Na onder andere Moskou, Taipei en Sydney is Nederland aan de beurt om het genie Leonardo Da Vinci beter te leren kennen. Begin september is in Post in Rotterdam de tentoonstelling Da Vinci the Genius geopend. Een tentoonstelling geheel gewijd aan de uitvinder, kunstenaar en wetenschapper. Aangezien de beste man van 1452 tot 1519 leefde, is hij voor de meesten niet veel meer dan een speurtocht in het boek van Dan Brown en het brein achter de Man van Vitruvius. In Post wordt het allemaal een stuk tastbaarder.
Op de tentoonstelling zijn meer dan 200 werken van Da Vinci te zien. Geen echte werken: aangezien het werk van het genie zo’n 500 jaar geleden is bedacht en uitgevoerd, is er buiten kunst nog weinig over van zijn werk. Met behulp van de hedendaagse technologie zijn verschillende werken en voorwerpen opnieuw en op ware grote uitgevoerd. Ook van zijn kunstwerken hangen verschillende replica’s in Post.
Dat het geen originele werken zijn, lijkt op het eerste gezicht toch een beetje een domper. Zeker bij binnenkomst: er lijkt weinig logica in de tentoonstelling te zitten en dan is alles ook nog eens nep. In de eerste hal staat de ideale stad, de codex, een fiets en verschillende ontwerpen voor kranen. Geen enkele logica. En dan mag de bezoeker ook nog eens nergens aanzitten, terwijl alle uitvindingen zo ingenieus in elkaar zitten en uitlokken om even te proberen hoe het werkt.
Gelukkig wordt het in de volgende zaal beter. De spiegelkamer, een duikpak, zijn ‘vleermuis’ hangt in de lucht, een brug die in oorlog kan worden gebruikt en verschillende anatomische tekeningen zijn te vinden. Ook staan er verschillende uitvindingen die wel uitgeprobeerd mogen worden. Een weegschaal, een houten uitvinding die doet denken aan een machinegeweer en andere houten voorwerpen die met een draai aan één hendel in werking worden gesteld. Ineens worden de tekeningen die je wellicht al talloze keren ergens voorbij hebt zien komen tastbaar en veel duidelijker.
In de derde zaal zijn veel uitvindingen te zien die vragen oproepen: Da Vinci blijkt tijdens de oorlog veel uitvindingen te hebben gedaan die Italië een handje hielpen tijdens de Italiaanse Oorlog. Op het eerste gezicht niet vreemd dat Italië het genie om hulp vroeg. Tot je erachter komt dat Da Vinci een pacifist is. Waarom de pacifist meewerkte aan de oorlogsvoertuigen wordt helaas niet echt duidelijk tijdens de expositie.
De uitvindingen die op ware grote zijn nagebouwd zijn leuk, maar pas echt interessant wordt het in de zaal waar de geheimen van Mona Lisa worden onthuld. Eén van de beroemdste en tegelijk meest mysterieuze schilderijen ooit is voor deze tentoonstelling ontleed. De Franse wetenschapper Pascal Cotte kreeg toestemming om het schilderij van de muur te nemen, het uit zijn kader te halen en het te fotograferen met een door hem speciaal ontworpen camera. Hierdoor kon hij beelden vastleggen en reproduceren met details die onmogelijk zichtbaar zijn voor het blote oog.
Met deze techniek ontdekte hij 25 geheimen van Mona Lisa. Deze geheimen worden uitgelegd in de speciale Mona Lisa-zaal. Veertig verschillende afbeeldingen van hoge resolutie nemen flink wat tijd van de bezoeker in beslag. Wie goed kijkt, ontdekt op iedere afbeelding weer wat nieuws in het schilderij van de mysterieuze schone.
Achterin de zaal waar Mona Lisa’s geheimen worden onthuld, bevindt zich achter een muur een enorm scherm met daarop een visualisatie van Het Laatste Avondmaal. In een paar minuten wordt de bezoeker volledig bijgeschoold over het schilderij en het verhaal erachter. Jezus, in het midden van het schilderij, is bijvoorbeeld net iets groter geschilderd dan de discipelen. Ook heeft hij, in tegenstelling tot veel andere schilderijen uit die tijd, geen aureool. Da Vinci heeft gebruik gemaakt van de lichtval van de deur achter Jezus, waardoor hij alsnog oplicht. Dit en talloze andere feitjes over bijvoorbeeld een nieuwe techniek die hij voor dit schilderij gebruikte, komen in een mum van tijd langs. Geen ingewikkelde praat, het is allemaal behapbaar, makkelijk en razend interessant.
De expositie is geen plek waar originele werken hangen, wat in eerste instantie misschien een teleurstelling is. Het is geen Museum Boijmans van Beuningen waar je een originele Dalí van dichtbij kunt bekijken of een Victoria & Albert in Londen waar een originele en volledige Romeinse poorten en Griekse muren staan die de Engelsen ooit hebben meegenomen tijdens een rooftocht.
Wel is het een prachtige verzameling van Da Vinci’s uitvindingen en kunstwerken. Dankzij alle beschrijvingen is de tentoonstelling een interessant portret van Da Vinci dat je op je gemak kunt bekijken zonder je door dikke boeken heen te worstelen. Een portret van man die veel meer voor de hedendaagse technologie en kunst betekende dan alleen een leuke inspiratie voor een spannend boek.
