvermijdelijke Andries Knevel en mijn vroegere Tilburgse collega Antoine Bodar als gastpresentator. De laatste was keurig rooms gekleed hetgeen een beetje de indruk gaf dat hij elk moment de mis zou gaan celebreren. Dat zou dan een unicum zijn geweest in de geschiedenis van de Evangelische Omroep.
Arnoud van Doorn is alom bekend geworden omdat hij eertijds een navolger was van het gedachtegoed van de Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders, maar zo’n anderhalf jaar geleden heeft hij de Partij en zijn partijleider aan de wilgen gehangen en ging hij het licht van de islam volgen.
Opmerkelijk in zijn bekeringsverhaal was dat het juist het lezen van teksten over de islam en teksten van moslims, toch een belangrijk aandachtspunt van de PVV, hem er meer en meer van overtuigde dat de islam en die moslims helemaal niet strookten met de interpretatie van zijn partij als was de islam een agressieve, totalitaire, ja fascistische ideologie en de moslims in principe allemaal potentiële terroristen. Nee, de islam, zo leerde van Doorn, was zachtaardig en tolerant en gaf antwoord, ook dat zei hij in de uitzending, op –vrijwel- alle levensvragen.
Ik vind dat een mens het recht moet hebben om van geloof, van overtuiging, van geslacht, van seksuele oriëntatie te kunnen veranderen. Ik zeg dan ook niets over de geloofwaardigheid van de bekering van Van Doorn. Voor mij is dat geen issue. Zegt hij dat hij een gelovig moslim is geworden, dan aanvaard ik dat voetstoots.
Maar heeft hij de islam een dienst bewezen door bij Knevel & Bodar zijn opwachting te maken? Van Doorn had niet direct toegehapt om eens langs te komen, zo zei hij. Integendeel. De redactie van het programma had, aldus van Doorn, al maanden op zijn deur geklopt om zijn verhaal te komen doen. Ach ja, de media, ik weet het, ik ken de aangename klappen van deze zweep: we kunnen de verleiding niet weerstaan en we komen opdraven om voor het gansche volk onze meningen te ventileren.
Maar je ten toonstellen aan het volk valt nog niet mee. Er moet wel wat gezegd worden. Er moeten vragen beantwoord worden. The proof of the pudding is in the eating.
Al die mediaoptredens in Saoedi-Arabië die Van Doorn gewillig had ondergaan, was dat niet gewoon voor de Bühne geweest? Spektakel? Nee hoor, zei Arnoud, we hebben heel diepgaande gesprekken gehad achter de coulissen, zonder dat hij inging op de inhoud van die gesprekken. En als het hem dan zo om de inhoud ging, waarom dan toch op de voorpagina verschijnen van de Saudi Gazette, die hem overigens met naar mijn gevoel te veel eer neerzet als ‘eertijds islamofoob’ en ‘leading member’ van de PVV? De positief-kritische kijker, en ik beschouw me als zodanig, kon zich toch niet aan de indruk onttrekken dat de Saoedi’s hem neerzetten als een jachttrofee: ‘van de PVV naar ons, de moslims’. Dat maakt pas indruk. Bovendien, zo bedacht ik, is het niet elke Nederlandse bekeerling gegeven zijn of haar opwachting te maken bij de vele Saoedische prinsen. Integendeel, de meesten worden tegenwoordig alleen maar met open armen ontvangen door de vele vredelievende islamitische strijdgroepen in Syrië. Het grensde wat mij betreft aan munafaqa: hypocrisie, een beladen term in de islam.
Nog moeilijker werd het toen Van Doorn meerdere malen voor de voeten werd geworpen, versterkt door de immer dansende handen van Andries Knevel, dat Saoedi-Arabië een land is waar geen godsdienstvrijheid heerst en waar de doodstraf staat op geloofsverlating van de islam. De intolerantie bij uitstek. Van Doorn draaide en draaide. Hij kon zijn broodheren natuurlijk niet laten vallen en volstond met de vaststelling dat het daar niet omging, maar dat de islam wel erg tolerant was.
Het moge duidelijk zijn dat Van Doorn de islam en de moslims in Nederland en de wereld geen dienst heeft bewezen. Hij had ronduit kunnen zeggen dat Saoedi-Arabië inderdaad een land is waar geen democratie heerst en al helemaal geen godsdienstvrijheid voor alle geloven. Het had hem gesierd dat wel te doen, en hij had er dan niets mee verloren. Integendeel: hij had er veel mee kunnen winnen.
Een en ander versterkt alleen maar de indruk dat zijn bekering tot de islam niet ontdaan is van een zekere mediageilheid en aandachttrekkerij, iets waar het islamdebat in Nederland op dit moment al helemaal niet op zit te wachten. Dit beeld wordt nog versterkt door zijn vaststelling op Twitter dat ‘99% van de reacties die hij gekregen heeft positief waren’ en daarnaast dan ‘een handjevol zure reacties van het bekende groepje’. Ook dit getuigt van weinig realiteitszin en respect voor zijn critici.
Het mooiste moment van de uitzending vond evenwel ik dat Antoin Bodar een soort van schuldbelijdenis deed. Wat heeft de Katholieke Kerk misdaan dat zij deze waardevolle zoon die in een vorig leven zelfs misdienaar was, verloren heeft? Het was een moment van deemoedigheid dat je bij moslims maar zelden ziet, en zeker niet bij Arnoud van Doorn. Een suggestie voor een islamitische naam voor de bekeerling? Ik zou opteren voor Moetawaadi: de Bescheidene.
Jan Jaap de Ruiter is als arabist verbonden aan Tilburg University en hij zit ook op Twitter.
