Rob Wijnberg beluisterde de speeches van al-Qaeda-leider Ayman al-Zawahiri en concludeerde dat de man rationeel is en dat ie wel een punt heeft. Wij zouden ook radicaliseren als iemand drone-aanvallen in Amsterdam zou plegen. En Wijnberg kreeg heel Twitter over zich heen. De opmerkelijkste drogreden was van Kustaw Bessems: “Waarom toon je scepsis ten opzichte van overheden maar herhaaldelijk niet bij woordvoerders van Al Qaeda?” Ik wist niet wat ik las: een tu quoque, of tenminste een eis om ook de officiële vijand te bekritiseren. Maar laten we voor een moment rationeel denken.
Stel je voor dat je twee Amerikanen hebt, genaamd Pete en John. Pete zegt dat John misdaden tegen hem pleegt. John op zijn beurt beweert hetzelfde van Pete. We weten niet of zij oprecht geloven wat ze beweren en we weten ook niet of hun beweringen waar zijn. Wat doen ze in de VS in zo’n geval?
Inderdaad, in het land met twee advocaten per inwoner, gaan ze elkaar aanklagen. Ze gaan naar een rechter en ze vragen: “Meneer de rechter, wie van ons heeft het beste argument?” Het is dus irrelevant of ze de waarheid spreken, de rechter heeft altijd het laatste woord.
Nou hebben de Amerikanen genoeg wapens om hun gelijk te halen, zoals de invasie in Irak bewees. Maar wat kunnen de moslims doen als ze geloven dat de Amerikanen misdaden tegen hen plegen? Kunnen zij ook de VS binnenvallen? Nee. Kunnen de moslims naar een hof stappen en de VS aanklagen? Nee. Zij kunnen in de VS niet naar de rechter stappen omdat de Amerikaanse rechters geen uitspraken over buitenlandse politiek, noch over oorlogen mogen doen. Dat heet scheiding der machten. De moslims kunnen de VS ook niet in het buitenland aanklagen, want staten genieten immuniteit. En er bestaat ook geen internationaal hof voor de rechten van de mens waar de moslims hun gelijk kunnen halen.
Hoe noemen we dat, als Pete altijd zijn gelijk met geweld tegen John haalt, altijd het laatste woord heeft en John niet naar een rechter kan stappen om Pete aan te klagen? Een dictatuur. Zou jij dat pikken? Ja? Laten we een gedachte-experiment doen en kijken of je nog ‘ja’ zegt.
Stel je voor dat de huidige continenten in een natuurramp verdwijnen en er een nieuw continent ontstaat. Jij met andere overlevenden, uit alle hoeken van de wereld, koloniseren het. In het begin is er geen wet, geen staat, geen politie, geen rechter. Het lukt jullie om het land onderling te verdelen en iedereen heeft zijn eigen boerderij.
Stel dat je twee conflicten hebt met je buurman, de heer S. Lim. Je meent dat het hek tussen jullie boerderijen ‘s nachts regelmatig verplaatst wordt – in jouw nadeel. Je vee crepeert door minder gras en sommige van je kinderen sterven van honger.
Daarna doodt S. Lim je twaalfjarige dochter en verkoopt haar organen. Tenminste dat geloof jij stellig, omdat je het zelf hebt gezien, samen met tientallen andere getuigen. Je hebt het ook gefilmd.
Je gelooft dus twee dingen: S. Lim pleegt misdaden tegen jou en hij is een gevaar voor jouw welzijn en van je geliefden. Hij ontkent en geeft één van de onderstaande antwoorden:
(De VS hebben altijd dit soort argumenten gebruikt. En het zijn ook de standaard verdedigingen voor een rechter.)
Als redelijk mens stel je voor om een neutraal persoon als rechter te benoemen. Deze rechter evalueert jullie argumenten en geeft een bindend oordeel. Je oppert een contract: dat jullie zijn beslissing zullen opvolgen.
Op zich niets dat S. Lim een oneerlijk nadeel kan bezorgen. Hij reageert echter als volgt: “Ik wil absoluut geen rechter erkennen, want ik weet dat ik onschuldig ben.” Zou je hem het laatste woord gunnen?
Ik claim dat S. Lim geen enkel rationeel argument kan vinden, dat hem de vrijheid zou geven om een rechtbank te weigeren. Vanuit jouw gezichtspunt zou je altijd geloven dat hij vals wil spelen, dat hij jou wil bedriegen om voor zichzelf een onverdiend voordeel te bemachtigen. En niemand kan het je kwalijk nemen als je dat gelooft.
Sterker nog, zou jij niet geloven dat je volstrekt vrij bent om jezelf tegen de heer S. Lim te verdedigen? Zou jij niet geloven dat jij de ultieme rechter bent, dat jij zelf mag beslissen of je leven in gevaar is, of je jezelf moet verdedigen? Zou je niet geloven dat jij zelf mag beslissen welke middelen je mag gebruiken?
Stel dat de heer S. Lim of iemand anders je zou vertellen: “Misschien geloof jij al die dingen oprecht, maar je mag nooit terrorisme gebruiken.” Maar wat dan? Welke vreedzame middelen heb jij om de heer S. Lim te dwingen om je met rust te laten?
Daarbovenop komt nog dat Australië vanaf 1946 vijf jaar lang knokte voor het oprichten van een mensenrechtenhof, waar individuen staten mochten aanklagen. Goed plan volgens Nederland, India en de Filippijnen, maar afgekeurd door de veto-nomenklatoera: de Sovjets, Amerikanen, Britten en Fransen.
Mijn stelling is dat geen enkele rationeel persoon, noch de VS, noch een bijna neutraal mens zoals Kustaw Bessems, van moslims kan eisen om geen aanslagen te plegen. Want deze eis is gelijk aan het zeggen: Pete mag zijn gelijk aan John met geweld opleggen, mag altijd het laatste woord hebben in al hun conflicten, maar John mag nooit zijn gelijk via een rechter halen, noch mag hij enige andere vreedzaam middel hebben om Pete tot iets te dwingen, noch mag hij geweld gebruiken. En zolang we de absurditeit van deze eis niet zien, zullen de aanslagen ook niet stoppen. Want moslims zullen altijd denken dat we vals willen spelen. Dat we hen te Slim af willen zijn.
