Johan Derksen is stoer. Met zijn lange, wilde haardos en onophoudelijk dansende snor zet hij zich al sinds de jaren zestig af tegen de elite. Of die nu werkelijk bestaat of alleen in zijn fantasie. Voor een eenvoudig publiek kan zo iemand al snel een held worden, maar ik zie vooral een vergrijsde ex-semiprof die zich nog in in Provo-tijden waant.
Als Johan Derksen uitspraken doet over de literaire wereld, is dat op zich genomen niet interessant. Je weet bij voorbaat dat ze zwartgallig zullen zijn en geenszins hout snijden. Maar als Tommy Wieringa bij DWDD zo duidelijk laat merken geïrriteerd te zijn, spits ik mijn oren. De haatsnor versus de engnek, een boeiend schouwspel.
Jammer dat Wieringa geraakt leek te zijn door de onzin die Derksen uitkraamde in het programma VI, maar wel sterk dat Wierenga het als zodanig omschreef: populistische prietpraat. En dat is het natuurlijk ook, populistische prietpraat. Schoppen om te kunnen schoppen, om de lachers gemakkelijk op je hand te krijgen en tegelijk wat aandacht te genereren voor het boek dat je uitgeeft. Goedkoop en platvloers, een beetje Wilderiaans eigenlijk, maar zo kennen we Derksen.
Zo lang het niet over de ‘inhoudelijke’ kant van voetbal gaat, moet ik wel eens lachen om Van der Gijp en de haatsnor. Zoals je ook om de grappen van Geer en Goor lacht, met een mengeling van vluchtig plezier en plaatsvervangende schaamte.
Als liefhebber van literatuur en als veelbelovend, ongepubliceerd schrijver zal ik de ideeën van Derksen dan ook niet als leidraad nemen. Sterker nog, niemand die enig verstand heeft van literatuur is nu met de door Derksen behaalde winst op zijn nummer gezet. Het is immers het publiek dat kiest en vooral behoefte heeft aan boeken die lekker makkelijk weg lezen.
Door de boekenwereld te reduceren tot een stelletje engnekken die zich uitsluitend ophouden in de Amsterdamse grachtengordel, doet Derksen een makkelijke poging gal te spuwen. Maar de trots die tegelijk van zijn gezicht af te lezen is, wanneer hij zich in VI uitspreekt over het feit dat Gijp! zal winnen, is aandoenlijk.
Derksen heeft naar zijn idee de macht getrotseerd en al die engnekken het nakijken gegeven. En hoe? Middels het zorgvuldig vermijden van enige diepere betekenis en een groter promotiebudget. De literaire elite wint ditmaal niet de 7500 euro, maar op inhoud, zoals altijd.
Dan verkies ik toch de engnekken boven de Wilderiaanse haatsnor en Van der Gijp’s en Van Egmond’s flutboek.
