“Gewoon opsluiten dat tuig.” Zo maar eens een reactie op internet over het salaris van Sjoerd van Keulen, de oud-topman van SNS. Geregeld verschijnen nieuwsberichten over wantoestanden in de financiële sector. Ondanks dat het met banken –eufemistisch- niet zo goed gaat, zijn de salarissen riant en de bonussen fors. Onder zulke berichten regent het altijd reacties. En terecht: het is raar dat mensen die fouten maken, toch veel verdienen en ook nog een hoge bonus krijgen.
Als bankiers veel verdienen terwijl een bank het slecht heeft gedaan, is de publieke verontwaardiging groot. Zeker als die banken uiteindelijk door de staat gered moesten worden, zoals bij ABN AMRO en de SNS-bank. Ik begrijp die woede heel goed, maar helaas uit die zich tot nu toe niet op de meest effectieve manier. Vaak blijft het bij boze reacties op internet, soms gaat het verder, zoals bij Van Keulen, die na bedreigingen zelfs moest onderduiken. En vaak klinkt de roep om actie van de politiek.
Ik geloof niet in symboolpolitiek. Het maximeren of verbieden van bonussen kan makkelijk worden omzeild door vaste salarissen te verhogen. Of banken verplaatsen hun activiteiten naar landen waar wel bonussen betaald mogen worden. In plaats van alles via wetgeving te regelen, roep ik mensen liever op om zelf hun verantwoordelijkheid te nemen.
Wanneer het brood niet lekker is, ga je naar een andere bakker. Wanneer je energierekening elk jaar stijgt, stap je over naar een andere leverancier. Wanneer je vindt dat je bankdirecteur een bizar hoog salaris krijgt, kun je naar een andere bank overstappen. Banken hoeven zich van boze woorden niets aan te trekken, maar door je geld weg te halen tref je ze in hun portemonnee. Dat doet banken écht pijn. Banken verdienen uiteindelijk hun geld door spaargeld weer uit te lenen. Minder spaargeld = minder uitlenen = minder verdienen. Probeer dan die hoge salarissen nog maar eens uit te leggen aan de aandeelhouders.
Je kunt als klant dus heel effectief optreden. Er zijn bijvoorbeeld banken die geen bonussen uitkeren en een gematigd salarisbeleid hebben. En banken die louter beleggen in zaken waar je als klant niet tegen kunt zijn. Het overboeken van je spaargeld naar zo’n bank kost ongeveer evenveel tijd als het schrijven van een boze reactie bij een nieuwsbericht over een bonus. Als mensen het eerste net zo massaal gaan doen als het tweede, zal het effect een stuk groter zijn. Natuurlijk moet er nog veel meer gebeuren in de bankensector, maar alleen als de klanten zelf meedoen en gaan stemmen met hun voeten, gaat het bankenlandschap écht veranderen.
Dus, denk na voordat je onder deze column een reactie plaatst: je kunt die tijd ook gebruiken om je geld te verplaatsen!
Wouter Koolmees is Kamerlid voor D66. Vandaag trapt hij de politieke wisselcolumn De Kamer van Vijf af, iedere donderdag rond enen op ThePostOnline.
