De afgelopen weken is het anti-homobeleid in Rusland bijna continu in het nieuws. Meestal gaat het over de positie van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) in deze kwestie. Met de Olympische Winterspelen van 2014 in Sochi zou het IOC in de gelegenheid zijn de positie van homo’s in Rusland te verbeteren. Helaas is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Althans, op dit moment.
De Winterspelen zijn het vierjaarlijkse sportieve hoogtepunt van duizenden wintersporters. Veel atleten (homo en hetero) geven aan gewoon naar Rusland af te zullen reizen voor de Spelen, ondanks eventuele bezwaren tegen de wetgeving. Dat is logisch; het sportieve belang is zó groot dat maar weinig wetgeving hier tegenop kan. De uren en uren aan training en voorbereiding zouden effectief voor niets zijn. Rusland heeft al toegezegd dat homoseksuele atleten zonder problemen kunnen meedoen aan de Spelen, dus dat is ook al geen belemmering voor deelnemers.
Als het aan de sporters ligt gaan de Spelen dus gewoon door. Het IOC is ook erg gebaat bij het doorgaan van het evenement. Met de Olympische Spelen zijn uiteraard gigantische commerciële belangen gemoeid. Het zou dramatisch zijn voor de sponsoren als grote namen uit de sportwereld afwezig zouden zijn of als de Spelen zelfs helemaal niet zouden doorgaan. Het IOC weet dit en neemt beslissingen mede op basis van die kennis.
Nu is bekend dat president Poetin persoonlijk erg gehecht is aan de Spelen en hij zal er dus alles aan doen om deze tot een succes te maken. Vandaar waarschijnlijk ook de geste richting (homoseksuele) atleten. Ook voor hem zou het erg slecht zijn als de Spelen in Sochi niet door zouden gaan of wanneer te veel belangrijke atleten geen acte de présence geven.
Maar wat kan de sportwereld dan werkelijk doen op dit moment? De Winterspelen volgend jaar afblazen zou een te groot offer zijn op zowel sportief als commercieel gebied. Poetin weet dit en daarom hoeft hij zich daarover geen zorgen te maken. Voor het verplaatsen van de hele handel naar een andere locatie is het nu al veel te laat, dus ook dat is geen optie.
De enige realistische uitkomst is dat de Spelen gewoon doorgaan en dat (nagenoeg) alle atleten aanwezig zullen zijn. Hier kan het IOC weinig aan doen en dus is kritiek niet op zijn plaats op dit moment.
Dan is er nog de mogelijkheid dat atleten ‘onder protest’ deelnemen. Dat zou zeker kunnen, maar wat helpt die actie de situatie van homo’s in Rusland? Het schaadt de belangen van de Russische regering nauwelijks dus zal het ook geen significante uitwerking hebben. Extra publiciteit voor het probleem zal het ook niet opleveren; de anti-homowetgeving is momenteel ook al wereldwijd bekend.
De conclusie is dat de Winterspelen op dit moment niet het middel zijn om iets te doen aan de Russische wetgeving jegens homo’s. Maar dat wás het wel.
Toen in 2007 Sochi de Winterspelen van 2014 toegewezen kregen was deze anti-homowetgeving ook al in de maak en het IOC wist van de ontwikkeling ervan. Dát was het moment om deze problemen aan de kaak te stellen. De Russische regering wilde de Spelen graag en was dus erg gevoelig voor druk vanuit het IOC.
Wellicht was het IOC er toen relatief simpel in geslaagd deze wetten op de lange baan te krijgen in Rusland of misschien zelf helemaal te cancelen. Dit is echter niet gebeurd, om wat voor redenen dan ook. Het is natuurlijk ook maar al te makkelijk om nu achteraf het IOC hiervan de schuld te geven.
Helaas is het nu 2013 en niet 2007. Het IOC en de deelnemende atleten hebben nu nog maar één optie en dat is de Spelen laten doorgaan zoals we dat gewend zijn. Ideeën met regenboogvlaggetjes tijdens de openingsceremonie zijn aardig en idealistisch bedoeld maar daar ligt de Russische regering niet wakker van; zij wil een topsportevenement van formaat organiseren en weet dat zowel deelnemers als IOC niet meer weg gaan lopen, zo vlak voor het begin.
Als internationale partijen veranderingen willen bewerkstelligen in het Russische beleid zal men de regering onder druk moeten zetten op momenten dat ze nog invloed hebben op Russische belangen, en niet ruim zes jaar daarna.
