Om het maar gelijk in modern Nederlands te formuleren, is de BMPT, bijgenaamd ‘Terminator’, echt the new kid on the block? Ja, en nee. Het idee van een Boyevaya Mashina Podderzhki Tankov, een tankondersteunend gevechtsvoertuig, bestaat al langer. In de zeventiger jaren experimenteerde Duitsland met een Begleitpanzer, gebaseerd op hun Marder Infantry Fighting Vehicle (IFV), uitgerust met een Bofors 57 mm kanon en TOW antitankraketten. Israël gebruikt al jaren afgeleide versies van tanks vanuit de gedachte: als iets optrekt met tanks, moet het beschermd zijn als tanks. Een tankonderstel voorzien van een breed scala aan wapensystemen, ruwweg alles in één wat je elders op IFVs kunt vinden, maar dan viervoudig of in duplo, was wel nieuw bij de officiële introductie van de BMPT in 2009. Tot een vloed aan orders heeft het nog niet geleid voor maker UralVagonZavod. Ook niet bij hen thuis in Rusland, waar er volgens wiki een handvol getest worden. Mankeert er dan wat een de BMPT?
Dat zou je toch niet zeggen als je begint met een aanvullend gepantserd onderstel van een MBT (Main Battle Tank). Meer precies, de T-90. De toren met 125 mm kanon is vervangen door een cluster sensoren en van binnenuit bediende wapensystemen. Te beginnen met vier lanceerklare geleide raketten waarmee je tot op vijf kilometer afstand respect afdwingt. Als de raketten dit niet doen, of teveel van het goede zijn, doet het twin 30 mm snelvuurgeschut het wel. Indien nodig worden aanvullend twee automatische 30 mm granaatlanceerders voorop de romp in stelling gebracht. Wie ook dit overleefd moet dekking zoeken voor vuur uit het PKTM 7,62 mm machinegeweer dat coaxiaal met de hoofdbewapening gemonteerd zit. Dat mag je een breed scala aan wapensystemen noemen. Een waarmee je ‘down town’ kunt gaan.
9M120 Ataka missile (Spiral-2 in Nato’s) – tandem-HEAT versie
De 30 mm kanonsystemen (foto: uralvagonzavod)
Voor stadsgevechten, momenteel zeer actueel in Syrië en Egypte, bestaan vele termen. Van urban warfare en FIBUA (Fighting in Build Up Areas) tot het olijke FISH&CHIPS (Fighting In Someone’s House and Causing Havoc In People’s Streets). In Nederland praten we over Optreden in Verstedelijkt Gebied (OVG). Hierin worden tanks gehinderd door hun omvang, hun kanon met beperkte elevatie*, de ruimtebehoevende draaicirkel hiervan en lage vuursnelheid. Het kanon schiet ook weinig subtiel. De bemanning heeft daarnaast grote blinde zones en hoeken.
Onderstaande beelden uit Syrië tonen hoe precair het is als zwaar pantser zonder uitgestegen infanterie de stad in gaat. Bedenk hoe vaak vanuit de kennelijk niet opgemerkte cameraposities er makkelijk zou kunnen worden gescoord met een RPG of vergelijkbaar. Zelfs als de tankbemanning de camerapositie in de gaten heeft, maakt de beperkte elevatie van het kanon en coaxiale machinegeweer effectief vuur uitbrengen lastig. Reden waarom remote-control boordwapens met 60+ graden elevatie onderdeel vormen van OVG-modificaties voor tanks en IFVs.
Secundaire wapens (foto: uralvagonzavod)
IFVs beschikken wel over het in stadsituaties vaak nuttigere snelvuurgeschut om tegenstanders uit gebouwen te schieten zonder deze direct met de grond gelijk te maken. IFVs zijn echter minder goed beschermd dan tanks, en daarmee kwetsbaarder voor wapens als de alomtegenwoordige RPG. De uitgestegen infanterie is onontbeerlijk om tegenstanders op tijd te spotten en zo mogelijk uit te schakelen. Het volledig zuiveren van stadswijken kan alleen door het huis-in-huis gaan van infanterie. De eigen tanks en IFVs kunnen hierbij offensief of defensief ondersteunend vuur geven en zo nodig een instant steunpunt vormen. Enter de BMPT.
