Leest u even mee? Ik heb een interessant stukje gevonden. Interessant, maar ook verontrustend. Het is een tekstfragment dat, met de kennis van nu, veel meer zegt dan het deed op het moment dat het werd uitgesproken. Wat ik u ga laten lezen is afkomstig uit de nieuwjaarsspeech zoals deze door de Haarlemse burgemeester Bernt Schneiders (PvdA) werd voorgelezen op 7 januari 2013.
“[…] het aloude gezegde dat wat gij niet wilt dat U geschiedt, doet dat ook een ander niet! Helaas blijkt deze regel bij een harde kern van zo’n vijfentwintig jongeren in Schalkwijk maar niet tussen de oren te krijgen te zijn. Integendeel. Zij wanen zich superieur. Zij stelen, ze breken in, ze bedreigen, plegen overvallen en hebben lak aan alles. Lange tijd is door de politie geprobeerd om de verbinding te houden. Bijvoorbeeld door met hen te voetballen en te koken in een bejaardentehuis. Het antwoord daarop blijkt helaas provocatie te zijn. Tot mijn grote spijt blijkt de aanpak vanuit de positieve invalshoek voor deze harde kern niet te werken. Daarom zullen we deze top 25 in het komende jaar stelselmatig aanpakken door het net om hen te sluiten. […] ze zijn een smet op het blazoen van de grotendeels goedwillende Marokkaanse gemeenschap. Daarom zal de driehoek met de officier van justitie en de politie elke veertien dagen onder mijn leiding bij elkaar komen om het tij te keren.”
Helder.
In januari van dit jaar was er in Haarlem kennelijk al sprake van een groep Marokkaanse (de burgemeester benoemt de groep zelf etnisch, tenzij een groep niet-allochtone jongeren op een of andere vreemde wijze ook een smet op het blazoen van de Marokkaanse gemeenschap kan zijn) jongeren die behoorlijk huishouden in een Haarlemse wijk. Ik citeer: ‘Zij stelen, ze breken in, ze bedreigen, plegen overvallen en hebben lak aan alles’. Hoe lang dat op dat moment al gaande is weet ik niet, maar kennelijk lang genoeg voor de burgemeester om hier aan te refereren in zijn verder met rethorisch goud en met barokke ornamenten behangen nieuwjaarsspeech.
Vervolgens klaagt de burgemeester er over dat deze jongens zich toch niet willen gedragen. Maar waarom klaagt hij daar over? Wat had deze burgemeester dan in gedachten toen hij besloot met jongens die ‘stelen, inbreken, bedreigen en overvallen plegen’ te gaan koken in een bejaardentehuis? Wat was de gedachte toen hij zijn politiecommissaris opdracht gaf om de agenten niet te laten optreden maar te laten voetballen met de crimineeltjes?
Ik weet het echt niet.
Wat ik wel weet, is dat deze burgemeester van Haarlem in januari van dit jaar beloofde de boel nu eens écht aan te pakken. ‘We gaan het net om ze sluiten’, aldus de burgemeester. En aangezien het hier expliciet om een top 25 gaat, zal dat aanpakken de Haarlemse ‘top 25 aanpak’ zijn.
Wat dat is? Nou, onder andere het verstrekken van ‘huisvesting en dagbesteding’ aan deze 25 jonge criminelen. Zo mailt althans het Haarlemse D66-raadslid Dilia Leitner mij, naar aanleiding van mijn verzoek om commentaar op haar citaat in het Haarlems Dagblad dat ‘opsluiten ook duur is. Misschien moet je ze juist een woning, een wijf en werk geven.’
Mevrouw Leitner schrijft me dat ze de ‘aandacht niet groter wil maken dan het is’ maar dat D66 Haarlem ‘de bestaande top 25 aanpak voor veelplegers van de burgemeester ondersteunt. Huisvesting en dagbesteding maken onder meer onderdeel uit van die aanpak.’
Ik vat het even samen: na lange tijd van ‘koken in het bejaardentehuis’ en ‘voetballen met politieagenten’ besluit de gemeente Haarlem begin 2013 de top 25 van jonge Marokkaanse criminelen harder aan te pakken. De bestaande aanpak blijkt niet te werken (heel gek!).
We zijn nu tien maanden verder met het verstrekken van ‘huisvesting en dagbesteding’ aan deze jonge 25 criminelen en het resultaat is dit: de geweldsexcessen zijn inmiddels zo erg dat dezelfde burgemeester die eerder nog vond dat je moest gaan koken en voetballen met crimineeltjes nu denkt dat ‘heel erg lang opsluiten‘ de enige optie is om de maatschappij tegen sommige van deze criminelen te beschermen.
Kortom: het is inmiddels zo uit de hand gelopen in Haarlem met die top 25 veelpleegcrimineeltjes dat de burgemeester zelf van zijn geloof is gevallen. Het geloof in een maakbaarheid waarin door benoemen, bouwen, bruggen slaan, sociaal doe het zelven, participatie en ‘verbinding houden’ alle criminaliteit als sneeuw voor de zon verdwijnt heeft plaatsgemaakt voor een realistisch maar rationeel afgrijzen. Enkele individuen blijken namelijk helemaal niet maakbaar. Ze zijn gewoon door en door crimineel.
Het zal een pijnlijk besef zijn geweest voor de burgemeester. Van je geloof vallen maakt doorgaans erg eenzaam.
Nu maar hopen dat deze burgemeester in zijn nieuwjaarsspeech van 2014 kan melden dat die top 25 crimineeltjes inderdaad voor de komende 15 jaar achter slot en grendel zit. Anders zullen de gemeenteraadsverkiezingen van maart datzelfde jaar voor zijn partij, en andere Haarlemse politieke partijen zoals D66, een heus Waterloo blijken te zijn.
Geheel terecht, dat wel. Ze kunnen niet zeggen dat ze niet waren gewaarschuwd. Of zichzelf niet vaak genoeg hebben gewaarschuwd.
