Vannacht had ik iets te diep in het glaasje gekeken met een stel vrienden. We namen een taxi naar huis – te lui en te beschonken om te lopen. We reden door Downtown, een moderne wijk die heropgebouwd is met geld van Rafiq Hariri na de Burgeroorlog. We reden ook langs het Phoenicia hotel – het Four Seasons hotel aan de Corniche – om de hoek van de plek waar diezelfde Rafiq Hariri in 2005 met 500 kg aan explosieven de lucht in werd geblazen. We reden langs het kerkje waar ik op Kerstavond nog braaf mijn Christmas Carols had gezongen.
Een paar uur later werd op precies die plek Mohamad Chatah vermoord. Een autobom met 40 kg aan explosieven was genoeg om hem naar de hemel te sturen, samen met vele (onschuldige) voorbijgangers.
Grote rookwolken boven Beiroet vanmorgen.
Chatah was de voormalige Libanese Ambassadeur in de VS (1997 – 2000) en minister van Financiën (2008). Tegenwoordig werkte hij als de persoonlijke adviseur van Saad Hariri – de zoon van. Hij is geaffilieerd met de Future Movement en de Maart 14 coalitie – het politieke blok dat als anti-Hezbollah en anti-Assad bestempeld kan worden. De volgende tweets stuurde hij vanmorgen nog de wereld in – vlak voordat hij vermoord werd:
#Hezbollah is pressing hard to be granted similar powers in security & foreign policy matters that Syria exercised in Lebanon for 15 yrs.
— Mohamad B Chatah (@mohamad_chatah) 27 december 2013
حزب الله يهول ويضغط ليصل الى ما كان النظام السوري قد فرضه لمدة ١٥ عام: تخلي الدولة له عن دورها وقرارها السيادي في الأمن والسياسة الخارجية
— Mohamad B Chatah (@mohamad_chatah) 27 december 2013
Ik werd wakker met een ‘breaking news’ notificatie op mijn telefoon. “Explosion in downtown area in Beirut” was genoeg om mij – ondanks mijn aangename kater – uit bed te doen rennen en op Twitter als een gek te gaan zoeken naar achtergrondinformatie. Het is fascinerend om de reacties van je eveneens brakke huisgenoten te zien wanneer ze de woonkamer binnen sjokken op zoek naar een koud blikje Pepsi en je ze ‘verblijdt’ met het nieuws dat Downtown net gedeeltelijk de lucht in is gevlogen – een andere dimensie op een brakke ochtend.
Een huisgenoot gaat eens rustig in de zon liggen, nadat hij het nieuws heeft gehoord.
Afgelopen dagen waren er verscherpte veiligheidsmaatregelen in de hele stad. Tanks stonden op strategische plekken in de stad opgesteld. Ik spotte een tank voor de Nederlandse Ambassade, een tank voor een grote supermarkt (Spinneys) en een tank bij een grote shoppingmall (ABC) waar ik ook opeens door detectie poortjes moest voordat ik naar binnen mocht. Veel meer veiligheid op straat: politieagenten met geweren – meer dan normaal het geval is. Libanezen vinden deze zichtbare veiligheidsmaatregelen geruststellend, ik heb zo mijn twijfels of ze daadwerkelijk meer veiligheid brengen.
Tanks in de straten van Beiroet.
De moordaanslag op Mohamad Chatah staat los van deze verscherpte beveiligingsmaatregelen en bewijzen tegelijkertijd dat zichtbare veiligheid de reële veiligheid niet verbeteren. Het is een zoveelste politieke moord in een lange lijst van bloedige aanslagen. Het is ook de zoveelste aanslag die gelinkt kan worden aan de Syrische burgeroorlog. Nieuw is echter wel dat dit de eerste aanslag in het hart van Beiroet is: voorheen moesten vooral Tripoli, Sidon en de zuidelijke buitenwijken van de stad het ontgelden. Het zal de verdeeldheid tussen de Maart 8 coalitie (kort gezegd: sjiitisch) en de Maart 14 coalitie (kort gezegd: soennitisch) alleen maar meer versterken. Ook zal het de spanningen rondom de eerste rechtszittingen op 16 januari van het in Leidschendam gevestigde Hariri tribunaal – die de moord op Rafiq Hariri onderzoekt en vier Hezbollah politici gedagvaard heeft – doen toenemen, nu de Maart 14 coalitie heeft aangekondigd om deze politieke moord in hun onderzoek te doen opnemen.
Tanks in de straten van Beiroet.
“Elke keer als er een politicus vermoord wordt ben ik blij – welke achtergrond ze ook hebben. Libanese politici stelen van de bevolking, ze creëren sektarische conflicten om de macht in hun handen te houden” aldus Rami (23). Hij verteld mij dat in 2008 alle belangrijke Libanese politici naar Doha vertrokken om hun politieke en sektarische ruzies bij te leggen. Hij, en vele andere jonge Libanezen, hoopten dat het vliegtuig neer zou storten – volgens Rami is dat de enige oplossing om Libanon uit de misère te halen: een nieuw begin is nodig om de cyclus van geweld en aanslagen te eindigen. Hij is blij dat hij binnenkort naar Londen gaat om te studeren, weg van de Libanese ellende.
I wanted to call my friends in #Beirut to make sure they are ok, but I remembered that they all live abroad. That’s why we left.
— Mohamad Ali Harissi (@aleeharissi) 27 december 2013
Veel Libanezen kijken er – net zoals na alle andere (bom) aanslagen – niet meer van op. Het leven gaat door en ze genieten van het mooie weer.
Welmoed Korteweg studeert Internationaal Publiekrecht en loopt stage bij de Nederlandse Ambassade in Beiroet. Zij schrijft elke week op persoonlijke titel over haar avonturen in Libanon. Haar eerdere verhalen vindt u hier.
