Het gemeentebestuur van Amsterdam bestaat uit politici en helaas niet uit gewiekste tweedehands autoverkopers. Keer op keer laten de bestuurders zich door de benen spelen door handige jongens die de stadsbestuurders uitkleden waar ze bijstaan. Carolien Gehrels heeft vast een heleboel kwaliteiten, maar een handelsgeest heeft deze geborneerde PvdA-bestuurder niet. Bij de aanbesteding van het Stedelijk Museum koos de wethouder voor cultuur voor een aannemer die wist dat er tijdnood was en die ook precies wist welk bod hij moest uitbrengen om het bouwcontract te winnen.
Uit een onderzoek naar de biedingsstrijd blijkt dat Gehrels werd geadviseerd om de bouwopdracht niet te verstrekken, omdat de procedure voor de gunning niet voldeed aan de criteria die je normaal verwacht bij het weggeven van zo’n grote deal. Gehrels negeerde de rode signalen en zette eigenwijs door.
Bij een aanvraag is het normaal dat er meerdere partijen meebieden en dat je een maximaal te besteden budget aangeeft. Gehrels zat in tijdnood, omdat haar voorganger in haar oneindige wijsheid had besloten om de museumparel eerst maar eens te sluiten en over heropening niets af te spreken.
Gehrels wilde de museumdeuren snel weer open en gunde – tegen adviezen in dus – één bouwconsortium uiteindelijk een deal die 35% boven het gemaximeerde budget kwam te liggen. Het bedrijf, dat tijdens de bouw failliet ging, bleek de enige bieder te zijn.
Ze is niet de enige bestuursstuntel in De Stopera die niet snapt dat je niet slimmer moet denken te zijn dan de partij waarmee je zaken doet.
Wethouder Eric van der Burg bagatalliseerde informatie over een kwakkelende zorginstelling, omdat hij bang was voor de toorn van de gemeenteraad. Nu de zorg-instelling, die verantwoordelijk was voor de daklozenopvang, gillend failliet is gegaan, mag de gemeente het financiële bloedbad opruimen.
Het bestuur van de stichting, dat bestond uit twee broers, kon zichzelf jarenlang hoge salarissen laten uitkeren en schulden opbouwen zonder dat de incapabele raad van advies ooit zekerheden vroeg. Van der Burg dacht dat zwijgen de beste strategie was om dit probleem op te lossen.
Gehrels en Van der Burg zijn arrogant én dom, een dodelijke combinatie voor een bestuurder.
Als de twee vlerkjes het werk van de Amerikaanse Nobelprijseconoom George Akerlof hadden gelezen hadden ze geweten dat je de informatie meteen had moeten delen met de raad. Dat had de onderhandelingspositie van de wethouders en die van de Amsterdamse burgers enorm versterkt.
In een wereldberoemd onderzoek naar de prijsbepaling van tweedehands auto’s constateerde Akerlof al eens dat de man met de meeste kennis over de autobranche ook de meest voordelige deal sloot.
Dit onderzoek, dat in 2001 een Nobelprijs kreeg, richtte zich op de informatievoorsprong die de aanbiedende partij vaak kan uitbuiten bij de onderhandelingen. Een collega van Akerlof Joseph Stiglitz bedacht later een term voor deze onzuivere vorm van handeldrijven: assymetrische informatie.
Van der Burg en Gehrels deden – met de lessen van Akerlof en Stiglitz in het achterhoofd – werkelijk alles fout met hun dossiers. Ze keken niet naar wat het beste is voor de stad – namelijk de laagste prijs voor de beste kwaliteit – maar keken wat het beste was voor hun eigen positie: geen gezaag aan de stoel.
Een bevlogen en betrokken politicus laat het zover niet komen en buit zijn informatievoorsprong uit door deze openbaar te maken met het electoraat. De wederpartij moet dan altijd met een beter verhaal komen. In het geval van de aannemer van Het Stedelijk zou dat waarschijnlijk tot een lager bod hebben geleid.
Nu zijn we miljoenen verder en wordt er alsnog aan stoelpoten gezaagd. Soms verlang je naar een paar goede autoverkopers in het stadhuis in plaats van carrière-politici.
