“Achteraf beschouwd blijken de donkere wolken zich al vroeg boven het hoofd van Roosegaarde samen te trekken. Roosegaarde heeft tijdens de voorbereidingen klaarblijkelijk aangegeven liever niet over zijn familieverleden te spreken. Je kunt je daarom afvragen hoe chique het is om daar alsnog over te beginnen, waarmee Roosegaarde als het ware publiekelijk voor het blok wordt gezet.
Dat er desondanks sprake is van een sterk staaltje geënsceneerde framing blijkt al snel. De algehele tendens van de avond is dat de gasten beginnen met een compliment om vervolgens zonder genade de stoelpoten onder Roosegaarde af te zagen.
De artistieke en maatschappelijke visie van Roosegaarde, daar zou juist de prioriteit van het interview moeten liggen. Wat motiveert Roosegaarde, wat maakt hem zo’n inspiratiebron, welke verhouding is er tussen practicisme en kunst en hoe komt hij tot zijn grensversmelting van verschillende disciplines? Die vragen worden echter niet gesteld. In plaats daarvan lijkt College Tour er vooral op uit om Roosegaarde te schofferen en de publieke beeldvorming rondom hem te beïnvloeden.
Zelfs in een van de spaarzame keren dat er daadwerkelijk een kunstwerk van Roosegaarde wordt getoond vindt de redactie het relevanter om te laten zien dat Roosegaarde koningin Máxima rechtstreeks aanspreekt. De ‘vershownieuwsing’ van College Tour is begonnen, terwijl Roosegaarde ondertussen degene is die van showelementen wordt beticht.
“Daaropvolgend begint Prinses Laurentien haar videoboodschap net als Metz positief om te eindigen in een sneer door hardop te hopen dat Roosegaarde met zijn beide benen op de grond blijft staan en zijn werk niet te lijden krijgt onder zijn bekendheid.”
Zelfs nadat Roosegaarde wegloopt, grijpt Huys de kans aan om opnieuw een discussie aan te slingeren over de eigenheid van ideeën en wanneer iets innovatief is. Aan alles merk je dat dit het vooropgezette doel van de uitzending is geweest. Al had Roosegaarde zichzelf dertig keer verweerd, dan nog werd hij gewoon voor de eenendertigste keer met dezelfde verwijten om de oren geslagen. Listig worden zijn ontegenzeggelijke beeldende en conceptuele kwaliteiten naar de achtergrond gedrukt totdat er weinig over is van Roosegaarde’s verworven imago van visionair en vernieuwer. De kunstenaar van het jaar, die in zíjn 2016 en in zíjn studio, publiekelijk ten val wordt gebracht.”
Alstublieft: kabouterland Nederland, het jaloerse en gefrustreerde haatland der middelmatigen, prachtig omschreven in een dijk van een column. Alles wat er mis is met de NPO staat er in.
Misschien is dat, inmiddels, wel de grootste verdienste van Daan Roosegaarde: dat hij genadeloos heeft kunnen aantonen hoe de NPO een viezige kijkcijfermachine is geworden en hoe er uiteindelijk, steeds maar weer, één moraal is die door deze televisiedominees keer op keer door de strot zal worden geduwd: ‘Als je maar wel gewoon, middelmatig en grijs blijft want als je normaal doet doe je al gek genoeg’.
Want stel je voor dat een kunstenaar óók nog goed is in netwerken en marketing! Dat MAG natuurlijk niet. Een ‘kunstenaar’ in Nederland hoort subsidie te krijgen en zich te gedragen als een alcoholistische GroenLinks-stemmer, liefst een beetje ongewassen. Nee, met kunstenaars als Daan Roosegaarde, succesvolle, zelfstandige kunstenaars, gaan we hier op de Verenigde Staten lijken. Precies dát zal de NPO altijd willen bestrijden.
Nogmaals: hopelijk is dit het begin van een revolutie der NPO-gasten. Alleen als gasten uitnodigingen weigeren, tijdens de uitzending weglopen, zeggen wat niet gezegd mag worden en vertellen wat ze écht willen vertellen kan deze pre-middeleeuwse dictatuur van calvinistisch moralisme worden gebroken.
