Afgelopen maandag middag luisterde ik naar de radio waarop men het had over excellente scholen. Een leerlinge van een tot zojuist excellent benoemde school sprak toen mooi “we hebben goeier onderwijs.”
Net als vorig jaar hebben een aantal scholen in zowel het primair onderwijs als voortgezet onderwijs de titel excellente school verkregen en net als vorig jaar twijfel ik aan de waarde van een dergelijke titel.
Of een school de titel ‘excellente school’ krijgt, wordt bepaald aan de hand van een aantal criteria. Resultaten van leerlingen, de onderwijsvisie en het zelflerend vermogen van de school, de omstandigheden waaronder deze werkt en de manier waarop deze zich onderscheidt zijn afhankelijk bij het beslissen wie wel of niet zo’n superkekke titel krijgt.
Ik vind het mooi dat scholen op deze manier erkenning krijgen voor resultaten die zij leveren en goed werk dat ze verrichten. Ook denk ik dat er niks mis is met een beetje gezonde concurrentie in het Nederlandse onderwijs.
Want waar het in Groot-Brittannië erg veel betekent wanneer je naar een bepaalde basisschool gaat, of zelfs naar een goede kleuterschool, en men ook in de Verenigde Staten veel waarde hecht aan een goede school, zie je dit in Nederland veel en veel minder.
“Ik ben in vier minuten op school als ik fiets, in 8 minuten als ik loop en ik kan het VWO hier afmaken.” Dat is wat ik altijd zeg wanneer ik uitleg waarom ik naar de school ga waar ik heen ga. Ik zeg nooit “Het slagingspercentage is hier heel hoog!” Of “Wanneer je zegt dat je naar deze middelbare school geweest bent, heb je sowieso een streepje voor bij een mogelijke werkgever!”
Hoe zou het zijn als we die cultuuromslag maakten? Dat we waarde gingen hechten aan scholen met een bepaalde status, zoals de titel ‘excellente school’? Doordat dergelijke titels de concurrentiepositie van scholen vergroten, zullen ook andere scholen meegaan in het verzorgen van onderscheidend onderwijs, het zelflerend vermogen vergroten et cetera. Dit kan zich uiten op twee manieren, namelijk op een prestatiegerichte manier en een leerlinggerichte manier.
Ik ben al van mening dat onderwijs in Nederland te vaak prestatiegericht is en dit zie je ook steeds meer doordat leerlingen veel toetsen moeten maken en veel stof moeten leren. Dit terwijl in landen als de Verenigde Staten en ook in Groot-Brittannië veel waarde wordt gehecht aan de ontwikkeling van de leerling an sich.
Zo vindt de bekende privéschool voor jongens, Eton, dat het creëren van een karakter erg belangrijk is. Ivy League scholen als Harvard en Cornell, maar ook University Colleges in Nederland, vinden het belangrijk dat je dingen doet buiten het gewone curriculum om, zoals schrijven voor de schoolkrant en lid worden van een sportvereniging.
Zogenaamde buitenschoolse activiteiten die stiekem wel gewoon voor school zijn kunnen leerlingen prettiger laten voelen op school en door leerlingen de mogelijkheid te geven veel te experimenteren met welke activiteiten zij wel of niet leuk vinden kunnen zij nieuwe interesses én vaardigheden ontwikkelen waar ze nog een heel leven plezier van kunnen hebben!
Wanneer we schoolgaand zijn, zijn we ook nog aan het groeien en voeden onze ouders ons nog op. Dit maakt het belangrijk dat ook scholen op deze manier meehelpen bij het ontwikkelen van de jongere, van de leerling. En dan bedoel ik niet persé dat we ontwikkelt worden tot mensen die netjes gaan studeren, werken, pensioen opbouwen et cetera, maar tot mensen met interesses en een doel in hun leven.
Middelbare scholen in Nederland hebben echter vaak de mogelijkheden niet of er is niet genoeg animo voor. Maar creëer dan de mogelijkheden en creëer animo! Jongeren hebben allemaal verschillende interesses en daar kunnen veel activiteiten op aansluiten.
Ik schrijf graag en doe dat nu ook, maar ik moest zelf achter zo’n mogelijkheid komen. Ik hoop dat scholen die de titel ‘excellente school’ niet hebben gekregen, of zich er niet voor opgegeven hebben, inzien dat er een reden is waarom andere scholen wel “excellent” zijn, namelijk doordat zij wél veel aandacht besteden aan de leerling en doordat zij verder kijken dan het vinden van een goede vervolgstudie.
Bovenal hoop ik dat over een aantal jaren de titel ‘excellente school’ niks meer waard is doordat alle scholen excellent zijn.
