Bewogen fortnight op het Binnenhof. Het kabinet overleefde de Algemene Politieke Beschouwingen (verrassing!), Wilders zonder inhoud wist toch massaal de aandacht te trekken (verrassing!) en naar goed Nederlands poldergebruik stelde de premier te willen “praten” met de oppositie (verrassing!) om de martelgang die de Eerste Kamer heet enigszins te verzachten.
Wie de APB via politiek24.nl volgde werd tussen de bedrijven door getrakteerd op een zichzelf herhalende Alexander Rinnooy Kan die, geinterviewd door aan de stem te horen een kleuter, de historische waarde van het polderen niet vaak genoeg kon benadrukken. Kan oreerde dat het belang van de afspraak der afspraken, Het Akkoord Van Wassenaar, niet zozeer inhoudelijk van aard was, maar lag in het feit dat een overeenkomst tussen dermate verdeelde partijen uberhaupt mogelijk bleek.
Dat vervulde twee behoeftes. Ten eerste werd Nederland internationaal weer het gidsland wat het de afgelopen eeuw zo wanhopig wilde zijn. Kan glunderde nog steeds: in Zuid-Korea pleegden vakbondsleden zelfmoord, maar hun minder radicale collega’s zochten vervolgens heil bij Het Akkoord! Ook Bosniërs en Omani, iedereen kwam langs voor een cursus Polderen. Geweldig! We waren weer ergens de beste in!
De tweede behoefte laat zich raden. Het ging, om het maar even eufemistisch te stellen, niet zo heel erg goed met Nederland begin jaren ’80. Met Het Akkoord toonden “de politiek” en “de vakbeweging” en “de werkgevers” dat het verstandige mensen waren en dat alles uiteindelijk wel goed zou komen in ons landje, als we in Oranjesnaam maar met elkaar bleven “praten”. Iedereen leverde in, maar dat gebeurde in goed overleg, en samen staan we uiteraard sterk. Het Akkoord gaf moed, we gingen er weer tegenaan.
Rutte zal gedacht hebben “wat die Lubbers kan, dat kan ik ook!” en nodigde tijdens de APB iedereen uit om naderhand met het kabinet te gaan “praten”. Niets heilig, alles bespreekbaar, want hoe slecht het ook gaat, we zijn nog altijd goed in “praten”. Roemer en Wilders bedankten weinig verrassend bij voorbaat al voor de eer, dat viel ze moeilijk kwalijk te nemen. Die zijn niet gelouterd in de overlegcultuur – wie overlegt kan niet schreeuwen van de buhne. (Ja, Hans Wiegel beweerde voor de formatie nog dat een samenwerking VVD-SP heel wel denkbaar was, maar dat zegt meer over Hans Wiegel dan over de plausibiliteit van die samenwerking). 50Plus koos ook het hazenpad, maar nu Pensioengat Krol noodgedwongen moet wieberen zal de regeringscabal ook daar niet wakker van liggen. Miezerig Mannetje en Wie? van Ojik stelden zich welwillender op, evenals de tweekoppige Jezuspolitie. De bereidheid van de coalitie om te praten werd afgelopen week goed zichtbaar toen minister Timmermans nota bene in het kantoortje van Van Ojik op audientie kwam. Als Mohammed niet naar de berg komt, enzovoorts.
Maar dan. Buma was tijdens de APB al fel. Dat hij daarbij de uitstraling van een net gedoucht keffertje heeft geeft zijn felheid iets ongeloofwaardigs, wellicht is de Rutte-kongsi daardoor misleid. Daarbij, het CDA is bij uitstek de polderpartij – Ruud Lubbers! Wassenaar! – en met hen is het altijd prettig zakendoen. Tuurlijk, soms moeten liberale principes ingeruild worden voor een degelijk bord spruitjes, maar dat mag de pret niet drukken. Daar zouden we samen wel uitkomen.
Dat Buma vervolgens een onkarakteristieke NEE verkocht aan de cabal kwam ongekend hard aan. Rutte moest halsoverkop afstand nemen van de woorden van zijn eigen minister, die geheel in de stijl van het theater van de APB Buma een middelvinger verweet. Dat was koren op de molen van Buma. De bezuinigingen die het kabinet – al dan niet terecht – voorstelt zijn dermate impopulair dat het CDA electorale winst in het verschiet ligt wanneer zij voor de verandering de rug recht en een streep in het zand trekt. Zeker na het tumult over een “stiekeme” belastingverhoging, het uitlekken van een duizelingwekkend bedrag aan openstaande buitenlandse garanties en een halfhartig begrotingsfetisjisme is er voor het CDA weinig eer te behalen aan samenwerking met dit kabinet.
Dus Buma zegt NEEN, en een week later streeft zijn partij Rutte voorbij in de peilingen. Kers op de taart: 50Plus implodeert dankzij Gekke Henkie, en welke partij heeft als geen ander de uitstraling van fatsoen, nostalgie en degelijkheid waar de Nederlandse oudere zo dol op is? Gaat zo gek nog niet met Buma.
Gertjan Haaijer is historicus met een voorliefde voor de tragikomedie.
