Afghanistan. Je zou bijna denken dat het een ingelijfde provincie is uit de VOC-tijd, zo vaak als de regio in het nieuws is. Als het niet om missieverlengingen gaat, maken we ons wel druk om Afghaanse meisjes. En terecht. Vorige week kon je geen krant openslaan of televisie aanzetten zonder een blik te werken op hun hoopvolle bruine ogen. Het zijn meisjes die al jaren in Nederland wonen, ondanks het gebrek aan een verblijfsvergunning. Meisjes die daardoor meer Nederlands dan Afghaans zijn. Of ‘verwesterd’, zoals minister Gerd Leers voor Immigratie en Asiel ze wenst te categoriseren. Meisjes die letterlijk geen daglicht meer zullen zien, mochten ze naar hun geboorteland teruggestuurd worden.
‘Saharregeling’
Er zijn waarschijnlijk enkele honderden meisjes die in aanmerking komen voor de ‘Saharregeling’. Maar een toezegging op basis van hun aandoenlijke persoonlijke situatie krijgen ze niet. Leers wikt en weegt zijn stappen die uit de richting van de wensen van gedoogpartner PVV vandaan lopen zorgvuldig. Hij bedenkt de term ‘verwesterde vluchteling’. Anders dan de brede terminologie doet denken behelst dit slechts een zeer specifiek groepje: Afghaanse meisjes tussen de tien en achttien jaar oud die al langer dan acht jaar in Nederland wonen. Bovendien moeten ze in zo’n mate verwesterd zijn dat een verhuizing naar hun geboorteland zou betekenen dat ze geconfronteerd worden met ‘onevenredige psychosociale druk’. Wel een beetje vaag, ja.
Over de uitvoering van deze regeling valt te discussiëren en dat gebeurt nu ook volop, in de Tweede Kamer en daarbuiten. Er zullen weinig mensen zijn die deze meisjes in hun bruine ogen kunnen aanstaren en hen vertellen dat ze hoe dan ook weg moeten. Tegenstanders beroepen zich vooral op een ‘maar dan is het hek van de dam’-redenering en laten zich niet verleiden geraakt te worden door de ontroerende verhalen van deze meisjes. Eigenlijk vinden we namelijk allemaal dat ze moeten blijven.
Afghaanse jongens
Maar hoe zit het met de vernederlandste Afghaanse jongens? Hebben zij wel een toekomst in een land waar zij zich onmogelijk kunnen identificeren met de overheersende rol van man zoals daar van hen verwacht wordt? En hoe zit het met de kinderen die gevlucht zijn uit andere landen en die nu zo geweldig presteren op school en een rooskleurige toekomst in Nederland te wachten staat? En wat gaat er gebeuren met bijvoorbeeld moslimhomo’s die blijkbaar zo verwesterd zijn dat ze met hun ‘vrije’ gedachtegoed in weinig andere landen kunnen leven, laat staan in hun geboorteland waar hun een wrede rechtspraak te wachten staat als ze terugkeren.
Waarom vallen deze mensen niet onder de noemer ‘verwesterde vluchteling’? Dat heeft te maken met het huidige strenge beleid. Om het heel simpel te stellen: velen zijn van mening dat een versobering van ons asielsysteem noodzakelijk is om verschillende redenen. Een veelgehoorde daarvan is de hoge criminaliteit onder Nederlanders van buitenlandse afkomst. Maar ook financiële argumenten zijn in het huidige zwakke economisch klimaat alles behalve ondergeschikt: asielzoekers kosten veel geld. Er komen een hoop kosten bij kijken ze ingeburgerd te krijgen en dan nog is de stap naar een betaalde baan en dus ook een bijdrage aan de maatschappij vaak vergezocht.
Toekomstperspectief
De ‘verwesterde’ jongeren zijn nu de dupe van deze groep niet-potentiële en vaak criminele asielzoekers die het voor hen verpesten. De Afghaanse meisjes hebben misschien een maas in het net weten te slopen, maar de rest kan zich niet altijd beroepen op zulke overduidelijke onmenselijke gevolgen, als het gaat om terugkeer naar het geboorteland. Wat zij wel kunnen is hun best doen een succesvol bestaan op te bouwen in het land waar ze asiel hebben gezocht. En getuige de profielen van ambitieuze scholieren die ons in de media onder ogen worden gebracht, gebeurt dat ook.
Want als er alleen al vierhonderd verwesterde Afghaanse tienermeisjes in Nederland wonen die daadwerkelijk wat van hun leven hebben weten te maken, hoeveel zijn er dan wel niet als we de categorie uitbreiden puur op basis van ‘toekomstperspectief’? Als door de jaren heen alle asielzoekers waren geweest zoals hen, hadden we ze met open armen ontvangen. Maar nu sturen we het grootste deel van deze ambitieuze mensen weg omdat het huidige asielbeleid te rechtlijnig is en geen ruimte voor persoonlijke beoordeling kent. Deze mensen zijn geen last voor de maatschappij zoals de freeloadende asielzoekers, noch vormen ze een ‘neutrale’ eenheid. Deze mensen maken juist deel uit van de groep die Nederland erboven op gaat helpen in de toekomst. Zowel op kennisniveau als op het gebied van integratie. Welk beter voorbeeld kan er bestaan dan een asielzoeker die zijn best doet, met succes, en daarvoor beloond wordt met het Nederlanderschap?
Nederland zal simpelweg de gevolgen moeten dragen van het zwakke asielbeleid van de afgelopen decennia. Daar horen eindeloze ethische discussies nou eenmaal bij. Maar laten we vooral de ambitieuze jongeren als waardevolle toevoeging van onze maatschappij beschouwen, in plaats van de last die ze nooit zullen zijn.Zeker de laatste tijd appelleert de overheid op ‘medeleven’ voor elkaar en rept het over ‘actieve deelname aan de maatschappij’, een gedachte die zich beroept op individuele aandacht in plaats van gevoelloze stelligheid. Laat de overheid nu juist zelf het verkeerde voorbeeld stellen met deze aanpak.
Hedwig Wiebes vindt het jammer.