De BMPT werd in eerste instantie ontworpen om in OVG-scenario’s ondersteuning te verlenen. Met binnenin meer ogen voorzien van een beter zicht. Onder de vijf bemanningsleden bevinden zich naast de chauffeur en de commandant drie schutters. De hoofdschutter met dag-nacht observatie-richtmodules voor de raketten en de 30 mm kanonnen met het coaxiale machinegeweer. De twee overige schutters hebben elk een eigen dag-nacht observatie-richtmodule voor een 30 mm granaatlanceerder. De commandant gebruikt de grote panoramische electro-optische module bovenop. Deze dag-nacht module heeft net als de module voor de hoofdschutter een laser afstandmeter. Dit behoorlijke aantal observatiemodules maakt dat het zicht vanuit een BMPT aanzienlijk beter is dan vanuit een MBT, en menige IFV. In combinatie met het veelvoud aan wapensystemen kunnen tot drie doelen onafhankelijk van elkaar gelijktijdig bestookt worden.
(foto’s: uralvagonzavod)
En toch staat men er (nog) niet voor in de rij. Enerzijds omdat het uit Rusland komt. Wat ook sommige Russische sterren vinden. Anderzijds omdat ‘licht’ op wielen in de mode is. Er komt haast wekelijks een nieuwe gepantserde 4 x 4, 6 x 6 of 8 x 8 uit om een graantje mee te pikken van deze in Irak en Afghanistan ‘herboren’ modieuze trend. Daarnaast hebben conventionele zware eenheden zich leren aanpassen aan stadsoperaties. Een voorbeeld hiervan wordt beschreven in The Journal of Military Operations (www.tjomo.com volume 1, issue 4 – lidmaatschap is gratis) met ‘How Armor Units Adepted tot the Urban COIN Mission in Baghdad’. In dit uitstekende Journal is meer relevants te vinden. Daarnaast is er sprake van evolutie binnen het bestaande assortiment van zwaar materieel. Fabrikanten als Rheinmetall passen hun tanks aan met onder meer een verbeterd (360 graden) zicht om effectiever in steden te kunnen opereren. Ook bestaan er upgrades in kitvorm voor MBTs. Net als voor hun aanzienlijk zwakker bepantserde IFV-maatjes. Ook deze hebben voor een prettig verblijf in de stad meer zicht nodig. En bovenal meer bescherming. De Duitse vervanger van de Marder, de Puma, gaat met een volledige pantserkit (dan 43 ton) behoorlijk de Israëlische richting van ‘tanks’ voor infanterie uit.
Ontwikkelingen die de BMPT verkoop, hoe breed tot termination in staat ook, geen goed doen. Toch zou je je kunnen voorstellen dat zij die de stad in moeten, er graag een in de buurt willen. Buiten de stad ook trouwens.
* Maximum (+) elevatie tankanonnen: T-72: 18 graden, T-90: 14 graden, Leopard 2: 20 graden. Maximum elevatie IFV snelvuurgeschut: BMP-2/3: 74/60 graden, Bradley: 59 graden, Warrior: 45 graden, CV9035NL: 37 graden.
(foto: uralvagonzavod)
BMPT (fabrieksgegevens op basis van T-90 onderstel, andere onderstellen zijn mogelijk)
Gewicht (gevechtsklaar): 48 ton. Bemanning: 5 man. Lengte: 7,19 meter. Breedte: 3,80 meter. Hoogte (torendak): 1,94 meter. Motor: Supercharged V12 multifuel diesel van 1000 pk (plus 5 kW diesel aggregaat). Maximum snelheid: 60 km/u. Rijbereik: 550 km met externe tanks achterop.
Pantsering: ‘combined’ plus ERA (reactief explosief). Actieve (antitank) bescherming: rookgenerator, rookgranaten plus electro-optisch gestuurde aerosol dischargers om lasergeleiding te storen.
Bewapening: 4 x lasergeleide Ataka-T raket (antitank of HE-thermobarisch). 2 x 30 mm kanon met maximum elevatie van 45 graden. Vuursnelheid: variabel 200-800 spm. Vo: 880-1120 m/sec. Secundaire bewapening: coaxiaal PKTM 7,62 mm machinegeweer. Aanvullende bewapening: 2 x 30 mm granaatlanceerder met maximum elevatie van 30 graden (50 graden in mortierstand). Vuursnelheid: 400 spm. Vo: 185 m/sec. Munitievoorraad: 4 raketten, 850 stuks 30 x 165 mm kanonmunitie (HE-APDS-APFSDS), 600 stuks 30 x 29 mm AG-17D munitie (HE-frag), 2100 patronen 7,62 x 54 mm, 12 rookgranaten.
Een Russische ‘Mack‘ showt de BMPT
http://www.youtube.com/watch?v=QB5imc6wIss
BMPT-promo van producent UralVagonZavod
(Titelfoto: uralvagonzavod)
