Of ik een scheurkalender met uitspraken van Johan Cruijff wilde samenstellen. Scheurkalendersamensteller, op papier een wonderlijke, uitdagende functie. Dus: ja, ik wil. Sinds vandaag ligt 365 Cruyffiaanse uitspraken: de Cruijff 2014 scheurkalender in alle bekende boekhandels; het ideale Sintercruijff-, pardon, Sinterklaascadeau. Uitgeverij Wind Publishing, samen met de Johan Cruyff Foundation verantwoordelijk voor (de uitvoering van) het initiatief, heeft bovendien voor een eindproduct met een fenomenale prijs gezorgd: 14 euro.
Tot zover de schaamteloze promotie. Ook al ben ik slechts een kleine schakel in het gehele proces van dit product, graag neem ik u nog even mee naar de tijdelijke wereld van een scheurkalendersamensteller. Mocht u dat altijd al hebben willen weten.
Een jaar heeft regelmatig 365 dagen. Aangezien Johan Cruijff regelmatig een pakkende uitspraak doet in zijn leven, kun je gewoon zo’n uitspraak pakken en deze onder een datum plaatsen. Da’s logisch.
Niets is minder waar. Elk voordeel heb z’n nadeel. Cruijff heeft dan wel veel gezegd, maar een onnoemelijk aantal van zijn citaten is een eigen leven gaan leiden. Dat betekent dat we hebben uitgezocht wat de bron was van de uitspraak die we wilden gebruiken. Een interview in Voetbal International. Een televisieoptreden bij Barend & Van Dorp. Een column in De Telegraaf. Een analyse bij de NOS. Cruijff was en is overal.
Er zijn al vele boeken met quotes van Cruijff verschenen. Het citatenboek Uitspraken van Sytze de Boer is echter het meest volledige naslagwerk, grotendeels ook met bronvermelding. Ere wie ere toekomt: we zijn hem zeer erkentelijk voor zijn werk. Ook het materiaal van Henk Davidse is lovenswaardig.
Maar niet alle boeken zijn goed. Zo zou Cruijff ooit de uitspraak hebben gedaan dat Ajax Jaap Stam heus niet voor de teamfoto heeft gehaald. Da’s op zich logisch. Jaap is geen Dani of Daniel de Ridder.
Cruijff was en is overal
Maar deze uitspraak bleek – ondanks de vermelding in één van de vele boekjes – niet van Johan te zijn. We konden de bron niet achterhalen. Uiteindelijk ontdekten we dat AT5-analyticus Ton Ojers verantwoordelijk was voor dit citaat. Helaas heeft Johan geen pakkende uitspraken over Jaap Stam gedaan, zodat Jaap geen plek op de scheurkalender heeft verdiend.
Het was één van de gekste, maar ook één van de leukste opdrachten die ik ooit heb mogen uitvoeren. Wekenlang heb ik geslist en ‘da’s logisch’ gezegd, en stonden nummers als ‘Oei, oei, oei, dat was me weer een loei’, ‘As Dick me hullep nodig hep’ en ‘One Day Fly’ uit mijn geluidsboxen te schallen. Mijn jongere broer werd eveneens fanatiek; hij ging allerlei uitzendingen van Barend & Van Dorp terugkijken, evenals een interview uit 1994 met Hugo Camps. Hij was toen vier.
Op een gegeven moment hadden we zo veel onderzoek naar Cruijff gedaan dat ik feilloos citaten wist af te maken, de bijbehorende data oplepelde en zelfs het medium erbij kon plaatsen.
Vervolgens moesten de uitspraken ook nog een logische plek krijgen. We besloten voor zover dat kon op alle zondagen de ‘Klassiekers’ te plaatsen. Cruijff heeft immers bij Ajax en Feyenoord gespeeld (ook wel bekend als ‘de Klassieker’) en zo konden we zo’n 50 topuitspraken uitlichten.
Het nummer 14 dat ik op mijn shirt draag heeft niets met bijgeloof te maken
Feestdagen kregen ook een speciale verwijzing, met een citaat dat gelieerd was aan wat er die dag te vieren is. Bezoek je op 6 januari het toilet, dan lees je op de kalender een anekdote van Cruijff over dat als twee teams een kapel induiken om te bidden voor de overwinning, het ongetwijfeld een gelijkspel wordt. Perfect voor Driekoningen (al is er maar één echte Salvador, natuurlijk).
Ik kan niet stellen dat één uitspraak van Cruijff mijn favoriet is. Wel een favoriete ‘ontdekking’, namelijk over hoe Cruijff aan zijn rugnummer 14 is gekomen. Hij dankte hiervoor de vorige maand overleden Gerrie Mühren.
Cruijff zei, hoe kan het ook anders, op 14 oktober 1972: “Het nummer 14 dat ik op mijn shirt draag heeft niets met bijgeloof te maken. Misschien wel met Gerrie Mühren, want hij was degene die zo graag mijn oude nummer 9 wilde houden toen ik er door een liesblessure een tijdje niet bij was geweest. Zo kwam ik aan nummer 14, het enige nummer dat overbleef.”
Toiletbezoek
Omdat ik in 1986 geboren ben, heb ik Cruijff zelf nooit zien spelen. Mijn vader wel. In zijn jonge jaren was hij een trouwe bezoeker van Ajax-wedstrijden, inclusief de Europa Cup 1-finale op Wembley. Het begin van de grootsheid van Ajax, het begin van de grootsheid van Cruijff. En dus het begin van de professionalisering van het Nederlandse voetbal. Of zoals Johan later zelf zei:
“Het klinkt wellicht arrogant, maar ik geloof inderdaad dat ik bij het profvoetbal in Nederland een spits heb afgebeten.”
Ik wens de Nederlandse mannen én vrouwen alvast een goed 2014 toe, met extralange, vrolijke toiletbezoeken.
Disclaimer: Niet onbelangrijk: de opbrengst van de verkoop van deze scheurkalender komt ten goede aan Cruyff Foundation. Deze wil sport en beweging onder jongeren stimuleren, waarbij speciale aandacht uitgaat naar arme kinderen en jongeren met een handicap. Denk ook aan hen als u naar het toilet gaat. Of liever nog: als u surprises gaat inslaan.
Meer lezen van Geert-Jan Hahn? Neem een abonnement!
