Klimaatverandering voorkomen door tijdige maatregelen voor de toekomst? Vergeet het maar. Dat is de uitkomst van experimenteel economisch onderzoek, gepubliceerd in Nature Climate Change.
Mensen blijken liever hun eigenbelang na te streven op de korte termijn, dan het algemeen belang op de lange termijn. Zelfs als ze met dat laatste kans maken per saldo beter af te zijn. Het is geen verrassend resultaat maar onderzoekers van de New York University hebben het nu aangetoond door het gedrag van proefpersonen te bestuderen.
Groepen van zes personen kregen per persoon 50 euro en mochten dit naar eigen inzicht investeren in een ‘klimaatfonds.’ Dat gebeurde in tien ronden, waarin ze telkens nul, 2,50 of 5 euro in het fonds mochten steken. Als ze na tien ronden met zijn zessen 150 euro hadden bijeengebracht, gold de klimaatverandering als afgewend. Iedere deelnemer kreeg dan 50 euro extra. Werd het doel niet gehaald, dan was de kans 90% dat ze geen extraatje kregen.
In dit spel van kansen en afwegingen konden deelnemers profiteren van anderen, door weinig of niets te investeren en te hopen dat anderen de kastanjes uit het vuur zouden halen. Of ze konden ervan uitgaan dat het doel toch niet werd gehaald, en kiezen voor de zekerheid van hun huidige bezit. Dit ondanks het feit dat de hele groep, en iedereen in de groep, erbij gebaat zou zijn als iedereen eendrachtig zou bijdragen. Een klassiek prisoner’s dilemma.
Niet elke groep kreeg de 50 extra euro’s op dezelfde voorwaarden. Dat kon de volgende dag zijn, of zeven weken later, of de prijs werd besteed aan het planten van eiken die CO2 zouden absorberen. Van de tien groepen die de volgende dag een prijs kon krijgen waren er zeven die de opbrengst van 150 euro haalden. Van de elf groepen die wisten dat hun beloning in eiken zou verdwijnen, haalde geen de limiet.
Ergo: wij mensen willen niet graag bezit of inkomen prijsgeven voor het algemeen belang. Als dat mede ons eigen belang is, zijn we op zijn best verdeeld. Maar als het belang puur in de toekomst ligt, hebben we geen interesse.
ime, dat het onderzoek beschrijft, zoekt een silver lining door te stellen dat klimaatbeleid zich kan richten op direct eigenbelang, zoals schone energie. Van de hogere luchtkwaliteit profiteren we allemaal immers direct, en ons nageslacht profiteert mee. Time realiseert zich niet dat lang niet iedereen een boodschap heeft aan schone lucht: horden automobilisten hebben hier op luide toon het recht opgeëist 130 te mogen rijden. Ondanks de effecten op hun eigen lucht en veiligheid, en ondanks de hogere brandstofkosten.
Mensen in het wild zijn nog erger dan die in het laboratorium.
Meer lezen van Herbert Blankesteijn? Neem een abonnement!
