De gemeenteraadsverkiezingen vinden plaats in maart 2014. Maar nu zijn zowel landelijke partijen als lokale partijen begonnen aan het potje wie-brengt-zich-het-best-aan-de-man. De grap is dat de uitslag meestal door een simpele landelijke peiling is te beslissen. Dat zou niet zo moeten gaan!
Men onderschat de vrijheid en ideeën van de politiek op lokaal niveau. Zo zie je vaak dat kiezers lokaal op dezelfde partij stemmen als ze landelijk doen: meestal een grote fout om te begaan. Als een kamerpartij een blunder begaat of een poosje niet naar de wil van het volk presteert, verliest die partij ook lokaal kiezers. Dat is onterecht en behoorlijk kortzichtig.
De lokale politiek heeft weinig weg van de nationale politiekvoering. Misschien wel in processen en spelletjes, maar de partijen variëren behoorlijk. In de jaren dat ik op lokaal niveau politiek actief ben, heb ik de meest vreemde en tegenstrijdige dingen meegemaakt. Bijvoorbeeld een VVD die handjes schudt met de SGP. D66 die jeugdbeleid uit hun partijprogramma schrapt. ChristenUnie die liever samenwerkt met GroenLinks dan met het CDA of de SGP. Het flauwe is dat dit niet ongebruikelijk is in de gemeentepolitiek.
Lokale partijen met een landelijke moederpartij hoeven niet onder streng toezicht hun idealen te vertegenwoordigen. Vooral in de kleinere gemeenten is de politiek erg persoonsafhankelijk: een partij is een goede partij wegens een principiële en actieve fractievoorzitter, idealen vormen vaak een compleet ander verhaal. Dat is te verantwoorden door hoe lokale politiek verschilt met de landelijke politiek. Het gaat in veel gevallen over concrete, kleine zaken, waar de landelijke politiek verantwoording draagt voor de meer inhoudelijke en aanzienlijke onderwerpen.
Dit alles maakt stemmen op je landelijke politieke voorkeur dus erg achteloos. Het zorgt ervoor dat de lokale politiek niet de kans krijgt om zichzelf te profileren en het maximale uit hun zittingstijd kan halen: politieke partijen krijgen nauwelijks de kans om zichzelf te bewijzen op het lokale speelveld en moeten het doen met de landelijke populariteit. Lokale partijen (dus partijen zónder nationale moederpartij) moeten keihard knokken om inspraak te winnen. Al zie je dat zij het meestal beter doen als Nederland ontevreden is over de landelijke gang van zaken.
Waarom is dit besef er nog steeds niet bij de gemiddelde stemgerechtigde? Het enige dat nodig is voor deze oriëntatie is een blik op een lokaal partijprogramma. Politieke voorkeur is in de lokale politiek nu eenmaal niet te bepalen aan de hand van de partijnaam. Grijp terug naar de idealen waar je voor staat en het hoeft geen probleem te zijn als daar op lokaal niveau een andere partijnaam bij past.
Grieke Gosselink (1996) is hoofdredactrice van ThePostOnline Refresh.
Beeld: Shutterstock
