Dat gezondheidszorg een cruciale rol speelt in de aanloop naar de verkiezingen van 2012 mag inmiddels bekend zijn. Niet alleen blijft de campagne van Mitt Romney op de overeenkomsten tussen Obamacare en Romneycare steken, ook voor andere kandidaten is het een key issue. Verzet tegen de financiële plannen van Paul Ryan, een Republikeinse afgevaardigde uit Wisconsin, is vooral vanwege zijn ingrepen in gezondheidszorg een belangrijke politieke strategie voor de Democraten geworden en ook Republikeinen worstelen met het onderwerp. Twee tegenstrijdige hervormingen leggen de praktische en ideologische verschillen tussen beide partijen bloot.
Ziekenfonds
Totdat president Obama in 2010 de gezondheidszorg hervormde was het grootste deel van de Amerikanen aangewezen op particuliere ziekenkostenverzekeringen. Als je onder de armoedegrens leefde (Medicaid) of als je 65-plus of gehandicapt was (Medicare), had je recht op gedeeltelijke vergoeding van noodzakelijke medische kosten uit een ziekenfonds. Anders was je volledig op particuliere verzekeringen aangewezen. Voor veel gepensioneerden gold dat ze bovenop Medicare ook een particuliere verzekering hadden.
Veel Amerikanen waren echter niet instaat om een particuliere verzekering te betalen om twee redenen. Ten eerste omdat verzekeringsmaatschappijen volledige inzage hebben in het medische dossier van een klant en dus enorme premies rekenden voor mensen met bestaande medische condities. Ten tweede vanwege een proces dat adverse selectie genoemd wordt; mensen die gezond zijn betalen altijd meer premie dan ze aan ziekenkosten zullen declareren en besluiten zich dus niet te verzekeren totdat ze ziek worden. Daardoor zijn alleen mensen me hoge medische kosten verzekerend en moeten hele hoge premies betaald worden.
Obamacare
President Obama wilde dat probleem, dat miljoenen Amerikanen onverzekerd door het leven gingen en hun medicijnen niet konden betalen, aanpakken. Hij maakte Medicaid toegankelijk voor een grotere groep arme Amerikanen en stelde het afsluiten van een particuliere verzekering voor de rest verplicht. Bedrijven die hun werknemers geen verzekering aanbieden en particulieren die er geen afsluiten riskeren een boete. Bovendien heeft iedereen die binnen 400 procent van de armoedegrens leeft recht op zorgtoeslag en mogen verzekeringsmaatschappijen geen hogere premies meer rekenen voor mensen met bestaande medische condities. Vergelijkbaar dus met het Nederlandse systeem, heeft elke Amerikaan nu toegang tot in ieder geval basale gezondheidszorg.
Republikeinen nemen echter aanstoot aan de verplichting om je te verzekeren, aan de overheidsbemoeienis in het meeste persoonlijke deel van het menselijk leven: je lichaam en je gezondheid. Voor hen zegt de grondwet expliciet in het tiende amendement dat de overheid zo klein mogelijk moet zijn, zich niet met het persoonlijke leven van Amerikaanse burgers mag bemoeien tenzij anders vermeld in de grondwet. Obamacare gaat voor hen dus volledig zijn boekje te buiten. Bovendien betekent de verruiming van Medicaid en de invoering van een zorgtoeslag een groeiend begrotingstekort terwijl Republikeinen vinden dat de staatsschuld juist drastisch terug gebracht moet worden zonder belastingen te verhogen.
Paul Ryan
Vanwege de Republikeinse bezwaren tegen Obamacare stond hervorming van de zorg ook centraal in het afgekeurde begrotingsvoorstel voor 2012 van Paul Ryan, voorzitter van de financiële commissie in het Huis van Afgevaardigden. Niet alleen wil hij de hervormingen van president Obama zoveel mogelijk terugdraaien, ook wil hij het mes zetten in wat er onder Medicaid en vooral Medicare vergoed wordt. Nog meer dan al voor 2010 het geval was wordt onder het plan van Paul Ryan dus gezondheidszorg een particuliere aangelegenheid.
Het plan van Ryan wekt de woede van Democraten en zwevende kiezers die zien hoeveel Amerikanen op dit moment al worstelen om hun zorgrekeningen te betalen. Zij houden zich minder bezig met de symbolische en ideologische waarde van de zorg en willen gewoon een gezonde en betaalbare oude dag hebben. Daarom richten Democraten onder leiding van president Obama hun pijlen op Paul Ryan en niet zonder succes. Tijdens een tussentijdse verkiezing in New York deze week won een Democraat tegen alle verwachtingen in een overwegend Republikeins district vooral met een boodschap dat Medicare gered moet worden.
Democraten zullen de komende anderhalf jaar de kiezer proberen te overtuigen dat Republikeinen willen bezuinigen ten koste van de gezondheid en het leven van gewone Amerikanen. Republikeinen op hun beurt zullen proberen de kiezer te overtuigen dat gezondheidszorg de eerste stap is naar de alles-omvattende socialistische overheid die de Democraten voor ogen hebben. Vanwege deze ideologische en praktische discussies die door elkaar lopen, zal gezondheidszorg nog lange tijd boven aan de politieke agenda blijven staan. Wie daarinde juiste snaar weet te raken staat al met één been in het Witte Huis.
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
