Dat de FDP op het randje van de afgrond zweefde, dat was toch niet iets nieuws. Al in 1969 toen Willy Brandt met de FDP een sociaal-liberale regering vormde ging het al bijna mis. Met 5,6 procent van de stemmen kwam men met de hakken over de sloot in de Bondsdag. Ook na de val van de regering Schmidt werd de FDP gedecimeerd. Met 6 procent van de stemmen kreeg men rake klappen. Ook in het tijdperk Kohl was het FDP die de kop van jut was. Maar steeds wist men zich weer in Bondsdag te sluipen. Tot gisteren ging iedereen er ook van uit dat de FDP het wel weer zou redden. Groot was de verbijstering toen duidelijk werd dat het dit keer anders zou lopen. Niet alleen de centrumrechtse coalitie van Merkel werd onmogelijk ook kwam er na 64 jaar een einde aan de aanwezigheid van de FDP in het parlement.
De FDP die langer dan welke partij dan ook in de regering heeft gezeten en twee presidenten heeft geleverd is onbeduidend geworden. Een voetnoot in de statistieken net als dat de Familiepartij en de Partij van Bijbeltrouwe Christenen dat zijn. De FDP is in zijn diepste crisis terecht gekomen en dat zal gepaard gaan met een fors ideologisch gevecht. Wil men de partij blijven van minder belastingen en minder staat? En wil men nog wel automatisch met de CDU regeren? Hieraan heeft de FDP nog menig noot over te kraken.
Om dit verlies te begrijpen moeten we terug naar 2009. In 2009 voert de FDP campagne met de belofte dat er met de FDP belastingverlagingen komen. Alleen krijgt de FDP niemand mee met dat idee. Zowel CDU als SPD verwerpen belastingverlagingen. Dus de FDP kan zijn grootste belofte niet waarmaken. Ook is de FDP weinig gecharmeerd van een nationaal minimumloon. Een minimumloon zou de Duitse economie kapot maken. Dat ondertussen miljoenen Duitsers een netto uurloon hebben dat onder de 7 euro ligt dat maakt iets uit. Dat er miljoenen Duitsers ondanks een baan op de bijstand zijn aangewezen maakt voor de FDP weinig uit. Het belangrijk dat deze mensen werk hebben en bijdragen aan de economie. De staat hoeft deze mensen niet mee te laten profiteren. Anderzijds worden er wel minimale tarieven voor notarissen, advocaten en architecten ingevoerd. Terwijl het bakkersmeisje niet kan rondkomen en aangewezen is op de bijstand zitten de dorpsnotabelen er warmpjes bij. Dat gaat er bij de Duitsers heel slecht in.
Ondertussen is in de FDP een richtingenstrijd uitgebroken. De Euroscepticus Frank Schäffler wil voorzitter van de FDP worden. Schäffler claimt dat zijn partij zich meer tegen de Euro had moeten verzetten en daarom liepen honderdduizenden over naar de Alternative für Deutschland. De FDP moet vasthouden aan zijn roep om meer zaken aan de markt over te laten en een kleinere overheid. Jammer alleen dat de meeste Duitsers niet op een kleinere overheid zitten te wachten. De Duitsers zitten niet op meer marktwerking te wachten. Het tegendeel is waar. De burgers zitten te wachten op een eerlijkere verdeling van de welvaart. Ook binnen het CDU wordt de roep om een minimumloon luider en luider. De FDP wil geen verzorgingsstaat, ook geen participatie staat. De FDP wil een’zoek-het-maar-lekker-zelf-uit-staat’ .
Willen de Duitse liberalen echter succesvol worden dan zullen ze minder hoog van de toren moeten blazen. Meer inzetten op burgerrechten en onderwijs. De FDP moet zich inzetten op de rechten van vrouwen en homo’s en lesbiënnes. Daar valt een wereld mee te winnen. Niet alleen in de dorpen van het Münsterland en Baden-Württemberg maar ook in de grote steden en in Oost-Duitsland. Als de FDP vasthoudt aan zijn conservatief liberale principes dan maakt de FDP kennis met de genadeloosheid van de marktwerking. De kiezer moet ze dan niet meer en dan zijn de liberalen gedwongen om ten onder te gaan. Dat zou jammer zijn, heel jammer… Duitsland heeft een liberaal geluid nodig maar dat liberale geluid moet progressief liberaal zijn.
