Wil Diederik Samsom dan toch opnieuw lijsttrekker worden van de PvdA? Hoewel de partij afkoerst op de grootste verkiezingsnederlaag ooit, lijkt hij vast van plan zich te kandideren. En daarvoor krijgt hij steun van belangrijke sociaal-democratische kopstukken als Lodewijk Asscher en Ahmed Aboutaleb, tevens zijn grootste potentiële concurrenten. Wat bezielt die PvdA’ers?
Om te beginnen: de partijprominenten hebben de keuze van de lijsttrekker niet in eigen hand. Sinds 2002 wordt die aangewezen door de leden, een proces waarvan de uitkomst niet echt te regisseren valt. Komen er tegenkandidaten en zo ja wie? Dat blijft altijd afwachten, zeker in de penibele positie waarin de PvdA nu verkeert.
Bovendien moet je er rekening mee houden dat alle uitlatingen over Samsom van de afgelopen dagen een kwestie waren van tactiek. Iedereen bezigt wel eens een leugentje om bestwil (“Die jurk staat je leuk”, “Het eten was heerlijk, moeder”), maar bij politici is het zeggen van het tegenovergestelde van wat je bedoelt bijna een tweede natuur geworden. Dat geldt niet alleen voor de PvdA-top, dat gebeurt in alle partijen. Er zijn altijd andere belangen dan het dienen van de waarheid.
Het kan dus best zo zijn dat Samsom helemaal niet denkt dat hij de meest ideale persoon is om zijn partij aan te voeren bij de komende verkiezingen. Maar dat kan hij nu nog niet laten weten. Zou hij dat wel doen, dan neemt niemand hem nog langer serieus als PvdA-leider. Terwijl het nog meer dan een jaar duurt voor de nieuwe verkiezingen plaatsvinden. Als Samsom van plan zou zijn af te zien van een tweede lijsttrekkerschap dan moet hij dat zo laat mogelijk bekend maken. Ergens in oktober, als de termijn die het PvdA-bestuur voor de kandidaatstelling heeft gesteld sluit.
Ook voor Asscher en Aboutaleb is het niet slim zich nu al als kandidaat-lijsttrekker op te werpen, mochten ze die functie ambiëren. Ze zouden dan Samsom in de wielen rijden en daarmee de partij en dus uiteindelijk ook zichzelf schade berokkenen. Het beste voor Asscher of Aboutaleb is als ze zich helemaal niet uit eigen beweging hoeven te kandideren, maar dat ze door hun achterban worden gevraagd, ja gesmeekt om dat te doen. Dan kunnen ze met een vroom gezicht zeggen: “Ik wilde eigenlijk helemaal niet, maar deze klemmende roep uit de partij kan ik niet langer negeren.” Zoiets maakt een veel betere indruk dan wanneer ze zich ruw naar voren dringen ten koste van de man die ze tot dusver altijd steunden, of zeiden te steunen.
Maar het kan natuurlijk ook dat het bovenstaande allemaal onzin is. Dat Samsom ondanks een dreigend verlies van bijna 30 Kamerzetels wel degelijk weer lijsttrekker wil worden. En dat Asscher, Aboutaleb, Dijsselbloem en al die anderen dat een uitstekend idee vinden.
In oktober weten we meer.
