De Tweede Kamer heeft bijna gretig ingestemd met bombarderen in Syrië. Als het maar netjes gebeurt. Ondertussen heeft zij binnenskamers van een deskundige te horen gekregen wat er straks van ons land wordt verwacht: actieve deelname aan de grote oorlog.
We gaan héél precies bombarderen, zo heeft minister Hennis beloofd. Wél de ISIS-benzinepomp, maat niet het huisje van de pomphouder daar vlak naast. En gelukkig duurt het maar een paar maanden; daarna nemen anderen het bombarderen over en kunnen wij hier weer net doen alsof we niet in oorlog zij met ISIS. (En dan weer héél verbaasd en verontwaardigd reageren als hier een aanslag wordt gepleegd.) Op deze wijze in slaap gesust, zette de Tweede Kamer enthousiast een nieuwe stap richting de oorlog in het Midden-Oosten. En de Kamer kan weten waar de regio en ons ons land op afstevent, want ter voorbereiding van het debat hielden de buitenlandexperts een hoorzitting waarbij konden skypen met Marcel Kurpershoek in Abu Dahbi. Hij vertelde welke oorlog de Saoedische sjeiks aan het schetsen zijn.
Kurpershoek was ooit diplomaat, daarna hoogleraar in Leiden, daarna weer diplomaat in het Midden-Oosten, en in de jaren 2013/2014 was hij speciaal gezant voor Syrië. Nu woont hij in Abu Dhabi (onderdeel van de Verenigde Arabische Emiraten). In NRC Handelsblad gaf hij deze week zijn visie op de strijd, en hij zal de Kamerleden diezelfde dag ongetwijfeld hetzelfde hebben gezegd: wat nodig is, is een forse oorlog aan de grond. Dat is bepaald geen privéstandpunt. Kurpershoek verwoordde in de NRC simpelweg de visie van Saoedi Arabië – en die visie zal dat land straks aan de VS opleggen.
Toegegeven, het is een beroerd geschreven stuk, met veel kromme zinnen en duistere gedachtesprongen. Maar de grote lijn is duidelijk. Het hele Midden-Oosten wordt bedreigd door een ‘Russisch-Iraanse alliantie’:
“Van de Iraanse grens tot aan de Middellandse Zee nemen zij het Midden-Oosten in de tang.”
ISIS is een niet meer dan een pion, een dommekracht:
“Als placeholder voorkomt ISIS dat Oost-Syrië wordt bezet door een andere partij. Zodra de Russisch-Iraans-Syrische alliantie het Syrische westen zeker stelt, kan niemand protesteren als zij vervolgens ISIS verdrijft.”
En in Irak?
“Aan de andere klant van de Russisch-Iraanse tang, in Irak, gaan de zaken ook naar wens. Premier Abadi zet geen stap zonder fiat uit Teheran…”
Het eindresultaat zal zijn dat Syrië en Irak straks gebogen gaan:
“… onder het Russisch-Iraanse juk. Als voorheen onder Assad en Saddam houden stamhoofden de bevolking onder de duim.”
Hier valt het nodige op af te dingen, en je kunt je afvragen in hoeverre iemand die in Abu Dhabi woont ons mag waarschuwen voor stamhoofden die de bevolking onder de duim houden (in Abu Dhabi heerst de sjeik en de sharia; zweepslagen en stenigen zijn heel normaal). Maar laten we even kijken naar de oplossing die Kurpershoek onvermijdelijk acht. Het beleid van Europa en Amerika leidt natuurlijk nergens toe (gelukkig maar, zou ik zeggen) en in plaats daarvan pleit Kurpershoek voor ingrijpen aan de grond:
“Enige alternatief is een overwegend Arabisch soennitische strijdkracht, als tijdens de Amerikaanse ‘surge’ in Irak in 2007, onder aansturing van ideologisch aanvaardbaar politiek leiderschap. (…) Het alternatief is dat de VS berust in de Russisch-Iraanse plannen. Daarvan heeft het nu de schijn.”
De ‘surge’ van 2007 in Irak was helemaal geen overwegend soennitische Arabische strijdkracht maar een forse versterking van het Amerikaanse leger in Irak, bedoeld om Al Qaeda en andere gewapende benden aan te pakken, en waarbij de strijd ‘gewonnen’ werd door soennitische opstandelingen om te kopen zodat ze zich tegen Al Qaeda keerden. Maar het is duidelijk waar Kurpershoek op doelt: De oplossing is een Amerikaanse militair optreden aan de grond, onder leiding van ‘ideologisch aanvaardbaar leiderschap’. Dat zijn dus niet de Amerikanen, dat is het soennitische Saoedi Arabië.
Kurperhoeks woordkeus en de zogenaamde oplossing komen naadloos overeen met de Saoedische propaganda van de laatste maanden. Een voorbeeld daarvan uit een column van Jamal Khashoggi, een Saoedische ‘journalist’ met zeer warme contacten in koninklijke kringen. His Masters Voice schrijft:
“The situation is as dangerous as the Cuban missile crisis or the 1958 Middle East crisis, imperiling a region that is important for the global economy. So why can Washington not see that Russia’s thwarting of negotiations in Geneva, and the continuation of its fierce war in Syria, constitute a threat to world peace? (…) Saudi Arabia’s responsibility is to protect its national security, given that a Russian-Iranian victory in Syria will have negative repercussions on Saudi internal affairs.”
De Amerikanen moeten er dus van doordrongen worden dat de oorlog in Syrië een Russische oorlog is, en ze moeten weten dat Saoedi-Arabië een overwinning van de ‘Russisch-Iraanse coalitie’ onmogelijk kan accepteren. Daarbij gaat het de Saoedi’s natuurlijk niet om de Russische beer, maar vreest men een Iraanse/sjiitische overwinning in de regio. Dat raakt aan ‘internal affairs’ want de kans is levensgroot dat de sjiieten in Oostelijk Saoedi-Arabië dan opnieuw onrustig worden (ze zijn al eens met geweld uiteengeslagen), en in opstand komen tegen het Saoedische (soennitische) gezag. Dan komt de olieproductie (geconcentreerd in diezelfde regio) ernstig in gevaar. Vandaar dat Amerika goed moet nadenken over world peace.
Als Assad, de Iraniërs en de Russen de strijd in Syrië winnen, wordt militair ingrijpen voor de Saoedi’s onvermijdelijk. En zij verwachten dat de Amerikanen dan aan hun zijde zullen staan. En in dergelijke gevallen sluit het Westen de rijen. Dan worden wij ook weer leden van de coalitie. Aldus waarschuwt de Saoedische regering. En aldus praat Kurpershoek haar na. Maar die woont dan ook in Abu Dhabi, een dictatuur met grote olievoorraden én met een fikse sjiitische minderheid. Dan gaat hij er ook aan.
We gaan heel voorzichtig bombarderen. En we hopen snel weg te zijn, Heel mooi. Als we maar wél bedenken dat in Riyad de contouren al worden geschetst van een veel groter en bloediger conflict waar Amerika, en daarmee Europa, onvermijdelijk in zullen worden meegezogen.
